2024 - Peter Kentie
Datum uitreiking: 30 mei 2024
Nadat Peter Kentie als marketing- en mediamanager van PSV al een stevige reputatie had opgebouwd, stapte hij in 2011 over naar het toen net opgerichte Eindhoven365, bureau voor citymarketing, merkbewaker en ontwikkelaar van strategie.
Onder aanvoering van Kentie schudde Eindhoven de typisch Brabantse bescheidenheid al snel van zich af. Kentie positioneerde Eindhoven als een zelfbewuste stad, sterk op het gebied van technologie, design en kennis, en liet een nieuw beeldmerk ontwerpen: de zogenaamde vibes.
Opmerkelijk: hij gaf het beeldmerk vrij. Iedereen mag het gebruiken. Een unieke en slimme keuze, want duizenden mensen en organisaties werden sindsdien ambassadeurs van Eindhoven door het logo op allerlei manieren met trots toe te passen. Op billboards, op kleding en op de huid, in de vorm van een tatoeage.
In het verlengde van de nieuwe huisstijl ontwikkelde Eindhoven365 spraakmakende campagnes voor uiteenlopende media, waarmee Eindhoven zich nadrukkelijk in de internationale kijker wist te manoeuvreren. Ook nam Eindhoven365 het initiatief om maatschappelijke opgaven ter hand te nemen. In 2018 kreeg Eindhoven365 in Londen de ‘Place Brand of the Year’ toegekend, de Oscar voor citymanagement. Bij de uitreiking van het ereteken prijsde burgemeester Dijsselbloem Kenties grote bijdrage aan de herkenbaarheid en aantrekkelijkheid van Eindhoven.
2024 - Eric Boselie
Datum uitreiking: 30 mei 2024
Jarenlang was Eric Boselie de man bij de gemeente Eindhoven die je nodig had voor het organiseren van een evenement of een vergunning moest hebben. Boselie was een aanjager, een pionier en een bruggenbouwer die spraakmakende evenementen mogelijk maakte zoals Dynamo Open Air en Park Hilaria. Met de Stichting Citydynamiek creëerde hij in feite de voorloper van Eindhoven365 en Eindhoven247.
Boselie stapte over naar Eindhoven247, een dienstverlener op het gebied van evenementen, crowd management en hospitality. Boselie had een goede neus voor evenementen die pasten bij het DNA van de stad. Glow, waarvan hij jarenlang directeur was, is daarvan een goed voorbeeld. De eerste editie van dit lichtfestival trok in 2006 45.000 bezoekers. In 2023 was dat aantal gegroeid tot 750.000 bezoekers.
Dankzij Boselie beschikt Eindhoven over een uitgebalanceerde mix van evenementen. Sommige, zoals Glow, trekken bezoekers van heinde en verre naar Eindhoven. Andere evenementen zoals de bevrijding en de Lichtjesroute, hebben een meer lokaal karakter maar kunnen onverminderd rekenen op veel waardering van de Eindhovenaren. Burgemeester Dijsselbloem: “Eric bewaakte die balans en zorgde ervoor dat er voor elke Eindhovenaar leuke en inspirerende evenementen zijn. Hij leverde een grote bijdrage aan de herkenbaarheid en de aantrekkelijkheid van Eindhoven.”
2023 - Joe Cattani
Datum uitreiking: 17 januari 2023
Op 18 september 1944 zet Engelsman Joe Cattini voor het eerst voet op Eindhovense bodem. Hij is dan 21 jaar en soldaat in het Britse leger dat op die dag, in het kader van operatie Market Garden, Eindhoven bevrijdt van de bezetter. Cattini is een zogenaamde full monty: een veteraan die deelnam aan D-Day, Market Garden, het Ardennenoffensief en de gevechten in het Reichswald. Stuk voor stuk sleutelmomenten in de historie van West-Europa.
Na de oorlog komt Cattini herhaaldelijk terug naar Eindhoven. Niet alleen om de bevrijding te herdenken, maar ook om de jeugd te vertellen over de verschrikkingen van de oorlog. Hij bezoekt scholen en drukt de leerlingen op het hart dat een oorlog niet glorieus is, maar zenuwslopend en gruwelijk.
En dat vrede een belangrijk maar kwetsbaar goed is, dat het waard is om te worden bevochten. ‘Ga praten in plaats van vechten.’
Op zondag 15 januari 2023 wordt in de Eindhovense Catharinakerk ter ere van Cattini het ‘Local Hero Concert’ georganiseerd door Stichting 18 September. Cattini kan daar vanwege zijn broze gezondheid niet bij zijn. Daarom reist een delegatie uit Eindhoven naar Southampton, Cattini’s woonplaats, om daar met hem zijn honderdste verjaardag te vieren, het ereteken uit te reiken en Cattini te bedanken. Niet alleen voor zijn bijdrage aan de bevrijding van Eindhoven, maar ook voor zijn inspanningen om de oorlog te herdenken en te strijden voor vrede.
2022 - John Jorritsma
Datum uitreiking: 2 september 2022
Van 2016 tot 2022 was John Jorritsma burgemeester van Eindhoven. Jorritsma droeg eraan bij dat Brainport op de kaart werd gezet in binnen- en buitenland, maar we doen hem tekort als we hem uitsluitend zien als een aanjager van de lokale economie.
Jorritsma loodste de stad door de coronacrisis en stak veel energie in openbare veiligheid en de bestrijding van ondermijning. Ook maakte hij zich tijdens de vluchtelingencrisis sterk voor voldoende noodopvang en was hij een van de initiatiefnemers van het manifest ‘Dicht de Kloof’, dat het Kabinet opriep meer oog te hebben voor kwetsbare wijken.
Dat Brainport Regio Eindhoven door het Kabinet werd erkend als een van de drie pijlers onder de Nederlandse economie, was voor Jorritsma én de stad een stevige opsteker. Deze erkenning resulteerde onder meer in fikse investeringen van het Rijk die onder meer worden aangewend om het stationsgebied te kunnen herontwikkelen. Bij Jorritsma’s aantreden stond de stad er financieel slecht voor.
Bij zijn afscheid schreef Eindhoven weer zwarte cijfers: een voorwaarde om met succes in Den Haag en Brussel te pleiten voor extra investeringen in Brainport Regio Eindhoven.
Tijdens zijn afscheid als burgemeester kreeg hij van de gemeenteraad het ereteken van de stad uitgereikt.
2022 - Toon Gerbrands
Datum uitreiking: 1 juni 2022
Toon Gerbrands is van 2014 tot 2022 algemeen directeur van PSV Voetbal. Onder zijn bewind wint PSV drie landstitels, een KNVB-beker en drie Johan Cruijff Schalen. Gerbrands staat aan de basis van een constructie waarbij een aantal grote sponsors onder één naam (‘Metropoolregio Brainport Eindhoven’) de club langjarig substantieel sponsort: een unicum in de voetbalsport.
Gerbrands ontvangt het ereteken van de stad Eindhoven vanwege zijn brede verdiensten voor de Eindhovense samenleving. Zo is hij mede-initiatiefnemer en medebestuurder van de PSV Foundation, een stichting die aan voetbal gerelateerde activiteiten ontplooit om een bijdrage te leveren aan de maatschappij, adviseert hij de stichting ‘De Stilte Verbroken’, die misbruik en seksuele intimidatie binnen
de sport bestrijdt, is hij betrokken bij het Jeugdsportfonds Sport & Cultuur Eindhoven, een fonds dat kinderen uit gezinnen met weinig geld in staat stelt te voetballen of bijvoorbeeld muziekles te volgen, en vergroten hij en PSV via Playing for Success Eindhoven de ontwikkelkansen van kinderen en jongeren.
Gerbrands benutte zijn talenten en zijn netwerk om de sociale cohesie in Eindhoven te versterken. Burgemeester Jorritsma: ‘Mede dankzij jou is voetbalvereniging PSV geworteld in onze samenleving en speelt ze een waardevolle maatschappelijke rol.’
2022 - Dré Rennenberg
Datum uitreiking: 24 mei 2022
In 2022 is Dré Rennenberg maar liefst 28 jaar lid van de Eindhovense gemeenteraad – en daarmee deel van de inventaris van de Eindhovense politiek. Daarnaast is hij dan, inmiddels 84 jaar, het oudste raadslid van Nederland. Rennenberg werpt zich steevast en vol vuur op voor de ouderen en de mensen die ieder dubbeltje moeten omdraaien.
De mensen voor wie het leven eerder een boksring is dan een gespreid bedje. Niet zelden gaat hij er met een gestrekt been in. Maar altijd gericht op de bal en niet met de intentie om iemand te blesseren.
Al zijn hele leven zet hij zich in voor de inwoners. En dat doet hij nu nog steeds als onder andere:
- Bestuurslid en oprichter van Stichting Leergeld Eindhoven;
- Bestuurslid Steunpunt Materiële hulpvragen Dekenaat Eindhoven;
- Bestuurslid en oprichter Belastingwinkel Eindhoven;
- Bestuurslid en oprichter van de Stadsakkers Eindhoven.
Daar is de stad Eindhoven hem dankbaar voor. En daar is de Eindhovense gemeenteraad, de vertegenwoordiging van alle 238.305 Eindhovenaren, hem erkentelijk voor. Bij de uitreiking van het ereteken roemt burgemeester Jorritsma Rennenbergs benaderbaarheid. ‘Je staat liever langs de lijn bij SV Tivoli dan dat je aan de Frederiklaan in de businessclub zit.’ Daarnaast prijst de burgemeester zijn gedrevenheid, scherpte en kritische blik. ‘Ze hebben geleid tot beter en rechtvaardiger beleid.’
2021 - Hans de Jong
Datum uitreiking: 28 juni 2021
Als Hans de Jong, president van Philips Nederland, in juni 2021 met pensioen gaat, kan hij terugkijken op een lange loopbaan, waarin hij zich niet alleen sterk maakt voor de belangen van zijn werkgever, maar voor de gehele Nederlandse economie in het algemeen en voor de ‘brede welvaart’ van Eindhoven in het bijzonder.
De Jong strijdt met succes voor het behoud van onderzoek en ontwikkeling in Nederland en van de vooraanstaande positie van Nederlandse Philips-vestigingen. Hij neemt het initiatief tot de Nederlandse artificial intelligence coalitie, een organisatie die initiatieven op dit kennisgebied bundelt en stimuleert, is mede-initiatiefnemer van de Cyber Security Raad en bestuurslid van werkgeversorganisatie VNO-NCW én van FME, een ondernemersorganisatie voor de technologische industrie.
