Ereburgers van Eindhoven

Opmerkelijk: hij gaf het beeldmerk vrij. Iedereen mag het gebruiken. Een unieke en slimme keuze, want duizenden mensen en organisaties werden sindsdien ambassadeurs van Eindhoven door het logo op allerlei manieren met trots toe te passen. Op billboards, op kleding en op de huid, in de vorm van een tatoeage.

In het verlengde van de nieuwe huisstijl ontwikkelde Eindhoven365 spraakmakende campagnes voor uiteenlopende media, waarmee Eindhoven zich nadrukkelijk in de internationale kijker wist te manoeuvreren. Ook nam Eindhoven365 het initiatief om maatschappelijke opgaven ter hand te nemen. In 2018 kreeg Eindhoven365 in Londen de ‘Place Brand of the Year’ toegekend, de Oscar voor citymanagement. Bij de uitreiking van het ereteken prijsde burgemeester Dijsselbloem Kenties grote bijdrage aan de herkenbaarheid en aantrekkelijkheid van Eindhoven.

Dankzij Boselie beschikt Eindhoven over een uitgebalanceerde mix van evenementen. Sommige, zoals Glow, trekken bezoekers van heinde en verre naar Eindhoven. Andere evenementen zoals de bevrijding en de Lichtjesroute, hebben een meer lokaal karakter maar kunnen onverminderd rekenen op veel waardering van de Eindhovenaren. Burgemeester Dijsselbloem: “Eric bewaakte die balans en zorgde ervoor dat er voor elke Eindhovenaar leuke en inspirerende evenementen zijn. Hij leverde een grote bijdrage aan de herkenbaarheid en de aantrekkelijkheid van Eindhoven.”

En dat vrede een belangrijk maar kwetsbaar goed is, dat het waard is om te worden bevochten. ‘Ga praten in plaats van vechten.’ 

Op zondag 15 januari 2023 wordt in de Eindhovense Catharinakerk ter ere van Cattini het ‘Local Hero Concert’ georganiseerd door Stichting 18 September. Cattini kan daar vanwege zijn broze gezondheid niet bij zijn. Daarom reist een delegatie uit Eindhoven naar Southampton, Cattini’s woonplaats, om daar met hem zijn honderdste verjaardag te vieren, het ereteken uit te reiken en Cattini te bedanken. Niet alleen voor zijn bijdrage aan de bevrijding van Eindhoven, maar ook voor zijn inspanningen om de oorlog te herdenken en te strijden voor vrede.

Gerbrands ontvangt het ereteken van de stad Eindhoven vanwege zijn brede verdiensten voor de Eindhovense samenleving. Zo is hij mede-initiatiefnemer en medebestuurder van de PSV Foundation, een stichting die aan voetbal gerelateerde activiteiten ontplooit om een bijdrage te leveren aan de maatschappij, adviseert hij de stichting ‘De Stilte Verbroken’, die misbruik en seksuele intimidatie binnen 
de sport bestrijdt, is hij betrokken bij het Jeugdsportfonds Sport & Cultuur Eindhoven, een fonds dat kinderen uit gezinnen met weinig geld in staat stelt te voetballen of bijvoorbeeld muziekles te volgen, en vergroten hij en PSV via Playing for Success Eindhoven de ontwikkelkansen van kinderen en jongeren.

Gerbrands benutte zijn talenten en zijn netwerk om de sociale cohesie in Eindhoven te versterken. Burgemeester Jorritsma: ‘Mede dankzij jou is voetbalvereniging PSV geworteld in onze samenleving en speelt ze een waardevolle maatschappelijke rol.’

De mensen voor wie het leven eerder een boksring is dan een gespreid bedje. Niet zelden gaat hij er met een gestrekt been in. Maar altijd gericht op de bal en niet met de intentie om iemand te blesseren.

Al zijn hele leven zet hij zich in voor de inwoners. En dat doet hij nu nog steeds als onder andere:

• Bestuurslid en oprichter van Stichting Leergeld Eindhoven; 
• Bestuurslid Steunpunt Materiële hulpvragen Dekenaat Eindhoven; 
• Bestuurslid en oprichter Belastingwinkel Eindhoven;
• Bestuurslid en oprichter van de Stadsakkers Eindhoven.

Daar is de stad Eindhoven hem dankbaar voor. En daar is de Eindhovense gemeenteraad, de vertegenwoordiging van alle 238.305 Eindhovenaren, hem erkentelijk voor. Bij de uitreiking van het ereteken roemt burgemeester Jorritsma Rennenbergs benaderbaarheid. ‘Je staat liever langs de lijn bij SV Tivoli dan dat je aan de Frederiklaan in de businessclub zit.’ Daarnaast prijst de burgemeester zijn gedrevenheid, scherpte en kritische blik. ‘Ze hebben geleid tot beter en rechtvaardiger beleid.’

De Jong strijdt met succes voor het behoud van onderzoek en ontwikkeling in Nederland en van de vooraanstaande positie van Nederlandse Philips-vestigingen. Hij neemt het initiatief tot de Nederlandse artificial intelligence coalitie, een organisatie die initiatieven op dit kennisgebied bundelt en stimuleert, is mede-initiatiefnemer van de Cyber Security Raad en bestuurslid van werkgeversorganisatie VNO-NCW én van FME, een ondernemersorganisatie voor de technologische industrie.

De Jong is een sterk voorstander van ‘brede welvaart’ en zet zich in voor een aantrekkelijk woon- en werkklimaat in de regio Eindhoven. Hij is onder meer voorzitter van de raad van commissarissen van Muziekgebouw Eindhoven en mede-oprichter van Impact040, een stichting die het bedrijfsleven koppelt aan waardevolle maatschappelijke initiatieven. 

Binnen de Stichting Brainport draagt De Jong substantieel bij aan de versterking van de economische structuur van de regio Eindhoven. Bij de uitreiking van het ereteken noemt burgemeester Jorritsma hem ‘een sieraad voor de samenleving.’

De heer Wolfs werd, als directeur van de Stichting Katholiek en Protestants-Christelijk Onderwijs (de SKPO), op koninklijke wijze uitgezwaaid toen hij in het najaar van 2001 met pensioen ging. Hij werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. 

Nu mag hij het ereburgerschap aan zijn onderscheidingen toevoegen. Burgemeester John Jorritsma speldde zijn eerste ereburgerpenning op bij de heer Wolfs: “U verdient dit ereteken ten volle, omdat u zich uitermate verdienstelijk heeft gemaakt voor de Eindhovense gemeenschap. En dat deed u niet vanuit een professionele functie, maar geheel onbezoldigd, vanuit een natuurlijke bevlogenheid en betrokkenheid.”

Rob ging voortvarend aan de slag en had al snel vele contacten met bedrijven en bestuurders in de stad, de regio, landelijk én internationaal. In de 8,5 jaar dat Rob burgemeester is, werd de prijzenkast van de gemeente Eindhoven goed gevuld. Zowel nationaal als internationaal zet Rob onze stad op de kaart. De verkiezing tot de slimste regio van de wereld is de kroon op zijn werk. 

Als echte ambassadeur van Eindhoven, maar ook zeker van de regio Brainport, greep hij elke gelegenheid aan om deze kennisregio te promoten. 

Het is mede de verdienste van Rob dat de Eindhovenaren weer trots zijn op hun stad. Criminaliteit en veiligheid stonden hoog op zijn prioriteitenlijst. Zo pleitte hij regelmatig voor gereguleerde wietteelt en Eindhoven voerde onder Van Gijzel de wietpas in. Met grote regelmaat kwam ook zijn menselijkheid als burgervader naar voren. Bijvoorbeeld bij de gastvrijheid die hij toonde voor vluchtelingen en asielzoekers. En op eigen en inspirerende wijze stond Rob stil tijdens de jaarlijkse 18 september defilé en de dodenherdenking. Zijn sterke persoonlijke band met Eindhoven is altijd duidelijk aanwezig geweest. 

