Erkenning kind en adoptie

Je kind erkennen kan aan de balie van het Inwonersplein. Maak hiervoor online een afspraak of telefonisch via 14040. 

Als je een kind erkent, neem je het ouderschap op je. Je kunt een kind erkennen als vader of als moeder uit wie het kind niet geboren is (de ‘erkenner’). We leggen de erkenning vast in een erkenningsakte.

Er zijn meerdere momenten waar op je je kind kunt erkennen:

• Vóór de geboorte, dat heet ook wel ‘erkenning ongeboren vrucht'
• Tijdens de geboorteaangifte
• Ná de geboorteaangifte
   

Kijk bij de vraag ‘Hoe erken ik mijn kind?’ hoe je dit doet. 

Op 1 januari 2023 is de situatie om het verkrijgen van gezamenlijk gezag veranderd. Ook ouders die niet getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben, krijgen gezamenlijk gezag door een erkenning na 1 januari 2023.

In het schema van het ministerie van Justitie en Veiligheid (pdf) kun je zien welke situatie voor jou van toepassing is. Meer informatie over ouderlijk gezag vind je op rijksoverheid.nl.

Dat hangt ervan af of je het kind vóór of ná de geboorte erkent. Kom je jullie eerste kind erkennen? Dan moeten de erkenner en de moeder persoonlijk aanwezig zijn. Bij eventuele volgende kinderen van dezelfde ouders is schriftelijke toestemming van de moeder genoeg. Vul hiervoor het online formulier in en print het uit. De moeder ondertekent het formulier. Neem dit mee naar de afspraak. Neem ook (een kopie van) het identiteitsbewijs van de moeder mee.

Als de moeder niet wil dat de erkenner het gezag automatisch krijgt, moet ze in persoon aan de balie komen voor de erkenning.

Vóór de geboorte

Kom je een kind erkennen vóór de geboorte? Neem dan mee naar de afspraak:

• Een geldig paspoort of identiteitskaart van de erkenner en de moeder.
• Als de moeder niet meekomt naar de afspraak dien je het bovenstaande online formulier ingevuld mee te nemen.

Als de erkenner en/of moeder in het buitenland woont of heeft gewoond, of een vreemde nationaliteit heeft/hebben, neem dan eerst contact op met het Inwonersplein via 14 040.

Na de geboorte

Kom je een kind erkennen ná de geboorte? Neem dan mee naar de afspraak:

• Geldig paspoort of identiteitskaart van de erkenner en de moeder.
• Als de moeder niet meekomt naar de afspraak dien je het bovenstaande online formulier ingevuld mee te nemen.
• Is het kind 12 jaar of ouder? Dan hebben we toestemming nodig van het kind en de moeder. Na 16 jaar hebben we alleen toestemming van het kind nodig. In beide gevallen moet het kind meekomen.

Als de erkenner en/of moeder in het buitenland woont of heeft/hebben gewoond, of een vreemde nationaliteit heeft/hebben, neem dan eerst contact op met het Inwonersplein via 14 040. Dit geldt ook voor als het kind in het buitenland is geboren.

Heeft een van de ouders niet de Nederlandse nationaliteit? Dan hebben we eerst nog een paar vragen voor je. Neem telefonisch contact op met ons Klantcontactcentrum via telefoonnummer 14040 voor het beantwoorden van de vragen en het maken van een afspraak.

Het erkennen van een kind is gratis.

Ja, dat kan. Bij de geboorte van je eerste kind kun je kiezen welke achternaam je kind krijgt. De keuze die je voor dit kind maakt, geldt ook voor alle andere kinderen die uit dezelfde relatie worden geboren. En sinds 1 januari 2024 kun je je eerste kind (als dat op (of na) 1 januari 2024 wordt geboren) de achternamen van beide ouders geven. Er is vanaf dan ook een overgangsregeling voor kinderen die op (of na) 1 januari 2016 zijn geboren.

Huwelijk of geregistreerd partnerschap tussen een man en een vrouw

De hoofdregel is dat een kind dat wordt geboren in een huwelijk of geregistreerd partnerschap tussen een man en een vrouw, automatisch de achternaam van de man krijgt. Willen jullie dat jullie kind de achternaam van de moeder krijgt? Maak dan voor de geboorte telefonisch via 14 040 een afspraak op het Inwonersplein. Tijdens deze afspraak leggen jullie persoonlijk jullie keuze voor de achternaam van de moeder vast in een akte van naamskeuze. Deze akte wordt opgemaakt door een ambtenaar van de burgerlijke stand.

Na de geboorte doen jullie daarvan aangifte. Als jullie digitaal aangifte doen, kunnen jullie tijdens de aangifte aangeven dat eerder een akte van naamskeuze is opgemaakt. Jullie kunnen de achternaam die jullie bij de digitale geboorteaangifte opgeven later niet meer veranderen. Hebben jullie vooraf geen akte van naamskeuze laten opmaken? Dan kunnen jullie de keuze voor de achternaam ook niet digitaal doorgeven. Maak in dat geval telefonisch via 14 040 of online een afspraak op het Inwonersplein om samen persoonlijk aan de balie de geboorteaangifte te doen en meteen een akte van naamskeuze te laten opmaken.