De Jong is een sterk voorstander van ‘brede welvaart’ en zet zich in voor een aantrekkelijk woon- en werkklimaat in de regio Eindhoven. Hij is onder meer voorzitter van de raad van commissarissen van Muziekgebouw Eindhoven en mede-oprichter van Impact040, een stichting die het bedrijfsleven koppelt aan waardevolle maatschappelijke initiatieven.
Binnen de Stichting Brainport draagt De Jong substantieel bij aan de versterking van de economische structuur van de regio Eindhoven. Bij de uitreiking van het ereteken noemt burgemeester Jorritsma hem ‘een sieraad voor de samenleving.’
Uitgereikt tussen 2001 en 2020
2017 - Sjef Wolfs
Datum uitreiking: 28 november 2017
In maart 2018 wordt de heer Wolfs 80 jaar en stopt hij met zijn werk voor de Stichting Leergeld Eindhoven. Hij is bestuurslid van de Stichting Leergeld en het Jeugd Sport Fonds, en adviseur van het Jeugd Cultuur Fonds. Daarnaast is hij coördinator van het bureau en betrokken bij Leergeld Nederland.
De drie stichtingen waar de heer Wolfs zich voor inzet, maken zich sterk voor de maatschappelijke participatie van kinderen van vier tot achttien, afkomstig uit huishoudens met een smalle beurs. Dankzij deze stichtingen kunnen kinderen toch mee op schoolreis, een sport beoefenen of op muziekles of dansles. Dankzij deze instellingen - en de vrijwilligers die zich ervoor inzetten - wordt voorkomen dat kinderen een valse start maken. Elk kind heeft immers recht op dezelfde kansen!
De heer Wolfs werd, als directeur van de Stichting Katholiek en Protestants-Christelijk Onderwijs (de SKPO), op koninklijke wijze uitgezwaaid toen hij in het najaar van 2001 met pensioen ging. Hij werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Nu mag hij het ereburgerschap aan zijn onderscheidingen toevoegen. Burgemeester John Jorritsma speldde zijn eerste ereburgerpenning op bij de heer Wolfs: “U verdient dit ereteken ten volle, omdat u zich uitermate verdienstelijk heeft gemaakt voor de Eindhovense gemeenschap. En dat deed u niet vanuit een professionele functie, maar geheel onbezoldigd, vanuit een natuurlijke bevlogenheid en betrokkenheid.”
2016 - Rob van Gijzel
Datum uitreiking: 6 september 2016
In 2008 wordt Rob van Gijzel, een geboren en getogen Eindhovenaar, burgemeester van zijn stad. Hij is de laatste gekozen burgemeester van Nederland. In het referendum kreeg Rob 68,5 % van de stemmen. Hoewel de vereiste opkomst niet werd gehaald, respecteerde de gemeenteraad de uitslag.
Rob ging voortvarend aan de slag en had al snel vele contacten met bedrijven en bestuurders in de stad, de regio, landelijk én internationaal. In de 8,5 jaar dat Rob burgemeester is, werd de prijzenkast van de gemeente Eindhoven goed gevuld. Zowel nationaal als internationaal zet Rob onze stad op de kaart. De verkiezing tot de slimste regio van de wereld is de kroon op zijn werk.
Als echte ambassadeur van Eindhoven, maar ook zeker van de regio Brainport, greep hij elke gelegenheid aan om deze kennisregio te promoten.
Het is mede de verdienste van Rob dat de Eindhovenaren weer trots zijn op hun stad. Criminaliteit en veiligheid stonden hoog op zijn prioriteitenlijst. Zo pleitte hij regelmatig voor gereguleerde wietteelt en Eindhoven voerde onder Van Gijzel de wietpas in. Met grote regelmaat kwam ook zijn menselijkheid als burgervader naar voren. Bijvoorbeeld bij de gastvrijheid die hij toonde voor vluchtelingen en asielzoekers. En op eigen en inspirerende wijze stond Rob stil tijdens de jaarlijkse 18 september defilé en de dodenherdenking. Zijn sterke persoonlijke band met Eindhoven is altijd duidelijk aanwezig geweest.
Tijdens zijn afscheid als burgemeester kreeg hij uit handen van de nestor van de gemeenteraad, Dhr. Dré Rennenberg, het ereteken van de stad uitgereikt.
2013 - Frans Heesterbeek
Datum uitreiking: 5 februari 2013
In 1974 komt Frans Heesterbeek in Eindhoven wonen vanwege zijn werk bij Philips. In dat jaar werd de stad verrijkt met een nieuwe inwoner met een heel groot hart voor de gemeenschap. De heer Heesterbeek is enorm veel gaan betekenen voor onder andere de wijkverenigingen, de wijkgebouwen, het Oranje Comité, Stichting 18 september Festival, de parochie, Sinterklaasactiviteiten, stichting Dienstverlening Welzijnswerk en de Kamer van Koophandel.
En het rijtje gaat nog verder: Speelpark de Splinter, de VVA (Vereniging Vrijwilligersbesturen Accommodaties), de Vereniging van Philips Gepensioneerden, Seniorenoverleg Stratum, Schuttersbosch en Zilver en Goud, een initiatief van Capital D en Design Cooperation Brainport.
De rode lijn in zijn maatschappelijke carrière is zijn voorliefde voor wijkgebouwen. Voor het faciliteren en runnen daarvan, en als het moet ook het bouwen.“Niet voor niets wordt Frans de Eindhovense directeur van wijkgebouwen genoemd”, zoals burgemeester Rob van Gijzel vertelde in zijn toespraak tijdens de uitreiking van het ereteken.
Ingewijden noemen Frans Heesterbeek bescheiden. Hij is een man die niet graag op de voorgrond staat. Ze noemen hem ook de ‘stille kracht’. Nu staat hij even wel op de voorgrond bij het opspelden van het ereteken van de stad Eindhoven.
2012- Jacco Verhaeren
Datum uitreiking: 15 augustus 2012
In 1992 kreeg zwemcoach Jacco Verhaeren Pieter van den Hoogenband onder zijn hoede. Ook Inge de Bruin koos hem als trainer. Op de Olympische Spelen in Sydney in 2000 won Inge de Bruin drie gouden medailles en Pieter van den Hoogenband twee. Vier jaar later won zowel Veldhuis als Van den Hoogenband in Athene een gouden en een zilveren plak.
Op de Olympische Spelen in Beijing (2008) behaalden Marleen Veldhuis, Inge Dekker, Ranomi Kromowidjojo en Femke Heemskerk goud op de 4 x 100 meter vrij en in 2012 behaalde Ranomi Kromowidjojo in Londen gouden medailles op de 100 en de 50 meter vrij. Totale oogst op vier opeenvolgende Olympische Spelen: tien gouden, vijf zilveren en zeven bronzen medailles.
Vrijwel alle grote Nederlandse zwemtalenten vestigen zich in Eindhoven om te trainen in het Pieter van den Hoogenband-stadion onder begeleiding van Verhaeren. Dat dit Nationaal Zwemcentrum is gerealiseerd, is mede te danken aan Verhaeren en aan de prestaties van zijn zwemmers. Verhaeren zet zich niet uitsluitend in voor de topsport, maar is bovendien een warm pleitbezorger van ‘breedtesport’.
Volgens burgemeester Van Gijzel heeft Verhaeren in Eindhoven iets gerealiseerd wat zijn weerga nauwelijks kent. “Je hebt het Nederlandse zwemmen naar de wereldtop gebracht. Wie topzwemmen zegt, zegt Eindhoven. Je ontvangt het ereteken uit dank voor de voorbeeldfunctie en de ambassadeursrol die jij nu al zo’n twintig jaar met veel verve vervult. Een medaille van ons, voor jou.”
2012 - Elies Lempkes
Datum uitreiking: 24 januari 2012
In 1995 treedt Elies Lemkes in dienst van NV REDE. Mede dankzij haar krijgt Eindhoven-Helmond een groot landelijk project toegewezen: Kenniswijk Regio Eindhoven. Een duidelijk signaal aan de rest van Nederland dat in deze regio spannende dingen gebeuren. In 2002 neemt Lemkes de leiding van het Programma Horizon op zich. Deze voorloper van Brainport Operations begeleidt economische projecten, levert de projectleiders en jaagt ontwikkelingen aan.
In de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening (2004) wordt de regio Zuidoost-Brabant voor het eerst omschreven als Brainport. Lemkes, secretaris van de commissie Sistermans, schrijft mee aan de Brainport Navigator 2006- 2013 (‘Lissabon Voorbij’), een programma ter versterking van de economische structuur van de regio Eindhoven.
Brainport Eindhoven maakt naam op het gebied van hoogwaardige kennistechnologie, maakindustrie en design. TNO Automotive, goed voor honderden arbeidsplaatsen en vele miljoenen aan onderzoeksgelden, vestigt zich in Helmond.
Ministers en topambtenaren van departementen onderschrijven het economisch belang van de regio Eindhoven voor heel Nederland. Handelsmissies profileren ons land als een koploper op het gebied van high tech en design. Eindhoven eindigt op de tweede plaats van de verkiezing tot World Design Capital 2012. En in 2011 wordt de regio Eindhoven uitgeroepen tot the world’s smartest region. Volgens burgemeester Van Gijzel is dat alles voor een belangrijk deel te danken aan Lemkes. Bij de uitreiking van het ereteken prijst hij haar indrukwekkende dossierkennis, haar tomeloze inzet en haar nimmer aflatende volhardendheid.
2011 - Joke de Haas
Datum uitreiking: 4 oktober 2011
De Stichting Netwerk Zelfhulp Zuidoost Brabant ging in 1990 van start. Al vanaf de opstartfase verscheen Joke de Haas op het toneel. Mevrouw De Haas wordt daarom ook wel ‘de moeder van de zelfhulp’ genoemd. Haar betrokkenheid ging zelf zo ver dat één van haar slaapkamers dienst ging doen als het hoofdkantoor van de organisatie.
Als vrijwilliger nam mevrouw De Haas de dagelijkse leiding van het netwerk op zich. En dat deed ze met een tomeloze inzet voor de zelfhulpgroepen in Eindhoven en omgeving.
Ze vervulde binnen de stichting de functie van secretaris van het bestuur. In 2010 zette ze een stap terug en is ze nu nog als adviseur aan de stichting verbonden.
Eerder vormden haar inspanningen reden voor de Koningin om haar in 1997 de Koninklijke Onderscheiding te verlenen van Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Eerder ontving zij ook al de Vrijwilligerspenning van de gemeente Eindhoven.
De gemeenteraad wil de inzet van mevrouw De Haas voor dit belangrijke werk eren met het ereteken van de Stad Eindhoven, de hoogste onderscheiding die deze stad kent. Met deze onderscheiding wil de raad ook alle mensen in het zonnetje zetten die samen met mevrouw De Haas dit werk mogelijk hebben gemaakt.