Tijdens zijn afscheid als burgemeester kreeg hij uit handen van de nestor van de gemeenteraad, Dhr. Dré Rennenberg, het ereteken van de stad uitgereikt.

En het rijtje gaat nog verder: Speelpark de Splinter, de VVA (Vereniging Vrijwilligersbesturen Accommodaties), de Vereniging van Philips Gepensioneerden, Seniorenoverleg Stratum, Schuttersbosch en Zilver en Goud, een initiatief van Capital D en Design Cooperation Brainport. 

De rode lijn in zijn maatschappelijke carrière is zijn voorliefde voor wijkgebouwen. Voor het faciliteren en runnen daarvan, en als het moet ook het bouwen.“Niet voor niets wordt Frans de Eindhovense directeur van wijkgebouwen genoemd”, zoals burgemeester Rob van Gijzel vertelde in zijn toespraak tijdens de uitreiking van het ereteken. 

Ingewijden noemen Frans Heesterbeek bescheiden. Hij is een man die niet graag op de voorgrond staat. Ze noemen hem ook de ‘stille kracht’. Nu staat hij even wel op de voorgrond bij het opspelden van het ereteken van de stad Eindhoven.

Op de Olympische Spelen in Beijing (2008) behaalden Marleen Veldhuis, Inge Dekker, Ranomi Kromowidjojo en Femke Heemskerk goud op de 4 x 100 meter vrij en in 2012 behaalde Ranomi Kromowidjojo in Londen gouden medailles op de 100 en de 50 meter vrij. Totale oogst op vier opeenvolgende Olympische Spelen: tien gouden, vijf zilveren en zeven bronzen medailles.

Vrijwel alle grote Nederlandse zwemtalenten vestigen zich in Eindhoven om te trainen in het Pieter van den Hoogenband-stadion onder begeleiding van Verhaeren. Dat dit Nationaal Zwemcentrum is gerealiseerd, is mede te danken aan Verhaeren en aan de prestaties van zijn zwemmers. Verhaeren zet zich niet uitsluitend in voor de topsport, maar is bovendien een warm pleitbezorger van ‘breedtesport’. 

Volgens burgemeester Van Gijzel heeft Verhaeren in Eindhoven iets gerealiseerd wat zijn weerga nauwelijks kent. “Je hebt het Nederlandse zwemmen naar de wereldtop gebracht. Wie topzwemmen zegt, zegt Eindhoven. Je ontvangt het ereteken uit dank voor de voorbeeldfunctie en de ambassadeursrol die jij nu al zo’n twintig jaar met veel verve vervult. Een medaille van ons, voor jou.”

Brainport Eindhoven maakt naam op het gebied van hoogwaardige kennistechnologie, maakindustrie en design. TNO Automotive, goed voor honderden arbeidsplaatsen en vele miljoenen aan onderzoeksgelden, vestigt zich in Helmond.

Ministers en topambtenaren van departementen onderschrijven het economisch belang van de regio Eindhoven voor heel Nederland. Handelsmissies profileren ons land als een koploper op het gebied van high tech en design. Eindhoven eindigt op de tweede plaats van de verkiezing tot World Design Capital 2012. En in 2011 wordt de regio Eindhoven uitgeroepen tot the world’s smartest region. Volgens burgemeester Van Gijzel is dat alles voor een belangrijk deel te danken aan Lemkes. Bij de uitreiking van het ereteken prijst hij haar indrukwekkende dossierkennis, haar tomeloze inzet en haar nimmer aflatende volhardendheid.

Ze vervulde binnen de stichting de functie van secretaris van het bestuur. In 2010 zette ze een stap terug en is ze nu nog als adviseur aan de stichting verbonden.

Eerder vormden haar inspanningen reden voor de Koningin om haar in 1997 de Koninklijke Onderscheiding te verlenen van Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Eerder ontving zij ook al de Vrijwilligerspenning van de gemeente Eindhoven. 

De gemeenteraad wil de inzet van mevrouw De Haas voor dit belangrijke werk eren met het ereteken van de Stad Eindhoven, de hoogste onderscheiding die deze stad kent. Met deze onderscheiding wil de raad ook alle mensen in het zonnetje zetten die samen met mevrouw De Haas dit werk mogelijk hebben gemaakt.

Ook voor mensen met een geestelijke en/of lichamelijke beperking maakte hij zich hard via zijn werk bij de Gemeentelijke Sociale Dienst en voor de Stichting Plaatselijke R.K. Nazorg B.L.O. Tevens trad hij op als voogd of curator voor vele personen. Door dat werk was de heer Engbers vanaf 1956 medeoprichter en jarenlang bestuurslid van de Stichting Sociaal Pedagogische Dienst Eindhoven. Nu bekend als de stichting MEE. 

Maar de inzet van de heer Engbers is niet geheel onzichtbaar gebleven. Voor het werk bij Scouting Eindhoven, toen nog de verkennerij, ontving hij de Gouden Jacobsstaf. In 1985 ontving hij zelfs een koninklijke onderscheiding. Aan dat lijstje kan nu ook het ereteken van Eindhoven worden toegevoegd die hij uit handen van burgemeester Van Gijzel mocht ontvangen.

Van 2001 tot 2009 is Van de Laar voorzitter van de Marathon Eindhoven. Mede dankzij hem maakt Marathon Eindhoven een forse professionaliseringsslag en groeit het evenement uit tot pure Eindhovenpromotie. Het aantal deelnemers, het budget, het prijzengeld en het aantal toeschouwers groeien spectaculair. De organisatie slaagt er verschillende keren in het parcours verder te verbeteren. Mede daarom wordt het parcoursrecord tussen 2006 en 2009 ieder jaar aangescherpt. Burgemeester Van Gijzel kenschetst Van de Laar als aanjager en inspirator, als haas en als coach. “Je hebt de lat hoger gelegd en hebt doorzettingsvermogen getoond. Mede dankzij jou staat onze marathon echt op de kaart.”

Mede dankzij de inspanningen van de heer Sterenberg is de leefbaarheid in de wijken Vaartbroek, Heesterakker en Bokt intact gebleven of verbeterd. De realisatie van de Amandelpoort, een complex met seniorenwoningen aan de Tarwelaan, is mede dankzij zijn inspanningen en volhardendheid gerealiseerd. Dankzij dit complex hoeven inwoners uit het wijkraadsgebied voor passende seniorenhuisvesting niet meer naar een voor hen vreemde woonomgeving te verhuizen.

Andere voorbeelden zijn de realisatie van een gezondheidscentrum aan de Airbornelaan en de renovatie en uitbreiding van het winkelcentrum Vaartbroek, waarvoor ook nog de veiligheidsprijs in de wacht werd gesleept. Ook de aanleg van riolering in Bokt, de bokkentuin in Vaartbroek, het verkeerscirculatieplan, het glasvezelnetwerk en het fietspad door het Dommeldalgebied zijn voor een belangrijk deel te schrijven op het conto van Willem Sterenberg.

Drie jaar later wint Van den Hoogenband - ook wel VDH, Hoogie en The Dutch Dolphin genoemd - maar liefst zes gouden medailles op de EK Zwemmen in Istanbul. Het jaar daarop zwemt hij wereldrecords én wint hij gouden plakken op de 100 en 200 meter vrije slag tijdens de Olympische Spelen in Sydney. Zijn wereldrecord op de 100 meter vrij, 47’84’’, houdt bijna acht jaar stand.