Huwelijk of geregistreerd partnerschap tussen twee vrouwen

De hoofdregel is dat bij twee gehuwde of gepartnerde vrouwen het kind de achternaam krijgt van de echtgenote van de moeder die het kind baart, als de moeders niets regelen en zij bij aangifte van geboorte een verklaring van anonieme zaaddonatie kunnen overleggen. Willen jullie dat jullie kind de naam krijgt van de moeder die het kind heeft gebaard? Maak dan voor de geboorte telefonisch via 14 040 een afspraak op het Inwonersplein. Tijdens deze afspraak leggen jullie persoonlijk jullie keuze voor een achternaam vast in een akte van naamskeuze. Deze akte wordt opgemaakt door een ambtenaar van de burgerlijke stand.

Hebben jullie geen verklaring van anonieme zaaddonor? Dan krijgt jullie kind in principe de achternaam van de moeder die het kind baart, en dus niet van de echtgenote/partner. Willen jullie ondanks het ontbreken van deze verklaring van anonieme zaaddonor toch dat het kind de achternaam van de echtgenote of geregistreerd partner krijgt? Maak dan voor de geboorte telefonisch via 14 040 een afspraak op het Inwonersplein. Tijdens deze afspraak leggen jullie persoonlijk jullie keuze voor een achternaam vast in een akte van naamskeuze. Deze akte wordt opgemaakt door een ambtenaar van de burgerlijke stand.

De echtgenote van de moeder die het kind baart, kan het kind ook erkennen. Bij de erkenning kunnen jullie dan kiezen, welke achternaam jullie kind krijgt. Om je kind te erkennen, maak je een afspraak op het Inwonersplein.

Niet getrouwde of gepartnerde ouders

Zijn jullie niet getrouwd en ook geen geregistreerde partners? In dat geval krijgt jullie kind automatisch de achternaam van de moeder, tenzij de andere ouder het kind erkent. Bij erkenning kunnen jullie namelijk de achternaam van jullie kind kiezen. Erkenning, en dus naamskeuze, kan al gebeuren voor de geboorte.

Doe je bij de erkenning van jullie eerste kind geen naamskeuze? Dan krijgen dit kind en alle andere volgende kinderen uit jullie relatie de achternaam van de moeder.

Weduwe of weduwnaar

Ben je we­du­we of we­duw­naar en is jouw echtgenoot of part­ner over­le­den voor­dat jullie een naamskeuze hebben ge­daan? Dan kun je voor je kind je eigen achternaam, of die van je echtgenoot of partner kiezen.

Voor het kunnen kiezen van de achternaam van je kind (naamskeuze) gelden deze voorwaarden:

• Het kind heeft, of de kinderen hebben, de Nederlandse nationaliteit.
• Tenminste 1 van de ouders heeft de Nederlandse nationaliteit.

Het kiezen van een achternaam voor je kind(eren) is gratis.

Er is een verschil tussen een kind adopteren uit Nederland en een kind adopteren uit het buitenland.

Adopteren in Nederland

Bij het adopteren van een kind uit Nederland hoef je zelf niets te doen. Adoptie binnen Nederland gebeurt op basis van een rechterlijke uitspraak:

1. De rechtbank stuurt de beschikking (beslissing) naar de gemeente van geboorte van het kind.
2. Die gemeente voegt een latere vermelding aan de geboorteakte toe. De latere vermelding is een tweede pagina die wordt gehecht aan een bestaande akte van de Burgerlijke Stand. 
3. De geboortegemeente stuurt de geboorteakte met latere vermelding naar de woongemeente, indien de woongemeente niet hetzelfde is als de geboortegemeente. Wel is het belangrijk dat het kind op het juiste adres ingeschreven staat.

Adopteren vanuit het buitenland 

Adopteer je een kind uit het buitenland, dan moet je het kind binnen 5 dagen na aankomst in Nederland inschrijven. Dit kan door een afspraak te maken:

• inschrijving vanuit een land binnen de Europese Unie
• inschrijving vanuit een land buiten de Europese Unie 
   

Wat neem ik mee naar de afspraak?

Jullie, als ouders, komen samen met het kind naar de afspraak. Zorg dat je de volgende documenten meebrengt naar de afspraak:

• Een geldig reisdocument (paspoort of identiteitskaart) van het adoptiekind en de ouder(s).
• Een recente, originele geboorteakte van het kind (als deze er is).
• Buitenlandse uitspraak van de rechter/adoptiebeschikking en alle andere adoptiedocumenten.
• En indien van toepassing:
  • Een verblijfsvergunning (afhankelijk van de nationaliteit van het kind).
  • Bewijs dat de adoptie via Haags verdrag is gegaan.
  • Beginseltoestemming Ministerie van Justitie.
     

Op basis van de documenten beoordelen we of we de buitenlandse adoptie kunnen registreren.

Documenten uit het buitenland moeten veelal gelegaliseerd worden. Kijk voor meer informatie over legalisatie van documenten op nederlandwereldwijd.nl.