2010 - Ad Engbers
Datum uitreiking: 16 november 2010
Al vele jaren zet de heer Engbers zich in voor arme mensen met onzichtbaar leed. Hij is een man die achter de schermen zo’n belangrijk, maar onzichtbaar werk verricht.
De heer Engbers zet zich in voor sociaal zwakkeren of mensen in financiële nood en dat heeft hij zijn hele leven al gedaan. En dat begon al vroeg.
De Vincentiusvereniging, de Zonnebloem, Samenwerkingsverband Minima Eindhoven, Steunpunt Materiële Hulpvragen en het Noodfonds zijn enkele organen waarin de heer Engbers erg actief was, of zelfs nu nog actief is.
Ook voor mensen met een geestelijke en/of lichamelijke beperking maakte hij zich hard via zijn werk bij de Gemeentelijke Sociale Dienst en voor de Stichting Plaatselijke R.K. Nazorg B.L.O. Tevens trad hij op als voogd of curator voor vele personen. Door dat werk was de heer Engbers vanaf 1956 medeoprichter en jarenlang bestuurslid van de Stichting Sociaal Pedagogische Dienst Eindhoven. Nu bekend als de stichting MEE.
Maar de inzet van de heer Engbers is niet geheel onzichtbaar gebleven. Voor het werk bij Scouting Eindhoven, toen nog de verkennerij, ontving hij de Gouden Jacobsstaf. In 1985 ontving hij zelfs een koninklijke onderscheiding. Aan dat lijstje kan nu ook het ereteken van Eindhoven worden toegevoegd die hij uit handen van burgemeester Van Gijzel mocht ontvangen.
2009 - Theo van de Laar
Datum uitreiking: 6 oktober 2009
Theo van de Laar is een netwerker pur sang. Na te hebben gewerkt voor de Kamer van Koophandel in Eindhoven en Den Bosch, wordt hij in 1998 directeur van de VVV Eindhoven. Ook is hij voorzitter van SCOPE, een netwerk van mensen die jaarlijks een vijfdaagse studiereis maken naar een interessante plek, ergens op de wereld. Vast programma onderdeel is een bezoek aan een ambassade of consulaat, waarbij Van de Laar steevast optreedt als ambassadeur voor Eindhoven.
Van de Laar is tevens voorzitter van de Federatie Ondernemers Eindhoven, een koepelorganisatie die de belangen van winkeliers behartigt, en voorzitter van de marktadviescommissie. Steeds weer slaagt Van de Laar erin bruggen te bouwen en partijen tot elkaar te brengen.
Van 2001 tot 2009 is Van de Laar voorzitter van de Marathon Eindhoven. Mede dankzij hem maakt Marathon Eindhoven een forse professionaliseringsslag en groeit het evenement uit tot pure Eindhovenpromotie. Het aantal deelnemers, het budget, het prijzengeld en het aantal toeschouwers groeien spectaculair. De organisatie slaagt er verschillende keren in het parcours verder te verbeteren. Mede daarom wordt het parcoursrecord tussen 2006 en 2009 ieder jaar aangescherpt. Burgemeester Van Gijzel kenschetst Van de Laar als aanjager en inspirator, als haas en als coach. “Je hebt de lat hoger gelegd en hebt doorzettingsvermogen getoond. Mede dankzij jou staat onze marathon echt op de kaart.”
2008 - Willem Sterenberg
Datum uitreiking: 16 december 2008
Willem Sterenberg is van 1980 tot 2008 voorzitter van de wijkraad Vaartbroek-Heesterakker-Bokt. Hij is als geen ander op de hoogte van de zaken die in dit gebied spelen en behartigt vol overgave de belangen van de wijk.
Sterenberg spreekt in op commissievergaderingen, bezoekt de raadsvergaderingen en onderhoudt contacten met de diverse burgemeesters, wethouders en gemeenteraadsleden. Hij beschikt over een indrukwekkende dossierkennis en over tomeloze energie. Mede daarom wordt hij in het wijkraadgebied ook wel de wijkburgemeester genoemd.
Mede dankzij de inspanningen van de heer Sterenberg is de leefbaarheid in de wijken Vaartbroek, Heesterakker en Bokt intact gebleven of verbeterd. De realisatie van de Amandelpoort, een complex met seniorenwoningen aan de Tarwelaan, is mede dankzij zijn inspanningen en volhardendheid gerealiseerd. Dankzij dit complex hoeven inwoners uit het wijkraadsgebied voor passende seniorenhuisvesting niet meer naar een voor hen vreemde woonomgeving te verhuizen.
Andere voorbeelden zijn de realisatie van een gezondheidscentrum aan de Airbornelaan en de renovatie en uitbreiding van het winkelcentrum Vaartbroek, waarvoor ook nog de veiligheidsprijs in de wacht werd gesleept. Ook de aanleg van riolering in Bokt, de bokkentuin in Vaartbroek, het verkeerscirculatieplan, het glasvezelnetwerk en het fietspad door het Dommeldalgebied zijn voor een belangrijk deel te schrijven op het conto van Willem Sterenberg.
2008 - Pieter van den Hoogenband
Datum uitreiking: 26 augustus 2008
Zelden zal een sporter uit (de omgeving van) Eindhoven zo’n succesvolle loopbaan hebben gekend als Pieter van den Hoogenband. In 1996 breekt hij, achttien jaren oud, internationaal door. Op de Olympische Spelen in Atlanta eindigt hij op zowel de 100 als op de 200 meter vrije slag als vierde.
Drie jaar later wint Van den Hoogenband - ook wel VDH, Hoogie en The Dutch Dolphin genoemd - maar liefst zes gouden medailles op de EK Zwemmen in Istanbul. Het jaar daarop zwemt hij wereldrecords én wint hij gouden plakken op de 100 en 200 meter vrije slag tijdens de Olympische Spelen in Sydney. Zijn wereldrecord op de 100 meter vrij, 47’84’’, houdt bijna acht jaar stand.
Vier jaar later, tijdens de Olympische Spelen van 2004 in Athene, zwemt Van den Hoogenband op de 100 meter vrije slag opnieuw naar een gouden medaille. Een jaar later wordt hij geopereerd aan een hernia. Een jaar later doet VDH opnieuw van zich spreken. Tijdens de EK in Boedapest wint hij goud op de 200 meter vrije slag.
In 2008 weet Van den Hoogenband zich als eerste zwemmer ooit voor de vierde keer te plaatsen voor een Olympische finale van de 100 meter vrije slag. Na dit toernooi zet de gelauwerde atleet een punt achter zijn fantastische carrière. Burgemeester Van Gijzel vat het tijdens de uitreiking op dinsdag 26 augustus 2008 kernachtig samen: “Zonder Pieter had dat mooie zwemcentrum er nooit gestaan. Pieter heeft Eindhoven als zwemstad in de wereld op de kaart gezet.”
2008 - Lidewij Edelkoort
Datum uitreiking: 21 oktober 2008
Lidewij Edelkoort is van 1998 tot 2008 voorzitter van het college van bestuur van de Design Academy. Ze verandert de naam van deze school in ‘Design Academy Eindhoven’. Daardoor is voortaan duidelijk dat dit wereldvermaarde opleidingsinstituut onlosmakelijk verbonden is met Eindhoven.
Design Academy Eindhoven is een kraamkamer van toptalent op het gebied van design. De school is door het gezaghebbende Britse designtijdschrift ICON op de vijfde plaats gezet in een top-21 van meest bepalende designpersonen, -producten en -instellingen wereldwijd.
Dat de opleiding zo’n hoog niveau heeft en wereldfaam geniet, is mede te danken aan mevrouw Edelkoort. En het is ook met name dankzij haar dat de gemeente Eindhoven zich bewust is geworden van haar leidende positie op het gebied van design, van de enorme economische potentie van dit vakgebied en van het feit dat design wezenlijk kan bijdragen aan het welzijn van de mensheid. Tekenend hiervoor is dat Eindhoven de eerste Nederlandse stad is met een vastgesteld designbeleid. Verder is mevrouw Edelkoort de drijvende kracht achter de komst van het Designhuis, waarvan zij tevens artistiek leider is.
Tijdens haar directeurschap geeft mevrouw Edelkoort op uitmuntende wijze leiding aan Design Academy Eindhoven en zet ze Eindhoven wereldwijd op de kaart als voorstaand designcentrum.
2007 - Richard Winters
Datum uitreiking: 28 februari 2007
Als de parachutisten van de E-Company van de 101st Airborne Division op 17 september 1944 landen nabij Son, staan ze onder leiding van kapitein Richard Winters. Op 18 september bereiken Winters en zijn mannen Eindhoven. De Amerikanen ontzetten het centrum en trekken door in zuidelijke richting. Op de Stratumsedijk, ter hoogte van de splitsing Aalsterweg/Leenderweg, maken ze contact met het Tweede Britse Tankcorps, dat vanuit Waalre oprukt in noordelijke richting. Daarmee is de bevrijding van de stad een feit.
Winters was een voortreffelijk militair: een slimme tacticus en een moedige leider die vooropgaat in de strijd. Hij vecht op D-Day in Normandië, neemt deel aan operatie Market Garden (waar de bevrijding van Eindhoven deel van uitmaakt), is dagenlang omsingeld in Bastogne tijdens het Ardennenoffensief en verovert met zijn legeronderdeel het Adelaarsnest, het buitenverblijf van Hitler bij Berchtesgaden. Winters is onder meer onderscheiden met het Distinguished Service Cross, een Purple Heart en twee Bronze Stars.
Van de belevenissen van Easy Company is een veelvuldig bekroonde, tiendelige tv-serie gemaakt: ‘Band of Brothers’. Het vierde deel daarvan is gewijd aan Operatie Market Garden en de bevrijding van Eindhoven en Nuenen. Winters ontving de oorkonde en het gouden draaginsigne in zijn woonplaats Hersey in de Amerikaanse staat Pennsylvania uit handen van burgemeester Sakkers.
2007 - Frits van Geffen
Datum uitreiking: 6 maart 2007
Na 35 jaar te hebben gewerkt stort Eindhovenaar Frits van Geffen zich in 1987 op het vrijwilligerswerk. Eerst wordt hij bestuurslid en vervolgens voorzitter van ziekenfonds RZEO, dat later opgaat in VGZ.
Ook is hij voorzitter van ’t Oude Raadhuis in Tongelre, een van de actiefste buurthuizen van Eindhoven. Hij zet zich onder meer in voor het behoud van natuurwaarden zoals ’t beukenlaantje nabij het Wasven en de natuur rond de Collse watermolen, Urkhoven en de Tongelrese Akkers. Ook maakt hij zich sterk voor de aankoop en het behoud van de Philipsboerderij aan de Celebeslaan.