Vier jaar later, tijdens de Olympische Spelen van 2004 in Athene, zwemt Van den Hoogenband op de 100 meter vrije slag opnieuw naar een gouden medaille. Een jaar later wordt hij geopereerd aan een hernia. Een jaar later doet VDH opnieuw van zich spreken. Tijdens de EK in Boedapest wint hij goud op de 200 meter vrije slag.

In 2008 weet Van den Hoogenband zich als eerste zwemmer ooit voor de vierde keer te plaatsen voor een Olympische finale van de 100 meter vrije slag. Na dit toernooi zet de gelauwerde atleet een punt achter zijn fantastische carrière. Burgemeester Van Gijzel vat het tijdens de uitreiking op dinsdag 26 augustus 2008 kernachtig samen: “Zonder Pieter had dat mooie zwemcentrum er nooit gestaan. Pieter heeft Eindhoven als zwemstad in de wereld op de kaart gezet.”

Dat de opleiding zo’n hoog niveau heeft en wereldfaam geniet, is mede te danken aan mevrouw Edelkoort. En het is ook met name dankzij haar dat de gemeente Eindhoven zich bewust is geworden van haar leidende positie op het gebied van design, van de enorme economische potentie van dit vakgebied en van het feit dat design wezenlijk kan bijdragen aan het welzijn van de mensheid. Tekenend hiervoor is dat Eindhoven de eerste Nederlandse stad is met een vastgesteld designbeleid. Verder is mevrouw Edelkoort de drijvende kracht achter de komst van het Designhuis, waarvan zij tevens artistiek leider is. 

Tijdens haar directeurschap geeft mevrouw Edelkoort op uitmuntende wijze leiding aan Design Academy Eindhoven en zet ze Eindhoven wereldwijd op de kaart als voorstaand designcentrum.

Winters was een voortreffelijk militair: een slimme tacticus en een moedige leider die vooropgaat in de strijd. Hij vecht op D-Day in Normandië, neemt deel aan operatie Market Garden (waar de bevrijding van Eindhoven deel van uitmaakt), is dagenlang omsingeld in Bastogne tijdens het Ardennenoffensief en verovert met zijn legeronderdeel het Adelaarsnest, het buitenverblijf van Hitler bij Berchtesgaden. Winters is onder meer onderscheiden met het Distinguished Service Cross, een Purple Heart en twee Bronze Stars.

Van de belevenissen van Easy Company is een veelvuldig bekroonde, tiendelige tv-serie gemaakt: ‘Band of Brothers’. Het vierde deel daarvan is gewijd aan Operatie Market Garden en de bevrijding van Eindhoven en Nuenen. Winters ontving de oorkonde en het gouden draaginsigne in zijn woonplaats Hersey in de Amerikaanse staat Pennsylvania uit handen van burgemeester Sakkers.

Maar Van Geffen is op veel meer fronten actief. Zo beijvert hij zich voor grotere verkeersveiligheid rond ’t Hofke en pleit hij voor de ontwikkeling van het binnenterrein van deze Tongelrese straat. Van Geffen zet ook bewonersgroepen op, onder meer bij de ‘Vlinderflats’, en begeleidt deze, vanuit de filosofie dat mensen die elkaar kennen en samenwerken de leefbaarheid van hun wijk wezenlijk kunnen verbeteren. Verder neemt Van Geffen het initiatief tot de Verenigde Vrijetijdsaccommodaties, een vereniging die met de gemeente overlegt over de toekomst van de gemeenschapshuizen.

En dan zijn er nog talloze activiteiten, zoals gym voor Turkse vrouwen, een avondwandelvierdaagse, een avondfietsdriedaagse, een zondagmiddaginloop voor mensen die dreigen te vereenzamen en een project burenhulp. Burgemeester Sakkers schat dat Van Geffen zich twintig jaar lang zo’n dertig tot veertig uur heeft gewijd aan zijn medemens. Als dank daarvoor overhandigt hij Van Geffen het ereteken van de stad.

De stijl van Sakkers is direct en doelgericht. Hij denkt in termen van (boven)regionale samenwerking en economische kansen en gaat voortvarend te werk. Raadsvergaderingen leidt hij efficiënt en met te lange spreekbeurten maakt hij korte metten. 

Sakkers is in het college verantwoordelijk voor economische zaken en regionale samenwerking. Die portefeuille past hem als een handschoen. Zo versterkt Sakkers de voor Zuidoost-Brabant zo kenmerkende samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, ook wel ‘triple helix’ genoemd. Sakkers lobbyt hij voor internationale gelden voor de Internationale School, pleit met succes voor openstelling van de High Tech Campus voor niet-Philipsbedrijven, zet zich in voor nauwe samenwerking met de hightechregio’s Leuven en Aken en levert zijn bijdrage aan de komst van TNO Automotive naar Zuidoost-Brabant. Mede dankzij Sakkers onderkent de rijksoverheid formeel het economisch belang van de regio met de toekenning van het predicaat ‘Brainport Eindhoven.

VDL levert onder meer aan ASML en DAF Trucks, maar bouwt ook halffabricaten en eindproducten zoals bussen. 

Van der Leegte toont zich een eigenzinnige ondernemer. In een tijd dat veel bedrijven hun productie verplaatsen naar lagelonenlanden, houdt hij vast aan productie in (met name) de regio Eindhoven. Hij voert daarvoor twee redenen aan. Ten eerste: loyaliteit aan de mensen die samen met hem het bedrijf groot hebben gemaakt. Ten tweede: wie zijn productie exporteert, exporteert zijn kennis en kweekt zijn eigen concurrentie. 

Naast president-directeur en eigenaar van de VDL Groep, is Van der Leegte onder meer commissaris bij PSV Voetbal en voorzitter van de Eindhovensche Fabrikantenkring. Ook zit hij in de Stuurgroep van Programma Horizon. Vanwege zijn grote bijdrage aan de lokale economie en werkgelegenheid ontvangt Van der Leegte bij gelegenheid van zijn veertigjarig jubileum het ereteken van de stad Eindhoven uit handen van burgemeester Sakkers.

Als Hiddink na het WK van 2002 opnieuw trainer wordt van PSV, is hij inmiddels wereldberoemd. Mede daardoor is PSV in staat uitstekende spelers aan te trekken uit Zuid-Korea, Brazilië en Peru, aangevuld gelouterde internationals en jong talent uit eigen land. Hiddink smeedt er een hecht collectief van: solide en lastig te verslaan. In de periode 2002-2006 wint Hiddink met PSV drie landstitels en eenmaal de KNVB-beker. In 2005 reikt PSV in de Champions League tot de halve finale; een prestatie van formaat. 

Mede dankzij Hiddink genieten PSV én Eindhoven in binnen- en buitenland aanzien en grote bekendheid. Als Hiddink in 2006 besluit bondscoach te worden van Australië en te vertrekken bij PSV, krijgt hij op het bordes van het Stadhuis tijdens het kampioensfeest van burgemeester Sakkers het ereteken van de stad uitgereikt.

Van Raaij blijkt een slimme strateeg. Zijn motto ‘PSV leiden als een onderneming, maar beleven als een club’ getuigt van visie. Keer op keer roemen (oud-)PSV’ers de warme sfeer op trainingscomplex de Herdgang en in en rond het Philips Stadion. Ze komen graag en vaak terug. 

Van Raaij is een van de eersten die inziet dat Nederland als verzorgingsgebied te klein is om te kunnen concurreren met buitenlandse topclubs. Daarom pleit Van Raaij voor een competitie met clubs uit een aantal kleinere voetballanden. Dat is voor velen een stap te ver. Dat Van Raaij een knap bestuurder is en visie heeft, is echter onomstreden. In 2004 wordt hij benoemd tot bondsridder van de KNVB en verkozen tot beste bestuurder in vijftig jaar betaald voetbal en ontvangt hij het ereteken van de stad Eindhoven.