Maar Van Geffen is op veel meer fronten actief. Zo beijvert hij zich voor grotere verkeersveiligheid rond ’t Hofke en pleit hij voor de ontwikkeling van het binnenterrein van deze Tongelrese straat. Van Geffen zet ook bewonersgroepen op, onder meer bij de ‘Vlinderflats’, en begeleidt deze, vanuit de filosofie dat mensen die elkaar kennen en samenwerken de leefbaarheid van hun wijk wezenlijk kunnen verbeteren. Verder neemt Van Geffen het initiatief tot de Verenigde Vrijetijdsaccommodaties, een vereniging die met de gemeente overlegt over de toekomst van de gemeenschapshuizen.
En dan zijn er nog talloze activiteiten, zoals gym voor Turkse vrouwen, een avondwandelvierdaagse, een avondfietsdriedaagse, een zondagmiddaginloop voor mensen die dreigen te vereenzamen en een project burenhulp. Burgemeester Sakkers schat dat Van Geffen zich twintig jaar lang zo’n dertig tot veertig uur heeft gewijd aan zijn medemens. Als dank daarvoor overhandigt hij Van Geffen het ereteken van de stad.
2007 - Alexander Sakkers
Datum uitreiking: 30 augustus 2007
Als Alexander Sakkers in 2003 aantreedt als burgemeester van Eindhoven, heeft hij als burgemeester van Heerlen naam gemaakt. In de Zuid-Limburgse stad bond hij de strijd aan met drugsdealers en -gebruikers. In Eindhoven zet hij die lijn voort. Woensel-West krijgt een tippelzone, waardoor de overlast van straatprostitutie afneemt. Rond de Edisonstraat komt cameratoezicht. Cafés die drugsoverlast geven, gaan langdurig op slot. Ook in de binnenstad is het motto ‘zero tolerance’ als het om (drugs) overlast gaat.
De stijl van Sakkers is direct en doelgericht. Hij denkt in termen van (boven)regionale samenwerking en economische kansen en gaat voortvarend te werk. Raadsvergaderingen leidt hij efficiënt en met te lange spreekbeurten maakt hij korte metten.
Sakkers is in het college verantwoordelijk voor economische zaken en regionale samenwerking. Die portefeuille past hem als een handschoen. Zo versterkt Sakkers de voor Zuidoost-Brabant zo kenmerkende samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, ook wel ‘triple helix’ genoemd. Sakkers lobbyt hij voor internationale gelden voor de Internationale School, pleit met succes voor openstelling van de High Tech Campus voor niet-Philipsbedrijven, zet zich in voor nauwe samenwerking met de hightechregio’s Leuven en Aken en levert zijn bijdrage aan de komst van TNO Automotive naar Zuidoost-Brabant. Mede dankzij Sakkers onderkent de rijksoverheid formeel het economisch belang van de regio met de toekenning van het predicaat ‘Brainport Eindhoven.
2006 - Wim van der Leegte
Datum uitreiking: 19 december 2006
In 1966 begint derdejaars student werktuigbouwkunde aan de HTS Wim van der Leegte aan een stage in het metaalbedrijf van zijn vader. Van stage lopen komt echter weinig. Vanwege de slechte gezondheid van zijn vader, wordt Wim al op negentienjarige leeftijd directeur van het bedrijf.
Van der Leegte blijkt een geboren ondernemer: handig en gedreven. Hij bouwt de metaal- en constructiewerkplaats uit tot de VDL Groep. Dit bedrijf bestaat eind 2006 uit maar liefst 73 werkmaatschappijen met in totaal 7.300 medewerkers, verspreid over 15 landen.
VDL levert onder meer aan ASML en DAF Trucks, maar bouwt ook halffabricaten en eindproducten zoals bussen.
Van der Leegte toont zich een eigenzinnige ondernemer. In een tijd dat veel bedrijven hun productie verplaatsen naar lagelonenlanden, houdt hij vast aan productie in (met name) de regio Eindhoven. Hij voert daarvoor twee redenen aan. Ten eerste: loyaliteit aan de mensen die samen met hem het bedrijf groot hebben gemaakt. Ten tweede: wie zijn productie exporteert, exporteert zijn kennis en kweekt zijn eigen concurrentie.
Naast president-directeur en eigenaar van de VDL Groep, is Van der Leegte onder meer commissaris bij PSV Voetbal en voorzitter van de Eindhovensche Fabrikantenkring. Ook zit hij in de Stuurgroep van Programma Horizon. Vanwege zijn grote bijdrage aan de lokale economie en werkgelegenheid ontvangt Van der Leegte bij gelegenheid van zijn veertigjarig jubileum het ereteken van de stad Eindhoven uit handen van burgemeester Sakkers.
2006 - Guus Hiddink
Datum uitreiking: 9 april 2006
In maart 1987 wordt Guus Hiddink hoofdtrainer van PSV. Het is het begin van een ongekend succesvolle periode. Met Hiddink aan het roer wint PSV twee keer de landstitel en drie jaar op rij de nationale beker. Bovendien wint PSV in 1988 de Europacup I.
Zijn successen met PSV maken Hiddink beroemd. Na PSV traint hij diverse Europese topclubs.
Als bondscoach van het Nederlands Elftal bereikt hij in 1998 op het WK Voetbal de halve finales. Dat die hoge klassering geen toeval is, bewijst Hiddink vier jaar later.
Met Zuid-Korea haalt hij opnieuw de laatste vier; een regelrechte sensatie.
Als Hiddink na het WK van 2002 opnieuw trainer wordt van PSV, is hij inmiddels wereldberoemd. Mede daardoor is PSV in staat uitstekende spelers aan te trekken uit Zuid-Korea, Brazilië en Peru, aangevuld gelouterde internationals en jong talent uit eigen land. Hiddink smeedt er een hecht collectief van: solide en lastig te verslaan. In de periode 2002-2006 wint Hiddink met PSV drie landstitels en eenmaal de KNVB-beker. In 2005 reikt PSV in de Champions League tot de halve finale; een prestatie van formaat.
Mede dankzij Hiddink genieten PSV én Eindhoven in binnen- en buitenland aanzien en grote bekendheid. Als Hiddink in 2006 besluit bondscoach te worden van Australië en te vertrekken bij PSV, krijgt hij op het bordes van het Stadhuis tijdens het kampioensfeest van burgemeester Sakkers het ereteken van de stad uitgereikt.
2004 - Harry van Raaij
Datum uitreiking: 7 juni 2004
Als Harry van Raaij in 1984 penningmeester van PSV wordt, heeft hij er al een indrukwekkende loopbaan binnen het Philipsconcern opzitten. In zijn functie als penningmeester paart de registeraccountant creativiteit aan doortastendheid. Het is mede aan zijn inventiviteit te danken dat PSV in staat is de wellicht grootste PSV’er aller tijden aan te trekken: Romario.
Van Raaij blijft penningmeester tot 1990 en wordt dat opnieuw van 1993 tot 1996. Daarna is hij voorzitter, tot 2004. Het is een periode waarin PSV zes van de acht Johan Cruyff schalen wint en vier keer landskampioen wordt.
De in Brabant geboren en getogen Van Raaij is een aimabele en bescheiden man, die een ietwat schuchtere indruk maakt. Maar schijn bedreigt.
Van Raaij blijkt een slimme strateeg. Zijn motto ‘PSV leiden als een onderneming, maar beleven als een club’ getuigt van visie. Keer op keer roemen (oud-)PSV’ers de warme sfeer op trainingscomplex de Herdgang en in en rond het Philips Stadion. Ze komen graag en vaak terug.
Van Raaij is een van de eersten die inziet dat Nederland als verzorgingsgebied te klein is om te kunnen concurreren met buitenlandse topclubs. Daarom pleit Van Raaij voor een competitie met clubs uit een aantal kleinere voetballanden. Dat is voor velen een stap te ver. Dat Van Raaij een knap bestuurder is en visie heeft, is echter onomstreden. In 2004 wordt hij benoemd tot bondsridder van de KNVB en verkozen tot beste bestuurder in vijftig jaar betaald voetbal en ontvangt hij het ereteken van de stad Eindhoven.
2003 - Rein Welschen
Datum uitreiking: 1 september 2003
In het najaar van 1992 volgt Rein Welschen Jos van Kemenade op als burgemeester van Eindhoven.
Al snel wordt hij geconfronteerd met ernstige economische problemen. DAF Trucks gaat failliet en Philips ziet zich genoodzaakt drastisch te reorganiseren: operatie Centurion. Duizenden banen in Eindhoven en omgeving gaan verloren.
Welschen slaat razendsnel coalities. Met Theo Hurks, voorzitter van Kamer van Koophandel. Met Henk de Wilt, bestuursvoorzitter van de TU/e. En met Jan Timmer, president-directeur van Philips. Met de eerste twee vormt Welschen een hecht samenwerkingsverband tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Vanaf dat moment bundelen zij hun krachten. Tal van projecten om de economie te stimuleren komen van de grond, mede dankzij een succesvolle lobby in Brussel voor geld. Er voltrekt zich een klein ‘Wirtschaftswunder’ en tien jaar nadat Welschen is aangetreden staat de regionale economie er weer prima voor.
Welschen treedt in 2002 terug, uit protest. Eerst houdt het Rijk de vorming van een stadsprovincie tegen, later blokkeert minister van Binnenlandse Zaken Remkes een voorgenomen gemeentelijke herindeling. Welschen acht die herindeling nodig voor economische groei en voor een eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen stad en randgemeenten.
Bij zijn afscheid wordt Welschen veel lof toegezwaaid, omdat hij een ‘echte burgervader’ was. Dat bezorgt hem gemengde gevoelens. Zelf vindt hij zijn inspanningen om Eindhoven uit het economisch dal te trekken zwaarder wegen dan zijn vermogen om mensen te binden.
2002 - Henk de Wilt
Datum uitreiking: 2 september 2002
Henk de Wilt treedt op 1 mei 1996 aan als voorzitter van de college van bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij wil dat de TU/e meer naar buiten treedt. Daarom gaat hij in Eindhoven en omgeving allerlei samenwerkingsverbanden aan. Samen met Theo Hurks (voorzitter van de Kamer van Koophandel) en burgemeester Rein Welschen staat De Wilt aan de basis aan de ‘triple helix’: een samenwerkingsverband tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven. De Wilt omarmt goede ideeën en trekt er ook geld voor uit. Mede dankzij hem worden de uitstekende prestaties van de TU/e in de wetenschappelijke wereld beter zichtbaar. Dat heeft een positief effect op het aantal nieuwe TU-studenten en op het imago van Eindhoven als kennisintensieve stad.