Welschen slaat razendsnel coalities. Met Theo Hurks, voorzitter van Kamer van Koophandel. Met Henk de Wilt, bestuursvoorzitter van de TU/e. En met Jan Timmer, president-directeur van Philips. Met de eerste twee vormt Welschen een hecht samenwerkingsverband tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Vanaf dat moment bundelen zij hun krachten. Tal van projecten om de economie te stimuleren komen van de grond, mede dankzij een succesvolle lobby in Brussel voor geld. Er voltrekt zich een klein ‘Wirtschaftswunder’ en tien jaar nadat Welschen is aangetreden staat de regionale economie er weer prima voor. 

Welschen treedt in 2002 terug, uit protest. Eerst houdt het Rijk de vorming van een stadsprovincie tegen, later blokkeert minister van Binnenlandse Zaken Remkes een voorgenomen gemeentelijke herindeling. Welschen acht die herindeling nodig voor economische groei en voor een eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen stad en randgemeenten. 

Bij zijn afscheid wordt Welschen veel lof toegezwaaid, omdat hij een ‘echte burgervader’ was. Dat bezorgt hem gemengde gevoelens. Zelf vindt hij zijn inspanningen om Eindhoven uit het economisch dal te trekken zwaarder wegen dan zijn vermogen om mensen te binden.

De Wilt is voorstander van een brede bagage voor studenten en verstevigt het cultureel klimaat, op de TU-campus maar ook daarbuiten. Ook speelt De Wilt een rol in het huisvesten van de Kamer van Koophandel, Brainport, TNO Industrie en het Twinning Centre op het TU-terrein. Dat Eindhoven de landelijke pilot Kenniswijk weet binnen te halen, is eveneens mede aan De Wilt te danken. 

Als de economische situatie aan het begin van de 21ste eeuw verslechtert, wordt De Wilt voorzitter van het economisch stimuleringsprogramma Horizon. De negentien pragmatische deelprojecten zorgen voor werkgelegenheid en verkleinen de economische kwetsbaarheid van de regio. In het voorjaar van 2002 neemt De Wilt afscheid van de TU/e.

Gaandeweg wordt haar hulp steeds breder. Zo zet ze zich in om het schoolverzuim onder Antilliaanse kinderen te bestrijden. Ook begeleidt ze Antilliaanse jongeren die dreigen af te glijden; een doelgroep waar gemeente, politie en welzijnswerkers maar moeilijk vat op krijgen. Deane speelt ook een intensieve rol bij de buitenschoolse opvang van kinderen. Zo verzorgt ze voor (voornamelijk) arme gezinnen kinderactiviteiten bij buurthuis Bellefort op de woensdagmiddag. Tijdens feestdagen zoals Pasen, Kerst en Sinterklaas organiseert ze uitstapjes voor ouders met kinderen naar bijvoorbeeld een pretpark of het kerstwintercircus in de Stadsschouwburg. Burgemeester Welschen: “Het is onvoorstelbaar hoeveel mensen je hebt geholpen, met hoeveel mensen je per dag contact hebt en hoeveel je doende bent om zaken geregeld te krijgen.”

Riky van Herk en ‘haar’ stichting kijken vooral naar de mensen. Ze inventariseren wat bewoners nodig hebben om prettig te kunnen samenleven. Dat resulteert in allerlei activiteiten. Zo houdt Van Herk spreekuren en is ze lid van de redactie van de buurtkrant. Ook zit ze het buurtoverleg voor, is ze lid van meerdere werk-, regie- en stuurgroepen en maakt ze deel uit van een toeleidingsnetwerk arbeid en scholing. 

In de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw geldt de Kruidenbuurt als een goede buurt. In de jaren vijftig en zestig slaat de verloedering toe. De werkloosheid en de criminaliteit groeien en er dreigt leegstand. Dankzij mevrouw Van Herk en een grote en bijzonder betrokken club vrijwilligers vindt de wijk weer de weg omhoog. Het aantal werklozen daalt, evenals het aantal uitkeringen en het aantal inbraken, terwijl steeds meer mensen in de Kruidenbuurt willen gaan of blijven wonen.

Hij organiseert werk voor hen, of anders een zinvolle dagbesteding. Bovenal probeert hij met zijn bewoners persoonlijk contact te krijgen. Steeds zoekt hij naar handvatten om mensen uit een neerwaartse spiraal te trekken. Vroemen staat niet boven maar tussen zijn cliënten en verwacht dat ook van zijn medewerkers. 

Vroemen toont zich een echte bouwpastoor. Onder zijn bezielende leiding wordt het Labrehuis diverse keren verbouwd en groeit het uit tot een goed geoutilleerde instelling met een verpleegafdeling en privékamers voor de cliënten. Daarnaast zorgt Vroemen voor een gedegen financieel fundament. Talloze kwetsbare mensen die om de een of andere reden buiten de boot vallen of het tempo van de maatschappij niet kunnen bijbenen, hebben dankzij Jos Vroemen de beschikking over bed, bad en brood.

De zaken veranderen als Philips Design, mede dankzij Timmer, naar de Witte Dame verhuist. Vervolgens neemt ook de Design Academy er zijn intrek. In korte tijd ontwikkelt de Witte Dame zich tot een hotspot van Dutch design. 

Later zet Timmer samen met burgemeester Welschen in Den Haag een lobby op om TNO Industrie naar Eindhoven te krijgen. Ze wijzen de ministers van Onderwijs en van Economische Zaken erop dat dit onderzoeksinstituut dicht bij het centrum van de Nederlandse maakindustrie zou moeten zitten. Hun lobby heeft effect: TNO Industrie strijkt neer in Eindhoven. Bij de uitreiking van het ereteken prijst burgemeester Welschen Timmers maatschappelijke betrokkenheid. “Ondanks de moeilijke tijden waarin Philips zich bevond, bent u oog blijven houden voor de belangen van de stad.”

In het sobere klooster aan de Hoogstraat vinden asielzoekers genegenheid, veiligheid, warmte en rust. Soms krijgen ze ook juridisch advies of medische zorg. Als het klooster vol zit, worden vluchtelingen als het even kan ondergebracht in slooppanden elders in de stad of bij gastgezinnen. Ook zorgen de zusters ervoor dat de minderjarige kinderen die in het klooster verblijven naar school gaan. 

De Stichting Vluchtelingen in de knel, op dat moment gelieerd aan de Zusters van Liefde, voldoet als rechtspersoon aan alle regels. Maar het werk zelf balanceert op het randje van wat mag en niet mag. Het is kennelijk de enige manier waarop mensen in een uitzichtloze situatie enig perspectief geboden kan worden. De gemeente Eindhoven is de Zusters van Liefde bijzonder dankbaar voor hun hartverwarmende werk geeft erkentelijkheid gestalte in een ereteken voor algemeen overste zuster Veronique van Woerkum.

Hurks vindt dat het bedrijfsleven zich beter moet organiseren. Daarom belegt hij samen met banken en de Kamer van Koophandel in de hele regio Eindhoven vergaderingen, met name voor bedrijven die door de malaise bij Philips en DAF in zwaar weer zijn gekomen. Ze krijgen informatie over kredieten en werktijdverkorting en er is gelegenheid om informatie uit te wisselen en te netwerken. 

Als Philips aankondigt het hoofdkantoor naar Amsterdam te verhuizen, vragen Hurks en Welschen Philips de onderzoek- en ontwikkelingsactiviteiten in Eindhoven te verankeren, bij wijze van compensatie. Het blijkt achteraf gezien de kiem voor de High Tech Campus: toonbeeld van open innovatie en in 2007 verkozen tot beste bedrijventerrein van Nederland. Burgemeester Welschen benadrukt dat Hurks het ereteken niet heeft verdiend vanwege zijn bouwactiviteiten. “Hurks verdiende het ereteken vanwege zijn enorme, onbezoldigde inzet om Eindhoven en de regio na het echec bij DAF en Philips weer uit het dal te trekken.”