De Wilt is voorstander van een brede bagage voor studenten en verstevigt het cultureel klimaat, op de TU-campus maar ook daarbuiten. Ook speelt De Wilt een rol in het huisvesten van de Kamer van Koophandel, Brainport, TNO Industrie en het Twinning Centre op het TU-terrein. Dat Eindhoven de landelijke pilot Kenniswijk weet binnen te halen, is eveneens mede aan De Wilt te danken.
Als de economische situatie aan het begin van de 21ste eeuw verslechtert, wordt De Wilt voorzitter van het economisch stimuleringsprogramma Horizon. De negentien pragmatische deelprojecten zorgen voor werkgelegenheid en verkleinen de economische kwetsbaarheid van de regio. In het voorjaar van 2002 neemt De Wilt afscheid van de TU/e.
2002 - Cynthia Deane
Datum uitreiking: 11 november 2002
Als Cynthia Deane met haar drie kinderen in 1978 verhuist van Curaçao naar Eindhoven, ervaart ze aan den lijve hoe groot de cultuurverschillen zijn. Hoe lastig het is om aan het werk te komen en hoe moeilijk het is als alleenstaande moeder werk te combineren met de opvoeding van drie kinderen.
Deane besluit haar ervaringen te zien als leergeld waarvan anderen kunnen profiteren. Ze helpt met name Antilliaanse moeders en kinderen maar ook vrouwen uit andere culturen in Eindhoven hun draai te vinden. Ze past op kinderen op, zodat andere vrouwen kunnen werken, ze geeft les in fietsen en helpt bij het vinden van werk of huisvesting.
Gaandeweg wordt haar hulp steeds breder. Zo zet ze zich in om het schoolverzuim onder Antilliaanse kinderen te bestrijden. Ook begeleidt ze Antilliaanse jongeren die dreigen af te glijden; een doelgroep waar gemeente, politie en welzijnswerkers maar moeilijk vat op krijgen. Deane speelt ook een intensieve rol bij de buitenschoolse opvang van kinderen. Zo verzorgt ze voor (voornamelijk) arme gezinnen kinderactiviteiten bij buurthuis Bellefort op de woensdagmiddag. Tijdens feestdagen zoals Pasen, Kerst en Sinterklaas organiseert ze uitstapjes voor ouders met kinderen naar bijvoorbeeld een pretpark of het kerstwintercircus in de Stadsschouwburg. Burgemeester Welschen: “Het is onvoorstelbaar hoeveel mensen je hebt geholpen, met hoeveel mensen je per dag contact hebt en hoeveel je doende bent om zaken geregeld te krijgen.”
Uitgereikt tussen 1939 en 2000
1998 - Riky van Herk
Datum uitreiking: 10 september 1998
Eind 1975 komt de in Gestel geboren Riky van Herk in de Kruidenbuurt te wonen. In 1977 wordt ze vrijwilligster bij de peuterspeelzaal van haar dochter. Van het een komt het ander. Ze wordt actief binnen het bestuur van het buurthuis en niet lang daarna neemt ze het voorzitterschap op zich.
Het bestuur professionaliseert en wordt omgezet in een stichting. Deze stichting ontplooit steeds meer activiteiten, met name op het gebied va wonen, werken en gezondheid. In die tijd doet het zogenaamde grotestedenbeleid zijn intrede. Dit landelijke beleid is bedoeld om achterstandswijken van nieuwe impulsen te voorzien en richt zich vooral op de openbare ruimte. Deze tamelijk eenzijdige benadering heeft aanvankelijk weinig succes.
Riky van Herk en ‘haar’ stichting kijken vooral naar de mensen. Ze inventariseren wat bewoners nodig hebben om prettig te kunnen samenleven. Dat resulteert in allerlei activiteiten. Zo houdt Van Herk spreekuren en is ze lid van de redactie van de buurtkrant. Ook zit ze het buurtoverleg voor, is ze lid van meerdere werk-, regie- en stuurgroepen en maakt ze deel uit van een toeleidingsnetwerk arbeid en scholing.
In de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw geldt de Kruidenbuurt als een goede buurt. In de jaren vijftig en zestig slaat de verloedering toe. De werkloosheid en de criminaliteit groeien en er dreigt leegstand. Dankzij mevrouw Van Herk en een grote en bijzonder betrokken club vrijwilligers vindt de wijk weer de weg omhoog. Het aantal werklozen daalt, evenals het aantal uitkeringen en het aantal inbraken, terwijl steeds meer mensen in de Kruidenbuurt willen gaan of blijven wonen.
1998 - Jos Vroemen
Datum uitreiking: 10 september 1998
Als Jos Vroemen in 1998 met pensioen gaat, heeft hij zich bijna veertig jaar met hart en ziel ingezet voor thuisloze medemensen. Werkweken van zestig tot zeventig uur, verdeeld alle zeven dagen van de week, zijn eerder regel dan uitzondering. Hij ziet het niet als werk, maar als een roeping.
Pater Mijnsbergen (eveneens eretekenhouder) neemt in 1980 afscheid als directeur van het Labrehuis, een instelling die opvang, begeleiding, verzorging en verpleging biedt aan mannen die daar zelf, al dan niet tijdelijk, niet toe in staat zijn. Adjunct-directeur Vroemen, in 1960 in dienst getreden als maatschappelijk werker, volgt hem op. Vroemen wekt de mensen zelf, zodat hij zeker weet dat ze uit bed komen.
Hij organiseert werk voor hen, of anders een zinvolle dagbesteding. Bovenal probeert hij met zijn bewoners persoonlijk contact te krijgen. Steeds zoekt hij naar handvatten om mensen uit een neerwaartse spiraal te trekken. Vroemen staat niet boven maar tussen zijn cliënten en verwacht dat ook van zijn medewerkers.
Vroemen toont zich een echte bouwpastoor. Onder zijn bezielende leiding wordt het Labrehuis diverse keren verbouwd en groeit het uit tot een goed geoutilleerde instelling met een verpleegafdeling en privékamers voor de cliënten. Daarnaast zorgt Vroemen voor een gedegen financieel fundament. Talloze kwetsbare mensen die om de een of andere reden buiten de boot vallen of het tempo van de maatschappij niet kunnen bijbenen, hebben dankzij Jos Vroemen de beschikking over bed, bad en brood.
1997 - Jan Timmer
Datum uitreiking: 3 maart 1997
Jan Timmer is van 1990 tot 1996 president-directeur van Philips. Het bedrijf staat er slecht voor en Timmer ziet zich genoodzaakt een ingrijpende reorganisatie door te voeren: operatie Centurion. Er verdwijnen ruim 50.000 banen, waarvan een aanzienlijk deel in Eindhoven.
Hoewel Philips de handen vol heeft aan de eigen problemen, nodigt Timmer burgemeester Welschen een paar keer per jaar uit voor een gesprek over hoe het met Eindhoven gaat. In die tijd vat de gemeente het plan op om de voormalige gloeilampenfabriek aan de Emmasingel (de ‘Witte Dame’) van Philips te kopen en te herontwikkelen. Eindhoven wil er een centrum van creativiteit van maken, maar mist een grote huurder die de basis legt onder de exploitatie.
De zaken veranderen als Philips Design, mede dankzij Timmer, naar de Witte Dame verhuist. Vervolgens neemt ook de Design Academy er zijn intrek. In korte tijd ontwikkelt de Witte Dame zich tot een hotspot van Dutch design.
Later zet Timmer samen met burgemeester Welschen in Den Haag een lobby op om TNO Industrie naar Eindhoven te krijgen. Ze wijzen de ministers van Onderwijs en van Economische Zaken erop dat dit onderzoeksinstituut dicht bij het centrum van de Nederlandse maakindustrie zou moeten zitten. Hun lobby heeft effect: TNO Industrie strijkt neer in Eindhoven. Bij de uitreiking van het ereteken prijst burgemeester Welschen Timmers maatschappelijke betrokkenheid. “Ondanks de moeilijke tijden waarin Philips zich bevond, bent u oog blijven houden voor de belangen van de stad.”
1996 - Zuster Veronique van Woerkum
Datum uitreiking: 15 april 1996
Wanneer je in een asielzoekersprocedure zit, kun je geen kant op. Niemand erkent je, je kunt geen bankrekening openen en je mag niet werken. Vaak moeten vluchtelingen de uitkomst van hun procedure op straat afwachten. Zijn ze uitgeprocedeerd, dan worden ze geacht ons land te verlaten.
Sommigen kunnen of durven echter niet terug. In dat geval komen asielzoekers op straat te staan. Ook alleenstaande vrouwen met kinderen, ouderen en zieken. Teleurgesteld, moe, vaak boos en getraumatiseerd. Onze taal onmachtig en aangewezen op zichzelf. Sinds eind jaren tachtig trekken de Zusters van Liefde zich het lot van asielzoekers aan.
In het sobere klooster aan de Hoogstraat vinden asielzoekers genegenheid, veiligheid, warmte en rust. Soms krijgen ze ook juridisch advies of medische zorg. Als het klooster vol zit, worden vluchtelingen als het even kan ondergebracht in slooppanden elders in de stad of bij gastgezinnen. Ook zorgen de zusters ervoor dat de minderjarige kinderen die in het klooster verblijven naar school gaan.
De Stichting Vluchtelingen in de knel, op dat moment gelieerd aan de Zusters van Liefde, voldoet als rechtspersoon aan alle regels. Maar het werk zelf balanceert op het randje van wat mag en niet mag. Het is kennelijk de enige manier waarop mensen in een uitzichtloze situatie enig perspectief geboden kan worden. De gemeente Eindhoven is de Zusters van Liefde bijzonder dankbaar voor hun hartverwarmende werk geeft erkentelijkheid gestalte in een ereteken voor algemeen overste zuster Veronique van Woerkum.
1996 - Theo Hurks
Datum uitreiking: 15 april 1996
Bouwondernemer Theo Hurks heeft niet alleen oog voor zijn eigen bedrijf, maar voor de belangen van het hele lokale bedrijfsleven. Vanuit die betrokkenheid is hij onder meer van 1994 tot 2002 voorzitter van de Kamer van Koophandel Zuidoost-Brabant.
Begin jaren negentig zucht de regio Eindhoven onder een economische crisis. Daarop besluiten burgemeester Welschen, Hurks en bestuursvoorzitter De Wilt van de Technische Universiteit Eindhoven intensief samen te gaan werken, met als doel: de recessie het hoofd te bieden.
Hurks vindt dat het bedrijfsleven zich beter moet organiseren. Daarom belegt hij samen met banken en de Kamer van Koophandel in de hele regio Eindhoven vergaderingen, met name voor bedrijven die door de malaise bij Philips en DAF in zwaar weer zijn gekomen. Ze krijgen informatie over kredieten en werktijdverkorting en er is gelegenheid om informatie uit te wisselen en te netwerken.