Zijn eerste periode speelt zich af in Eindhoven. Hij voelt zich thuis in de stad waar hij is geboren en getogen en is geboeid door een heleboel ontwikkelingen die er plaatsvinden, met name in het Van Abbemuseum, maar ook in het Apollohuis, De Fabriek en De Effenaar. Gaandeweg maakt hij naam. In 1978 heeft hij een solotentoonstelling in het Van Abbemuseum. Daarna volgen alle belangrijke musea in Nederland en vooraanstaande musea in het buitenland, onder meer in New York. 

Ook als docent heeft Daniëls succes. Hij geeft onder meer les in Enschede aan de Academie voor Industriële vormgeving, in Tilburg aan de Academie voor Beeldende Vorming en in Haarlem bij Atelier 63. Veel studenten beschouwen hem als een van hun beste docenten beschouwd: heel kritisch, maar altijd positief en stimulerend. In 1987 wordt Daniëls getroffen door een hersenbloeding, waardoor hij niet meer kan schilderen. Hij wordt gerekend tot de belangrijkste schilders van de jaren zeventig en tachtig en heeft de stad Eindhoven in binnen- en buitenland gepromoot.

De Eindhovense tennisser dankt zijn wereldfaam echter vooral aan zijn dubbelspel. Met zijn tennispartner Jacco Eltingh rijgt hij de successen aaneen. Het duo wordt wereldkampioen in 1993 en 1998, weet als eerste herendubbel alle grandslamtoernooien te winnen en staat enige tijd op de eerste plaats van de wereldranglijst voor dubbelspelers. 

Als Eltingh in 1998 een punt zet achter zijn sportloopbaan, behaalt Haarhuis nog grote prijzen met Sjeng Schalken en Jevgeni Kafelnikov, met wie hij in 2003 de Wimbledonfinale van het herendubbel wint. Vervolgens zet Haarhuis een punt achter zijn indrukwekkende sportloopbaan. De teller stokt bij 53 dubbelspeltitels, waaronder zes grandslamtoernooien, en een prijzengeld van ruim zeven miljoen dollar.

Bij de uitreiking van het ereteken prijst burgemeester Welschen Haarhuis’ voorbeeldige inzet en plezierige persoonlijkheid. Hij noemt Haarhuis een ambassadeur voor de tennissport in het algemeen en voor Eindhoven sportstad in het bijzonder. Haarhuis is de eerste sportman die het ereteken van de gemeente Eindhoven ontving.

Ook werkt hij tot aan zijn pensioen als docent tekenen aan het Van Maerlantlyceum. In zijn vrije tijd is Vermeeren heel actief in het verenigingsleven. Zo blaast hij het Sint Catharinagilde Eindhoven-stad nieuw leven in. Op 83-jarige leeftijd schopt hij het voor de derde keer tot koning. 

Vermeeren is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en is houder van het pauselijke ereteken Pro Ecclesia et Pontifice. Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag ontvangt hij in 1992 het ereteken van de stad uit handen van burgemeester Van Kemenade. Hij laat een indrukwekkende collectie onderzoeksmateriaal, foto’s en prentbriefkaarten na aan het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.

Tegelijkertijd breekt hij - enigszins paradoxaal - een lans voor meer bewegingsruimte voor het college. Verder zet hij zich in voor krachtige regionale samenwerking. 

Van Kemenade, een ervaren diplomaat en een doortastend bestuurder, ontwikkelt een langetermijnvisie op de stad. Het is mede aan hem te danken dat Eindhoven na jarenlang praten een centrumplan (Heuvel Galerie) weet te realiseren. Van Kemenade weet mensen makkelijk voor zijn standpunten te winnen. Dit talent komt met name van pas als Eindhoven op zoek gaat naar sponsors voor het Muziekcentrum Frits Philips dat dan in aanbouw is. Door er voortdurend op te wijzen dat het ondernemersklimaat gebaat is bij een boeiend en hoogwaardig cultureel klimaat, weet hij veel bedrijven ertoe over te halen de portemonnee te trekken.

Van Kemenade concludeert dat schaalvergroting - lees: gemeentelijke herindeling - nodig is om dergelijke voorzieningen te kunnen betalen. Hij komt er echter niet meer toe op dit vlak grote stappen te zetten. In 1992 wordt hij Commissaris van de Koningin in Noord-Holland. Bij zijn afscheid krijgt hij het ereteken van de stad uitgereikt.

Zeventien jaar lang levert ze op geheel eigen wijze een belangrijke bijdrage aan het bestuur van de stad. Ze is zakelijk, houdt van actie en weet haar vele betogen aantrekkelijk te presenteren.

Als Houben kan toetreden tot de Eerste Kamer, zegt ze met gemengde gevoelens haar raadslidmaatschap vaarwel, al blijft ze dan nog als voorzitter van het meldpunt voor discriminatie in Eindhoven actief. Later zal Houben nog jarenlang burgemeester van Eersel zijn.

Borrie heeft een goede relatie met het bedrijfsleven in het algemeen en Philips in het bijzonder. Ook binnen de gemeenteraad beschikt hij over goede contacten. Die helpen Borrie, exponent van het harmoniemodel, de spanningen in de raad te beteugelen. 

Begin jaren tachtig krijgt Eindhoven te maken met massale ontslagen bij Philips; een voor de regio Eindhoven geheel nieuw fenomeen. Mede dankzij Borrie en zijn goede contacten in Den Haag komt er voor het ontslagen personeel een goede regeling. De mensen belanden niet in de bijstand, maar ontvangen naast hun WWV-uitkering een aanvulling van Philips tot honderd procent van hun laatste inkomen.

Borrie neemt op 30 september 1987 afscheid als burgemeester en zet dan een punt achter zijn werkzame leven. Hij is de eerste die niet meer het ereburgerschap maar het ereteken van de stad Eindhoven krijgt.

Dekker sluit daarop een strategisch alliantie met Sony op gebied van de cd. Niet alles wat Dekker aanraakt verandert overigens in goud – het V2000 videosysteem flopt ondanks vermeende technische superioriteit. Maar per saldo weet hij het concern wakker te schudden. Hij maakt Philips brutaler, scherper en concurrerender.

In 1986 verruilt Dekker de functie van president-directeur voor het voorzitterschap van de Raad van Toezicht van Philips. Ter gelegenheid van zijn afscheid wordt hij benoemd tot de laatste ‘echte’ ereburger van Eindhoven – daarna worden namelijk eretekens uitgereikt. Hij ontvangt de eremedaille in goud uit handen van burgemeester Borrie “uit waardering voor uw belangrijke bijdrage aan de industriële innovatie van Eindhoven en de wijze waarop u deze hebt uitgedragen.” 

De Rooij koppelt creativiteit, betrokkenheid en humor met managementervaring en zakelijkheid. Hij is een scherp analyticus, een erudiete man die de weg kent en over een groot netwerk beschikt. Hij spant zich voortdurend in voor de ontspanning van anderen.
Op 18 april 1986 neemt De Rooij afscheid als voorzitter van activiteitencentrum Henriëtte Roelants, waarvan hij sinds de oprichting in 1975 statutair directeur is geweest. Bij die gelegenheid ontvangt hij uit handen van burgemeester Borrie het ereteken van de stad Eindhoven.

Als Den Teuling in 1950 aantreedt bij het Samenwerkingsorgaan, beschikt dit over ongeveer duizend woningen en is de financiële positie penibel. Als hij 1979 vanwege gezondheidsproblemen terugtreedt, bezit de Sociale Woningstichting zo’n vijftienduizend woningen en een behoorlijke financiële reserve. Den Teuling kan met recht worden beschouwd als een van de grondleggers van Woningstichting SWS.