Als Philips aankondigt het hoofdkantoor naar Amsterdam te verhuizen, vragen Hurks en Welschen Philips de onderzoek- en ontwikkelingsactiviteiten in Eindhoven te verankeren, bij wijze van compensatie. Het blijkt achteraf gezien de kiem voor de High Tech Campus: toonbeeld van open innovatie en in 2007 verkozen tot beste bedrijventerrein van Nederland. Burgemeester Welschen benadrukt dat Hurks het ereteken niet heeft verdiend vanwege zijn bouwactiviteiten. “Hurks verdiende het ereteken vanwege zijn enorme, onbezoldigde inzet om Eindhoven en de regio na het echec bij DAF en Philips weer uit het dal te trekken.”
1996 - René Daniels
Datum uitreiking:
Op een dag komt René Daniëls thuis en vertelt zijn moeder: “Ik ga naar de kunstacademie.” “Mooi niet”, antwoordt zij. Mooi wél dus. Zijn opleiding start in 1972. Daniëls ontwikkelt een eigen stijl. Zijn werk getuigt van humor, maar is soms ook ernstig en cynisch van toon. Hij schrikt er niet van terug de kunstwereld - de wereld waartoe hij zelf tegen wil en dank behoort - op de hak te nemen. Hij houdt van diepere betekenissen en voorziet zijn werken van meerdere lagen.
Zijn eerste periode speelt zich af in Eindhoven. Hij voelt zich thuis in de stad waar hij is geboren en getogen en is geboeid door een heleboel ontwikkelingen die er plaatsvinden, met name in het Van Abbemuseum, maar ook in het Apollohuis, De Fabriek en De Effenaar. Gaandeweg maakt hij naam. In 1978 heeft hij een solotentoonstelling in het Van Abbemuseum. Daarna volgen alle belangrijke musea in Nederland en vooraanstaande musea in het buitenland, onder meer in New York.
Ook als docent heeft Daniëls succes. Hij geeft onder meer les in Enschede aan de Academie voor Industriële vormgeving, in Tilburg aan de Academie voor Beeldende Vorming en in Haarlem bij Atelier 63. Veel studenten beschouwen hem als een van hun beste docenten beschouwd: heel kritisch, maar altijd positief en stimulerend. In 1987 wordt Daniëls getroffen door een hersenbloeding, waardoor hij niet meer kan schilderen. Hij wordt gerekend tot de belangrijkste schilders van de jaren zeventig en tachtig en heeft de stad Eindhoven in binnen- en buitenland gepromoot.
1996 - Paul Haarhuis
Datum uitreiking: 15 april 1996
Als de dan nog volslagen onbekende tennisser Paul Haarhuis in 1989 tijdens de US Open John McEnroe verslaat, is zijn naam in één klap gevestigd. De spraakmakende overwinning op de Amerikaanse tenniscoryfee zal de opmaat blijken voor een lange en succesvolle carrière.
Haarhuis, geboren en getogen in Eindhoven, weet één ATP-toernooi te winnen: in 1995 in Jakarta. Datzelfde jaar behaalt hij als enkelspeler zijn hoogste positie op de wereldranglijst ooit: een achttiende plaats.
De Eindhovense tennisser dankt zijn wereldfaam echter vooral aan zijn dubbelspel. Met zijn tennispartner Jacco Eltingh rijgt hij de successen aaneen. Het duo wordt wereldkampioen in 1993 en 1998, weet als eerste herendubbel alle grandslamtoernooien te winnen en staat enige tijd op de eerste plaats van de wereldranglijst voor dubbelspelers.
Als Eltingh in 1998 een punt zet achter zijn sportloopbaan, behaalt Haarhuis nog grote prijzen met Sjeng Schalken en Jevgeni Kafelnikov, met wie hij in 2003 de Wimbledonfinale van het herendubbel wint. Vervolgens zet Haarhuis een punt achter zijn indrukwekkende sportloopbaan. De teller stokt bij 53 dubbelspeltitels, waaronder zes grandslamtoernooien, en een prijzengeld van ruim zeven miljoen dollar.
Bij de uitreiking van het ereteken prijst burgemeester Welschen Haarhuis’ voorbeeldige inzet en plezierige persoonlijkheid. Hij noemt Haarhuis een ambassadeur voor de tennissport in het algemeen en voor Eindhoven sportstad in het bijzonder. Haarhuis is de eerste sportman die het ereteken van de gemeente Eindhoven ontving.
1992 - Karel Vermeeren
Datum uitreiking: 2 februari 1992
Karel Vermeeren is historicus, publicist, kunstenaar en onderwijzer. Een rasechte Eindhovenaar bovendien. Hij houdt van zijn stad en heeft bijzonder veel kennis van de historie van oud-Eindhoven, daartoe op het spoor gezet door zijn vader. Hij concentreert zich op oud-Eindhoven, van de Woenselse overweg tot het bruggetje over het Stratumseind.
Vermeeren doet onderzoek, verzamelt foto’s, prentbriefkaarten en curiosa en publiceert zijn bevindingen, onder meer in de boeken ‘Eindhoven tussen gloeikouske tot gloeilamp’ (1976) en ‘Eindhoven toen Eindhoven nog Eindhoven was’ (1977).
Vermeeren start in 1939 een eigen teken- en schilderinstituut. Dat gaat later op in de Akademie voor Industriële Vormgeving, de voorloper van Design Academy Eindhoven, waarvan hij van 1964 tot 1977 adjunctdirecteur is.
Ook werkt hij tot aan zijn pensioen als docent tekenen aan het Van Maerlantlyceum. In zijn vrije tijd is Vermeeren heel actief in het verenigingsleven. Zo blaast hij het Sint Catharinagilde Eindhoven-stad nieuw leven in. Op 83-jarige leeftijd schopt hij het voor de derde keer tot koning.
Vermeeren is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en is houder van het pauselijke ereteken Pro Ecclesia et Pontifice. Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag ontvangt hij in 1992 het ereteken van de stad uit handen van burgemeester Van Kemenade. Hij laat een indrukwekkende collectie onderzoeksmateriaal, foto’s en prentbriefkaarten na aan het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
1992 - Jos van Kemenade
Datum uitreiking: 15 mei 1992
Prof. Dr. Jos van Kemenade, voormalig minister van onderwijs in de kabinetten Den Uyl en Van Agt II, volgt op 1 maart 1988 Gilles Borrie op als burgemeester van Eindhoven. Daarmee krijgt de stad een bestuurder met gewicht en een groot netwerk.
Van Kemenade maakt zich sterk voor een stevig lokaal en transparant bestuur en een sterke en goed functionerende gemeenteraad.
Tegelijkertijd breekt hij - enigszins paradoxaal - een lans voor meer bewegingsruimte voor het college. Verder zet hij zich in voor krachtige regionale samenwerking.
Van Kemenade, een ervaren diplomaat en een doortastend bestuurder, ontwikkelt een langetermijnvisie op de stad. Het is mede aan hem te danken dat Eindhoven na jarenlang praten een centrumplan (Heuvel Galerie) weet te realiseren. Van Kemenade weet mensen makkelijk voor zijn standpunten te winnen. Dit talent komt met name van pas als Eindhoven op zoek gaat naar sponsors voor het Muziekcentrum Frits Philips dat dan in aanbouw is. Door er voortdurend op te wijzen dat het ondernemersklimaat gebaat is bij een boeiend en hoogwaardig cultureel klimaat, weet hij veel bedrijven ertoe over te halen de portemonnee te trekken.
Van Kemenade concludeert dat schaalvergroting - lees: gemeentelijke herindeling - nodig is om dergelijke voorzieningen te kunnen betalen. Hij komt er echter niet meer toe op dit vlak grote stappen te zetten. In 1992 wordt hij Commissaris van de Koningin in Noord-Holland. Bij zijn afscheid krijgt hij het ereteken van de stad uitgereikt.
1988 - Henny Houben-Sipman
Henny Houben-Sipman, afkomstig uit een politiek nest, wordt in 1970 op 24-jarige leeftijd raadslid van de gemeente Eindhoven.
Al snel treedt ze toe tot de commissie cultuur; een beleidsterrein waarvoor ze gedurende haar hele politieke loopbaan veel belangstelling heeft gehad. Ze pleit voor meer politieke belangstelling voor cultuur en probeert het cultuurbegrip te verbreden. Veel raadsleden vernauwen dit begrip tot ‘kunst’.
In 1979 neemt ze het lijsttrekkerschap van het CDA over van de heer Combée. Ze wordt eerste spreekster in en namens de raad. Haar werkzaamheden in de raad combineert ze met haar rol als moeder van drie opgroeiende zonen. Overleggen, geven en nemen, compromissen sluiten, zowel thuis als in de politieke arena: het is haar op het lijf geschreven. Houben ontpopt zich als een voortreffelijk bruggenbouwster.
Zeventien jaar lang levert ze op geheel eigen wijze een belangrijke bijdrage aan het bestuur van de stad. Ze is zakelijk, houdt van actie en weet haar vele betogen aantrekkelijk te presenteren.
Als Houben kan toetreden tot de Eerste Kamer, zegt ze met gemengde gevoelens haar raadslidmaatschap vaarwel, al blijft ze dan nog als voorzitter van het meldpunt voor discriminatie in Eindhoven actief. Later zal Houben nog jarenlang burgemeester van Eersel zijn.
1987 - Gilles Borrie
Datum uitreiking: 30 september 1987
Na eerste burger te zijn geweest van Sleen, Tiel en Rheden, treedt Gilles Borrie op 1 juli 1979 aan als burgemeester van Eindhoven. Hij heeft dan al ruime ervaring als bestuurder en is als bestuurslid onder meer verbonden aan de Anne Frankstichting en het hoofdbestuur van de PvdA.
Borrie zet stevig in op openbare orde en veiligheid. Hij bindt de strijd aan met discriminatie en met de fascistische sentimenten die zo af en toe de kop opsteken.
Ook gaat hij de kleine criminaliteit en voetbalvandalisme te lijf. Meermalen bepleit hij de invoering van een pasjessysteem in het voetbal.
Borrie heeft een goede relatie met het bedrijfsleven in het algemeen en Philips in het bijzonder. Ook binnen de gemeenteraad beschikt hij over goede contacten. Die helpen Borrie, exponent van het harmoniemodel, de spanningen in de raad te beteugelen.
Begin jaren tachtig krijgt Eindhoven te maken met massale ontslagen bij Philips; een voor de regio Eindhoven geheel nieuw fenomeen. Mede dankzij Borrie en zijn goede contacten in Den Haag komt er voor het ontslagen personeel een goede regeling. De mensen belanden niet in de bijstand, maar ontvangen naast hun WWV-uitkering een aanvulling van Philips tot honderd procent van hun laatste inkomen.