Het belangrijkste probleem: het tekort aan woningen in Acht. Daardoor verhuizen veel mensen uit Acht naar elders en wordt de basisschool met opheffing bedreigd.

De dorpsraad komt er en Verkooijen wordt in 1975 de eerste voorzitter. Hij blijkt een handig bestuurder, die met zijn Bourgondische stijl mensen gemakkelijk voor zijn standpunten weet te winnen. De broodnodige woningen komen er ook: tachtig in totaal. Ze worden allemaal in zeer korte tijd verkocht. Als Verkooijen op 18 juni 1984 voor de laatste keer de openbare vergadering van de dorpsraad Acht voorzit, ontvangt hij het ereteken van de stad voor zijn vele verdiensten voor het dorp Acht.

Ook wordt ze benoemd tot erelid van de Sportraad. Daarnaast ontvangt ze een eremedaille van de stad Bayeux en een koninklijke onderscheiding.

In 1982 is mevrouw Van Bussel veertig jaar aan ONA verbonden. Tijdens een receptie ter ere van dit jubileum ontvangt zij het ereteken van de stad Eindhoven uit handen van wethouder Van den Baar.

Als voorzitter van Dierenbescherming afdeling Eindhoven weet Zwanenburg veel tot stand te brengen. Hij slaagt erin goede medebestuurders aan te trekken, waardoor de afdeling een linke kwaliteitsslag maakt. De afdeling geeft op scholen voorlichting aan de jeugd over dierenwelzijn en intensiveert de contacten met de hoofdvereniging in Den Haag. Gaandeweg wint de afdeling het vertrouwen van de gemeente Eindhoven en van omliggende gemeenten, waarvan er zeventien financiële steun toezeggen voor een opvangcentrum. De collectecommissie slaagt erin de jaarlijkse collecteopbrengst op te schroeven tot een kleine zeventigduizend gulden per jaar.

Hoogtepunt is de ingebruikname van dierenopvangcentrum ‘De Doornakker’ in januari 1981, met onder meer zestig hondenkennels, veertig kattenverblijven, een quarantaineruimte en een behandelkamer met wachtkamer.

Ook geeft ze declamatie- en toneellessen. Daarnaast is Mignot-Schellens medeoprichter van de Eindhovense Stadsschouwburg (inmiddels Parktheater geheten). Ze heeft zitting in het allereerste bestuur van de schouwburg en blijft achttien jaar bestuurslid. Ook zit ze in de besturen van de Kunststichting en de muziekschool.

Als mevrouw Mignot-Schellens op zaterdag 23 mei afscheid neemt van de SKVE, verrast wethouder Leenders haar met het ereteken van de stad Eindhoven.

Pater Mijnsbergen is een eigenzinnige, kleurrijke en charismatische figuur die gehuld in zijn habijt op de fiets – en later op de motor – de stad doorkruist. Overal bedelt, ritselt en regelt hij geld en spullen voor zijn Labrehuis. Het levert hem de bijnaam ‘bedelpater’ op. Hij leidt een leven van ontbering en leeft en slaapt tussen haveloze en losgeslagen mannen die er geen been in zien om elkaar en zelfs de pater te bestelen. Niet zelden twijfelt Mijnsbergen aan de zin van zijn werk, om uiteindelijk te concluderen: “De zwervers zijn mijn vrienden en ik wil de rest van mijn leven tussen en naast hen blijven staan.”

Mijnsbergen heeft grote verdiensten voor de opvang van daklozen. Hij is onder meer medeoprichter van de Landelijke Stichting voor Thuislozenzorg, bestuurslid van de Vereniging van Reclasseringsinstellingen en van Reclasseringsvereniging Eindhoven en directeur van het Ritahuis en het Labrehuis.

Bij de uitreiking van het ereteken is burgemeester Borrie vol lof voor Mijnsbergen. Hij omschrijft hem als de ‘Abbé Pierre van de Nederlandse zorg voor thuislozen’. Abbé Pierre is een Franse priester en oprichter van de Emmaüs-stichting die zich bekommert om thuis- en daklozen.

Ook is Van Gijzel bestuurslid van de Stichting Zuid-Nederlandse Ontmoeting, een stichting die de contacten tussen Zuid-Nederland en België bevordert. Daarnaast is Van Gijzel vele jaren nauw betrokken bij de activiteiten ter herdenking van de bevrijding van Eindhoven. Jarenlang vervult hij met verve de rol van Sinterklaas op de Nutsschool St. Norbertuslaan en samen met pater Mijnsbergen (eveneens eretekenhouder) gaat hij de boer op om geld te verzamelen voor het Ritahuis en het Labrehuis. Volgens zijn zoon Jan heeft Van Gijzel in totaal 48 nevenactiviteiten gehad. 

Als hij in 1980 als journalist met pensioen gaat, krijgt Van Gijzel, die onder meer vader is van burgemeester Rob van Gijzel, uit handen van burgemeester Borrie het ereteken van de stad Eindhoven uitgereikt.

Dat het kabinet Den Uyl de socialist Van der Lee benoemt tot burgemeester in het katholieke Eindhoven, wordt in de Eindhovense gemeenteraad sterk bekritiseerd. Maar al gauw krijgt de jurist Van der Lee, eerder burgemeester van Dordrecht, de cynici op zijn hand. Hij blijkt een erudiete, hoffelijke man en een handig diplomaat, die erin slaagt met Philips een goede verstandhouding op te bouwen. Maar Van der Lee beperkt zijn aandacht niet tot industriëlen. Integendeel, hij was een burgervader van de ‘gewone man’ en nam deel aan feesten die hem enigszins vreemd waren zoals carnaval, gildefeesten en het 18-September-festival. Hij representeerde de stad op voortreffelijke wijze en promootte Eindhoven waar hij kon. Met name ook in Den Haag: de stad die in zijn ogen een totaal verkeerd en achterhaald beeld van Eindhoven had. 

Op 1 juli 1979 verruilt hij het burgemeesterschap van Eindhoven voor het lidmaatschap van de Raad van State. Een half jaar later vindt zijn officiële afscheid plaats en benoemt locoburgemeester Zeelen hem tot ereburger.

Het St. Joriscollege en het St. Catharinalyceum hebben een goede reputatie en het leerlingenaantal van beide scholen groeit snel, van 700 leerlingen in 1940 tot 1.150 leerlingen in 1947. De school wordt te klein en opnieuw laat Van den Donk een school bouwen. In 1953 verhuist het Catharinalyceum naar een nieuw schoolgebouw aan de Van Maerlantlaan. In 1968 wordt het Catharinalyceum omgedoopt tot Van Maerlantlyceum en ook toegankelijk voor jongens. Midden jaren zeventig verhuist het St. Joriscollege naar nieuwbouw aan de Roostenlaan. Later zijn uit het Joriscollege en het ‘Van Maerlant’ nog diverse andere scholen voortgekomen. 

Van den Donk is een rijzige man. Kordaat in zijn manier van besturen, open en direct in de manier waarop hij communiceert. Een groot pedagoog ook. Hij staat open voor vernieuwing, zwengelt onderwijskundige ontwikkelingen aan en beijvert zich voor de emancipatie van vrouwen. Tot ver na zijn pensioen op 31 december 1955 blijft hij actief in de onderwijswereld. Op negentigjarige leeftijd ontvangt hij uit erkentelijkheid voor zijn verdiensten voor het onderwijs in Eindhoven het ereteken van de stad.