Borrie neemt op 30 september 1987 afscheid als burgemeester en zet dan een punt achter zijn werkzame leven. Hij is de eerste die niet meer het ereburgerschap maar het ereteken van de stad Eindhoven krijgt.
1986 - Wisse Dekker
Datum uitreiking: 23 april 1986
In 1982 neemt Wisse Dekker het stokje over van Nico Rodenburg als president-directeur van Philips. Dekker, geboren in Eindhoven en zijn hele leven werkzaam voor Philips, brengt een cultuuromslag teweeg. Hij tovert het gesloten, naar binnen gekeerde en enigszins zelfingenomen concern om tot een toegankelijk bedrijf en treedt – veel meer dan zijn voorgangers – in de openbaarheid.
Dekker ontpopt zich als een handig onderhandelaar die thuis is in het Verre Oosten en inziet dat Philips daar moet expanderen. Het zijn de jaren waarin de Japanse elektronica-industrie op stormachtige wijze de wereld verovert.
Dekker sluit daarop een strategisch alliantie met Sony op gebied van de cd. Niet alles wat Dekker aanraakt verandert overigens in goud – het V2000 videosysteem flopt ondanks vermeende technische superioriteit. Maar per saldo weet hij het concern wakker te schudden. Hij maakt Philips brutaler, scherper en concurrerender.
In 1986 verruilt Dekker de functie van president-directeur voor het voorzitterschap van de Raad van Toezicht van Philips. Ter gelegenheid van zijn afscheid wordt hij benoemd tot de laatste ‘echte’ ereburger van Eindhoven – daarna worden namelijk eretekens uitgereikt. Hij ontvangt de eremedaille in goud uit handen van burgemeester Borrie “uit waardering voor uw belangrijke bijdrage aan de industriële innovatie van Eindhoven en de wijze waarop u deze hebt uitgedragen.”
1986 - Piet de Rooij
Datum uitreiking: 18 april 1986
Piet de Rooij ontplooit naast zijn werkzame leven een indrukwekkende hoeveelheid nevenactiviteiten. Hij is onder meer initiatiefnemer van de Kika-Zomerkampen, is lokaal (onder meer als hopman en groepsleider) en later ook provinciaal en landelijk betrokken bij de verkennerij, is medeoprichter en voorzitter van de Stichting Wijkopbouw (later Stichting Opbouwwerk) Eindhoven, bestuurslid en voorzitter van de stichting Jeugdhonken, promotor en medeoprichter van de Kunststichting Eindhoven en bestuurslid van gemeenschapshuis De Lievendaal en van de Eindhovense Verpleeg Omroep. Ook zet hij zich in voor Gamma, de landelijke organisatie voor sociaal-cultureel werk, de werkgeversvereniging voor sociaal-cultureel werk, Vereniging d’n Bussel Noord-Brabant en de Nederlandse Federatie Jeugd- en Jongerenwerk. Verder heeft hij zitting in de commissie Tromp, die zich beijvert voor een betere relatie tussen overheid en burgers.
De Rooij koppelt creativiteit, betrokkenheid en humor met managementervaring en zakelijkheid. Hij is een scherp analyticus, een erudiete man die de weg kent en over een groot netwerk beschikt. Hij spant zich voortdurend in voor de ontspanning van anderen.
Op 18 april 1986 neemt De Rooij afscheid als voorzitter van activiteitencentrum Henriëtte Roelants, waarvan hij sinds de oprichting in 1975 statutair directeur is geweest. Bij die gelegenheid ontvangt hij uit handen van burgemeester Borrie het ereteken van de stad Eindhoven.
1984 - Mari den Teuling
Datum uitreiking: 2 oktober 1984
Mari den Teuling, zoon van een aannemer, volgt een opleiding tot leraar. Diep in zijn hart wil hij echter architect worden. Dat wordt hij niet, maar hij krijgt wel veel met architecten en met bouwen te maken. Na de Tweede Wereldoorlog slaat een aantal Eindhovense woningcorporaties de handen ineen om het hoofd te kunnen bieden aan de enorme woningnood. In 1950 wordt Den Teuling administrateur van dit ‘Samenwerkingsorgaan’ (de voorloper van de Sociale Woningstichting ofwel Woningstichting SWS, een
van de voorlopers van Woonbedrijf). Later wordt hij directeur.
Den Teuling maakt werk van woningbouw. Hij is een harde werker met een groot sociaal hart, altijd in de weer voor de huurders. Hij toont zich een vooruitstrevend man in een bijzonder behoudende branche. Zo staat hij positief tegenover nieuwe architectuur, vernieuwende woonvormen en maatschappelijk gebonden eigendom, waarbij huurders een deel van de woning konden kopen en bij verhuizing konden verkopen.
Als Den Teuling in 1950 aantreedt bij het Samenwerkingsorgaan, beschikt dit over ongeveer duizend woningen en is de financiële positie penibel. Als hij 1979 vanwege gezondheidsproblemen terugtreedt, bezit de Sociale Woningstichting zo’n vijftienduizend woningen en een behoorlijke financiële reserve. Den Teuling kan met recht worden beschouwd als een van de grondleggers van Woningstichting SWS.
1984 - Bernard Verkooijen
Datum uitreiking: 18 juni 1984
Bernard Verkooijen komt van Woensel maar belandt via zijn vrouw Clara in Acht, waar zij vandaan komt. Na de Tweede Wereldoorlog zet hij zich nadrukkelijk in voor het kerkdorp Acht. Verkooijen is onder meer voorzitter van de Jeugdraad Acht, lid van de
toneelvereniging en lid van het bestuur van de parochie St. Antonius Abt. Van 1965 tot 1993 is hij voorzitter van de Sinterklaasvereniging in Acht, daarna erevoorzitter. Op wat latere leeftijd wordt hij voorzitter van de Katholieke Bond voor Ouderen in Eindhoven.
Begin jaren zeventig beijvert Verkooijen zich samen met anderen voor een dorpsraad. Ze hebben het gevoel dat de stem van Acht niet gehoord wordt op het stadhuis in Eindhoven en dat er onvoldoende aandacht is voor de leefbaarheidproblemen.
Het belangrijkste probleem: het tekort aan woningen in Acht. Daardoor verhuizen veel mensen uit Acht naar elders en wordt de basisschool met opheffing bedreigd.
De dorpsraad komt er en Verkooijen wordt in 1975 de eerste voorzitter. Hij blijkt een handig bestuurder, die met zijn Bourgondische stijl mensen gemakkelijk voor zijn standpunten weet te winnen. De broodnodige woningen komen er ook: tachtig in totaal. Ze worden allemaal in zeer korte tijd verkocht. Als Verkooijen op 18 juni 1984 voor de laatste keer de openbare vergadering van de dorpsraad Acht voorzit, ontvangt hij het ereteken van de stad voor zijn vele verdiensten voor het dorp Acht.
1982 - Tiny van Bussel
Bijna veertig jaar zet mevrouw Tiny van Bussel zich in voor de RK Damesgymnastiekvereniging O.N.A. Aanvankelijk is ze penningmeester en secretaresse, later wordt ze voorzitter. Haar betrokkenheid dateert van 1942. Vanaf 1946 is ze zeer betrokken bij de jaarlijkse bevrijdingsfeesten. Ze maakt deel uit van het bestuur van de Stichting 18 Septemberfestival en is meer dan dertig jaar secretaresse van de sector Fakkel en Sport, die de jaarlijkse Bayeux-reis organiseert. Ook maakt ze deel uit van de commissie die de jaarlijkse 18 September schooltekenwedstrijden organiseert.
Mevrouw Van Bussel is een van de oprichters van de Eindhovense Sportraad, samen met onder meer mede-eretekenhouder Jan van Gijzel. Tien jaar lang is ze bestuurslid van deze stichting. Verder doet ze allerlei sociaal werk, onder meer voor de Zonnebloem. In de loop der jaren ontvangt ze de Zilveren Tulp (1954) en de Sportpenning van Eindhoven (1967).
Ook wordt ze benoemd tot erelid van de Sportraad. Daarnaast ontvangt ze een eremedaille van de stad Bayeux en een koninklijke onderscheiding.
In 1982 is mevrouw Van Bussel veertig jaar aan ONA verbonden. Tijdens een receptie ter ere van dit jubileum ontvangt zij het ereteken van de stad Eindhoven uit handen van wethouder Van den Baar.
1982 - Onno Zwanenburg
Onno Zwanenburg maakt zich op talloze terreinen verdienstelijk. Zo is hij lid van het algemeen bestuur van het Academisch Genootschap Eindhoven, voorzitter van de Bewegingsgroep DIN en penningmeester, lid van het dagelijks bestuur en later voorzitter van de Stichting 18 Septemberfestival. In die hoedanigheid staat hij mede aan de basis van de herintroductie van de Lichtjesroute, begin jaren tachtig. Verder vervult hij uiteenlopende bestuursfuncties bij de Stichting Regionaal Opleidingsinstituut voor de verplegende en verzorgende beroepen, de Stichting Kunstzinnige Vorming Eindhoven (SKVE), Volksuniversiteit Eindhoven en Alliance
Française regio Eindhoven.
Als voorzitter van Dierenbescherming afdeling Eindhoven weet Zwanenburg veel tot stand te brengen. Hij slaagt erin goede medebestuurders aan te trekken, waardoor de afdeling een linke kwaliteitsslag maakt. De afdeling geeft op scholen voorlichting aan de jeugd over dierenwelzijn en intensiveert de contacten met de hoofdvereniging in Den Haag. Gaandeweg wint de afdeling het vertrouwen van de gemeente Eindhoven en van omliggende gemeenten, waarvan er zeventien financiële steun toezeggen voor een opvangcentrum. De collectecommissie slaagt erin de jaarlijkse collecteopbrengst op te schroeven tot een kleine zeventigduizend gulden per jaar.
Hoogtepunt is de ingebruikname van dierenopvangcentrum ‘De Doornakker’ in januari 1981, met onder meer zestig hondenkennels, veertig kattenverblijven, een quarantaineruimte en een behandelkamer met wachtkamer.
1981 - Mies Mignot-Schellens
Mies Mignot-Schellens, gehuwd met Paul Mignot, is erg begaan met cultuur. Ze groeit op in een milieu waarin kunst en cultuur met sierlijke hoofdletters worden geschreven. Het ouderlijk huis ‘De Driehoek’ aan de Parklaan 34 is welhaast een kunstpaleis van de Haagse School. Haar vader Antoon Schellens (1887-1954) zit in het bestuur van het Van Abbemuseum. Meer dan vijfentwintig jaar ontwikkelt de vriendelijke, charmante, deskundige en erudiete Mignot-Schellens talrijke activiteiten op het gebied van kunst en cultuur.