Een van zijn gaven is dat hij met iedereen goed overweg kan. Bij meningsverschillen zoekt hij vooral naar de oplossing. Vaak vervult hij een bemiddelende functie. Kortom, hij is een echte senior in de raad. 

Als Combée zitting neemt in het dagelijks bestuur van de agglomeratie Eindhoven, moet hij zijn raadslidmaatschap opgeven. Voor de wijze waarop de belangen van de stad en de burgerij heeft behartigd, ontvangt hij het ereteken van de stad Eindhoven.

Weer ingeschakeld te zijn in het arbeidsproces maakt hen, zoals een van hen het uitdrukt, “verschrikkelijk gelukkig”. Niet zozeer vanwege de verdiensten, maar vooral omdat de gepensioneerde zich weer nuttig kan maken. ‘Sterk door werk’, kortom. Ook hun echtgenoten zijn blij dat hun mannen zich weer prettiger voelen. 

Binnen vijf jaar tijd heeft de fabriek een omzet van meer dan een miljoen gulden gemaakt. Het Eindhovense initiatief vindt op tal van plaatsen in Nederland navolging. Roeterink wordt vanwege dit initiatief op 31 december 1960 door het Eindhovens Dagblad verkozen tot een van de Mannen van het Jaar 1960. Daarnaast wordt hij in 1978 ereburger van de stad Eindhoven, op de dag dat hij zijn zestigjarig huwelijksfeest viert.

Witte maakt werk van woningbouw en onteigent grote stukken grond. Onder Witte (1959-1973) groeit het aantal woningen van 37.059 naar 58.465. De kwantitatieve woningnood maakt plaats voor een kwalitatieve woningbehoefte. Witte haalt Duitse verkeersadviseurs naar Eindhoven om een goed verkeersplan te maken. Dankzij hen beschikt Eindhoven over brede ontsluitingswegen zoals de Montgomerylaan en de Kennedylaan. Witte overlijdt op 30 mei 1973, na twee hersenoperaties. Hij is dan nog in het ambt. In de raadsvergadering van 3 juli 1973 wordt hem postuum en met terugwerkende kracht het ereteken van de stad Eindhoven toegekend.

In 1949 start de productie van bedrijfsauto’s, in 1950 wordt de truckfabriek in gebruik genomen, in 1957 opent de motorenfabriek zijn deuren en een jaar later wordt de eerst personenauto, de DAF 600, gepresenteerd.

In 1965 wordt Wim van Doorne president-directeur als zijn broer en oprichter Hub met pensioen gaat. Zes jaar laat zwaait Wim van Doorne zelf af. Ter gelegenheid daarvan ontvangt hij het ereteken uit handen van burgemeester Witte. Twee broers, beiden ereburger van Eindhoven: een unicum. Van Doorne en zijn vrouw hebben zich altijd enorm ingezet voor maatschappelijke doelen zoals het Rita- en het Labrehuis. Als blijk van waardering is een aantal bewoners aanwezig op de afscheidsreceptie. Zij bevinden zich in het illustere gezelschap van bisschop Bluyssen en pater Mijnsbergen, eveneens houder van het Eindhovense ereteken.

Van Vliet, lid van de Raad van de Volkshuisvesting, beijvert zich voor goede, betaalbare woningen voor de vele arbeiders die zich in Eindhoven vestigen. Hij weet de woningproductie op te stuwen tot een kleine 2.000 woningen per jaar (in de vijf jaar daarvoor lag het jaargemiddelde op ca. 1.300 woningen). Ook op het gebied van de volksgezondheid en de sport laat Van Vliet zijn sporen na. Hij is een grote stimulator van het Eindhovense ziekenfonds EAZ (later opgegaan in VGZ) en is jarenlang ondervoorzitter van de stichting Het Eindhovens Sportpark. 

In 1966 wordt Van Vliet voor vier jaar herkozen als wethouder, maar twee jaar later neemt hij afscheid. Hij heeft zich dan veertig jaar op allerlei manieren ingezet voor de Eindhovense gemeenschap, waarvan twintig jaar als bestuurder. Van Vliet vindt dat burgemeester Witte hem al te zeer overlaadt met complimenten. Hij is verrast door het ereburgerschap. “U had mij werkelijk geen grotere eer kunnen aandoen.”

Van Lieshout beschikt over een ijzeren zelfdiscipline. Hij bekwaamt zichzelf onder meer in boekhouden, handelscorrespondentie en stenografie. Hij treedt in dienst van de vakbeweging en bouwt een uitgebreid netwerk op, ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1945 wordt hij lid van de KVP en raadslid in Eindhoven - en zal dat 21 jaar blijven. Van die 21 jaar is hij maar liefst 20 jaar wethouder, onder meer van sociale zaken (hij volgde in deze Frans van Vliet op, eveneens ereburger), van volksgezondheid en van financiën.

Van Lieshout ontwerpt onder meer een hecht systeem voor subsidieregelingen. Dit systeem dient diverse andere gemeenten tot voorbeeld. Volgens burgemeester Witte weet Van Lieshout als wethouder van financiën op wonderbaarlijke wijze de negatieve financiële gevolgen van een Rijkswet te verzachten. Zijn sociale betrokkenheid is groot; hij is in minstens vijftig commissies en besturen actief. Van Lieshout is 64 jaar als hij afscheid neemt. Nog eens vier jaar wethouderschap ziet hij niet zitten, zo zegt hij in zijn dankwoord. “Daarvoor is een fysieke en psychische gesteldheid nodig waarop slechts weinigen op deze leeftijd kunnen bogen.”

Philips is een gewaardeerde werkgever. Werken voor Philips betekent een baan voor het leven en een omvangrijk pakket van bijkomende voordelen. Philips heeft een eigen medische dienst, eigen sportverenigingen, een eigen woningcorporatie en een eigen theater en daarnaast biedt het Philips-Van der Willigenfonds financiële steun voor studerende kinderen van Philipswerknemers. 

‘Meneer Frits’ groeit in de loop der jaren uit tot een icoon van de stad Eindhoven. Curieus: in 1911 verricht hij als vijfjarige jongen de aftrap van het Philips Elftal, de voorloper van de Philips Sport Vereniging (PSV). Hij volgt de verrichtingen van zijn club op de voet, maakt alle grote successen mee en blijft tot zijn dood in 2005 de thuiswedstrijden bezoeken.

Gijzels geldt als een financieel specialist die veel waardering oogst voor het feit dat hij steevast een sluitende begroting weet te presenteren, maar ook vanwege zijn ‘volkomen integere en toegewijde dienstbaarheid aan de zaak van het algemeen belang van deze stad’. Gijzels is een vertrouwensman voor velen, een innemend mens, de bindende persoon in het college van burgemeester en wethouders en het cement in de raad.

Dat Gijzels in 1961 zijn wethouderschap verruilt voor de functie van staatssecretaris van Economische Zaken, streelt burgemeester en wethouders. Vanwege zijn grote verdiensten voor de stad en de bevolking en zijn stuwende en bindende persoonlijkheid keren zij hem het gouden eremedaille van de stad toe.

Al tijdens de oorlog maakt Van Doorne heimelijk ontwerpen voor vrachtwagens, trolleybussen en autobussen. Kort na de oorlog verandert het bedrijf opnieuw van naam, in Van Doorne’s Automobielfabriek. In 1950 rolt de eerste DAF-vrachtwagen van de band. Het bedrijf groeit stormachtig en Van Doorne ontwikkelt voortdurend nieuwe technieken, zoals de ‘Variomatic’: een traploze transmissie, ook wel het ‘pientere pookje’ genoemd. Rond 1950 heeft hij al meer dan 150 octrooien op zijn naam staan. 

Daags voor zijn zestigste verjaardag viert DAF groot feest. In aanwezigheid van alle 4.500 (!) werknemers ontvangt Van Doorne tot zijn grote verrassing uit handen van burgemeester Witte de gouden erepenning van de stad Eindhoven, als dank voor zijn “belangrijke bijdrage aan de industriële ontwikkeling van de stad.”

Onder Kolfschoten wordt het hoogspoorplan gerealiseerd en krijgt Eindhoven betere verkeersverbindingen met de rest van Nederland. De stad investeert stevig in onderwijs - in 1956 opent de Technische Hogeschool (nu TU/e) zijn deuren - en in cultuur. Ondertussen houdt Kolfschoten de druk erop. Lopen plannen vast of dreigt stagnatie, dan weet hij in Den Haag de juiste deuren te openen. 

In 1957 wordt Kolfschoten, die eerder kortstondig minister van Justitie was, ‘geroepen’ tot het ambt van burgemeester in Den Haag en neemt hij afscheid van Eindhoven. Bij het uitreiken van het ereteken verzekert wethouder Gijzels de scheidende burgemeester dat Eindhoven hem nooit zal vergeten. In zijn dankwoord benadrukt Kolfschoten: “Wij hebben het samen gedaan, Gij en ik, in een vruchtbare harmonie.” Vervolgens citeert hij Michiel de Ruyter: “Ik heb niet meer gedaan dan ik schuldig was te doen.”

In de wederopbouwperiode breekt breed het besef door dat Nederland behoefte heeft aan meer ingenieurs - en dus aan een tweede Technische Hogeschool (TH), naast die van Delft. Tal van steden kandideren zich, maar Eindhoven gaat uiteindelijk met de hoofdprijs aan de haal. s’Jacob wordt voorzitter van de commissie die de vestiging van een ‘rijksinstelling voor technisch hoger onderwijs’ in Eindhoven voorbereidt. In juli 1955 publiceert zijn commissie het eindrapport. Een klein jaar later keurt de Eerste Kamer het betreffende wetsontwerp goed. Eindhoven krijgt een TH. 

Op 23 juni 1956 viert Eindhoven de ‘dies natalis’ (geboortedag) van de TH. ’s Middags reikt burgemeester Kolfschoten aan s’Jacob het ereteken van de stad uit. In de raadsvergadering van die avond spreekt Kolfschoten van ‘dank en bewondering’ voor s’Jacobs ‘uitmuntende arbeid voor Eindhoven’. “Voor zijn bijzondere verdiensten voor de totstandkoming der Eindhovense TH is daarin de hoogste lof gelegen.”

In die jaren botsen de belangen van Philips en de gemeente Eindhoven geregeld, bijvoorbeeld bij de verwerving van gronden. Kolfschoten prijst Otten echter omdat hij de “constructieve geest van samenleven en samenwerken heeft gevoed en gestuwd” en de stad daarmee “onschatbare diensten heeft bewezen.” Kolfschoten stelt: “Gij zoudt niet schromen in voorkomende gevallen het algemeen en openbaar belang van gemeente en stad voorrang te verlenen boven het bijzondere bedrijfsbelang of persoonlijk belang.” 

Ondanks zijn drukke werkzaamheden beijvert Otten zich veelvuldig voor sportbeoefening. Als PSV in 1928 een federatie wordt en ook niet-medewerkers van Philips lid mogen worden, wordt Otten de eerste directeur. Die functie oefent hij uit tot 1961, het jaar waarin hij tevens stopt als president-directeur van Philips. Het jeugdtoernooi van PSV Voetbal, dat in 1947 voor het eerst werd georganiseerd, is vernoemd naar Frans Otten. Ook het zwembad aan de Vijfkamplaan (Ir. Ottenbad) draagt de naam van de oud president-directeur van Philips.

Als de directie Wederopbouw in 1949 wordt opgeheven, verkeren de plannen voor het hoog spoor al in de prille uitvoeringsfase. Het college van B en W besluit Tromp het ereteken toe te kennen ‘uit waardering voor zijn grote verdiensten voor de wederopbouw van de stad’. Daags na de uitreiking schrijft Tromp in een dankbrief aan het college: “Ik voel de hoge onderscheiding die U mij heeft verleend als een nog grotere verplichting mijnerzijds om als loyaal burger van deze gemeente naar beste weten mijn plichten te vervullen (..)”. Dat blijkt allerminst een loze belofte. Tromp maakt zich in de jaren erna zo verdienstelijk voor de stad dat hem op grond daarvan wellicht ook het ereteken zou zijn toegekend. 

Tromp, die bij Philips uiteindelijk vice-president wordt, is onder meer voorzitter van een commissie die de komst van de Technische Hogeschool (inmiddels Technische Universiteit Eindhoven) voorbereidt. In 1969 geeft hij een aanzienlijke som geld aan de gemeente Eindhoven om een internationaal muziekconcours in te richten. Dit Tromp Muziekconcours bestaat nog altijd.

Op zijn zeventigste verjaardag wordt Schellens door ondernemend en bestuurlijk Eindhoven uitgebreid in het zonnetje gezet vanwege zijn vele verdiensten. Onder de aanwezigen bevinden zich de (latere) eretekenhouders oud-burgemeester Verdijk, burgemeester Kolfschoten en wethouder Lieshout. Kolfschoten refereert in zijn toespraak aan een kenschets die het Eindhovens Dagblad eerder van Schellens gaf, namelijk ‘topfiguur in Eindhovens sociaal en economisch leven’. Kolfschoten vertelt in zijn toespraak het predicaat ‘père noble van de Eindhovense gemeenschap’ te verkiezen. Om uitdrukking te geven aan de dankbaarheid van de stad voor al het werk dat Schellens heeft verricht, biedt Kolfschoten hem de erepenning van de stad aan. Schellens is daardoor dusdanig aangedaan dat hij slechts enkele woorden van dank weet uit te brengen.

Verdijk wordt 15 oktober 1941 op een vergadering in Den Haag door de Duitse bezetter gearresteerd. Hij zou te lichtzinnig bewijzen van goed gedrag hebben afgegeven aan arbeiders voor het vliegveld Welschap en joden in bescherming nemen. Hij zit 28 dagen vast in de gevangenis van Scheveningen. Eenmaal vrij krijgt hij te horen dat hij uit zijn ambt is gezet. Veearts Pulles, een NSB’er, is vanaf dat moment burgemeester van Eindhoven. 

Als Eindhoven op 18 september 1944 wordt bevrijd, wordt Verdijk opnieuw burgemeester. Hij leest die dag op de Markt een proclamatie voor, die wordt besloten met het Wilhelmus. Verdijk leidt de noodraad (tijdelijke gemeenteraad) tot 31 december 1945, de dag waarop hij ook formeel afscheid neemt. De bijbehorende gouden eremedaille moet hij dan tegoed houden; door de naoorlogse schaarste is het niet mogelijk dit waardevolle kleinood te vervaardigen en uit te reiken.

Als Philips op 8 juli 1939 officieel terugtreedt als president-directeur, wordt hij op grootse wijze uitgeluid. Op de receptie in de Philips Schouwburg is onder meer minister Steenberghe van economische zaken aanwezig. Hij bevordert de scheidende ondernemer tot commandeur in de orde van de Nederlandse Leeuw. Ook commissaris van de Koningin Van Rijckevorsel geeft acte de préséance. Burgemeester Verdijk prijst Philips in bloemrijke bewoordingen: “Gij waart en Gij bleeft (…) de voortvarende, de sterke, de vastberaden, geniale leider die met onmiskenbare meesterschap steeds den veiligen en juisten weg verkende.” Philips was niet benoemd tot ereburger, vond Verdijk. “Gij, Dr. Philips, hebt U langs den eenigen juisten weg, dat is door Uwe daden tegenover de plaatselijke gemeenschap, zelf tot eereburger gemaakt.”