In deze door mannen gedomineerde wereld drukt ze op doortastende wijze doch zonder drammerig te zijn een persoonlijk stempel op de beraadslagingen en de te nemen besluiten. Ze is initiatiefneemster en oprichtster van de Stichting Kunstzinnige Vorming Eindhoven (SKVE, de voorloper van het Centrum voor de Kunsten) en bestuurslid van het comité Culturele Ontwikkeling Schooljeugd.
Ook geeft ze declamatie- en toneellessen. Daarnaast is Mignot-Schellens medeoprichter van de Eindhovense Stadsschouwburg (inmiddels Parktheater geheten). Ze heeft zitting in het allereerste bestuur van de schouwburg en blijft achttien jaar bestuurslid. Ook zit ze in de besturen van de Kunststichting en de muziekschool.
Als mevrouw Mignot-Schellens op zaterdag 23 mei afscheid neemt van de SKVE, verrast wethouder Leenders haar met het ereteken van de stad Eindhoven.
1981 - Goof Mijnsbergen
Datum uitreiking: 13 februari 1981
In 1946 sticht Pater Mijnsbergen in Nijmegen een Labrehuis voor de opvang van daklozen. Later dat jaar wordt hij door zijn orde naar Eindhoven gezonden om het pas geopende Labrehuis in de Lichtstad te gaan leiden. “Toen ik de eerste keer het huis binnenkwam, overviel me de stank en het vuil. Ik voelde een afschuw in me opkomen”, herinnert hij zich later. Na een week is hij eruit: hier ligt een bijzondere taak.
Pater Mijnsbergen is een eigenzinnige, kleurrijke en charismatische figuur die gehuld in zijn habijt op de fiets – en later op de motor – de stad doorkruist. Overal bedelt, ritselt en regelt hij geld en spullen voor zijn Labrehuis. Het levert hem de bijnaam ‘bedelpater’ op. Hij leidt een leven van ontbering en leeft en slaapt tussen haveloze en losgeslagen mannen die er geen been in zien om elkaar en zelfs de pater te bestelen. Niet zelden twijfelt Mijnsbergen aan de zin van zijn werk, om uiteindelijk te concluderen: “De zwervers zijn mijn vrienden en ik wil de rest van mijn leven tussen en naast hen blijven staan.”
Mijnsbergen heeft grote verdiensten voor de opvang van daklozen. Hij is onder meer medeoprichter van de Landelijke Stichting voor Thuislozenzorg, bestuurslid van de Vereniging van Reclasseringsinstellingen en van Reclasseringsvereniging Eindhoven en directeur van het Ritahuis en het Labrehuis.
Bij de uitreiking van het ereteken is burgemeester Borrie vol lof voor Mijnsbergen. Hij omschrijft hem als de ‘Abbé Pierre van de Nederlandse zorg voor thuislozen’. Abbé Pierre is een Franse priester en oprichter van de Emmaüs-stichting die zich bekommert om thuis- en daklozen.
1980 - Piet Joosten
Datum uitreiking: 25 september 1980
In 1951 treedt Piet Joosten in dienst van de gemeente Eindhoven als hoofd van de afdeling financiën en belastingen. Met de wederopbouw en verdere uitbouw van de stad zijn vele miljoenen guldens gemoeid. Financieel expert Joosten houdt grip op de financiën en verhoogt de efficiëntie van het administratieve apparaat.
Nadat Joosten in 1956 loco-secretaris is geworden wordt hij in 1961 benoemd tot gemeentesecretaris: een functie die hij negentien jaar vervult.
Joosten is een harde werker. Hij voert tal van hervormingen in het gemeentelijk apparaat door en heeft gedurende zijn loopbaan als secretaris zitting in 37 commissies en organisaties.
Ook is hij bijzonder actief binnen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Zo is hij lid van een commissie die de overheid adviseert meer transparantie in het eigen handelen te betrachten. Dat resulteert onder meer in een gemeentelijk informatiecentrum in de hal van het stadhuis. Ook in de bouw van het stadhuis zelf heeft Joosten overigens een groot aandeel. Verder is hij nauw betrokken bij de oprichting van het Samenwerkingsorgaan Agglomeratie Eindhoven.
Als Joosten uit handen van burgemeester Borrie het ereteken ontvangt, zijn nog slechts vier ereburgers in leven. Daarvan zijn er drie aanwezig bij Joostens afscheid. Zelf merkt de scheidend gemeentesecretaris op: “Eindhoven heeft met de verlening van het ereteken altijd de grootste terughoudendheid betracht en ik ben bijzonder verheugd dat ik als jongste aan dit kleine keurkorps ben toegevoegd.”
1980 - Jan van Gijzel
Datum uitreiking: 22 februari 1980
Jan van Gijzel is van 1936 tot zijn pensionnering correspondent van dagblad Het Vrije Volk. Hoewel geboren in Cromvoirt beschouwt hij zichzelf als ras-Eindhovenaar en hij gedraagt zich ook als zodanig. De eerlijke en joviale Van Gijzel maakt zich op tal van maatschappelijke terreinen verdienstelijk.
Van Gijzel neemt talrijke bestuursfuncties op zich, met name in de sportwereld. Zo is tussen 1940 en 1956 actief in diverse bestuursfuncties bij de Koninklijke Nederlandse Korfbalbond. Hij is medeoprichter en secretaris van Zwemvereniging De Watervrienden, secretaris van de Zuidelijke Sportpers, bestuurslid en voorzitter van de Eindhovense Persclub, medeoprichter en bestuurslid van de Eindhovense Sportraad en lid van diverse burgerijcommissies zoals ’60 jaar Philips’ en ‘Nieuwe stadhuis van Eindhoven’.
Ook is Van Gijzel bestuurslid van de Stichting Zuid-Nederlandse Ontmoeting, een stichting die de contacten tussen Zuid-Nederland en België bevordert. Daarnaast is Van Gijzel vele jaren nauw betrokken bij de activiteiten ter herdenking van de bevrijding van Eindhoven. Jarenlang vervult hij met verve de rol van Sinterklaas op de Nutsschool St. Norbertuslaan en samen met pater Mijnsbergen (eveneens eretekenhouder) gaat hij de boer op om geld te verzamelen voor het Ritahuis en het Labrehuis. Volgens zijn zoon Jan heeft Van Gijzel in totaal 48 nevenactiviteiten gehad.
Als hij in 1980 als journalist met pensioen gaat, krijgt Van Gijzel, die onder meer vader is van burgemeester Rob van Gijzel, uit handen van burgemeester Borrie het ereteken van de stad Eindhoven uitgereikt.
1980 - Jaap van der Lee
Datum uitreiking: 7 januari 1980
Als Jaap van der Lee in december 1973 aantreedt als burgemeester van Eindhoven, is Philips nog altijd een dominante partij in de stad. Het bedrijf heeft weinig op met de overheid en trekt niet zelden zijn eigen plan.
Zo laat Philips nog wel eens na om voor een nieuw te bouwen kantoor- of fabriekspand een milieu- of bouwvergunning aan te vragen. Het is de gemeente een doorn in het oog.
En als Eindhoven een nieuwe burgemeester nodig heeft, raadpleegt ‘Den Haag’ eerst de top van Philips met de vraag welke kandidaat zij geschikt acht.
Dat het kabinet Den Uyl de socialist Van der Lee benoemt tot burgemeester in het katholieke Eindhoven, wordt in de Eindhovense gemeenteraad sterk bekritiseerd. Maar al gauw krijgt de jurist Van der Lee, eerder burgemeester van Dordrecht, de cynici op zijn hand. Hij blijkt een erudiete, hoffelijke man en een handig diplomaat, die erin slaagt met Philips een goede verstandhouding op te bouwen. Maar Van der Lee beperkt zijn aandacht niet tot industriëlen. Integendeel, hij was een burgervader van de ‘gewone man’ en nam deel aan feesten die hem enigszins vreemd waren zoals carnaval, gildefeesten en het 18-September-festival. Hij representeerde de stad op voortreffelijke wijze en promootte Eindhoven waar hij kon. Met name ook in Den Haag: de stad die in zijn ogen een totaal verkeerd en achterhaald beeld van Eindhoven had.
Op 1 juli 1979 verruilt hij het burgemeesterschap van Eindhoven voor het lidmaatschap van de Raad van State. Een half jaar later vindt zijn officiële afscheid plaats en benoemt locoburgemeester Zeelen hem tot ereburger.
1979 - Theo van den Donk
In 1917 wordt Theo van den Donk de eerste directeur van de ‘R.K. Middelbare en Hoogere Handelsschool’ voor jongens én meisjes; heel bijzonder voor die tijd. In 1919 komt er een school bij: uitsluitend gymnasium en uitsluitend voor meisjes: het St. Catharinalyceum.
In 1923/1924 verandert de naam van de Hoogere Burgerschool in Sint Joriscollege. De school wordt te klein en Van den Donk neemt het initiatief tot nieuwbouw. In december 1924 nemen beide scholen hun intrek in een fonkelnieuw schoolgebouw aan de Elzentlaan. De meisjes van het St. Catharinalyceum zitten aan de J. Catslaan/ J.Smitzlaan, de jongens van het St. Joriscollege aan de Elzentlaan/Tollenslaan. Keurig gescheiden.
Het St. Joriscollege en het St. Catharinalyceum hebben een goede reputatie en het leerlingenaantal van beide scholen groeit snel, van 700 leerlingen in 1940 tot 1.150 leerlingen in 1947. De school wordt te klein en opnieuw laat Van den Donk een school bouwen. In 1953 verhuist het Catharinalyceum naar een nieuw schoolgebouw aan de Van Maerlantlaan. In 1968 wordt het Catharinalyceum omgedoopt tot Van Maerlantlyceum en ook toegankelijk voor jongens. Midden jaren zeventig verhuist het St. Joriscollege naar nieuwbouw aan de Roostenlaan. Later zijn uit het Joriscollege en het ‘Van Maerlant’ nog diverse andere scholen voortgekomen.
Van den Donk is een rijzige man. Kordaat in zijn manier van besturen, open en direct in de manier waarop hij communiceert. Een groot pedagoog ook. Hij staat open voor vernieuwing, zwengelt onderwijskundige ontwikkelingen aan en beijvert zich voor de emancipatie van vrouwen. Tot ver na zijn pensioen op 31 december 1955 blijft hij actief in de onderwijswereld. Op negentigjarige leeftijd ontvangt hij uit erkentelijkheid voor zijn verdiensten voor het onderwijs in Eindhoven het ereteken van de stad.
1979 - Bart Combée
Datum uitreiking: 13 juli 1979
Bijna dertien jaar (van 1966 tot 1979) is Bart Combée lid van de Eindhovense gemeenteraad; de laatste negen jaar in de hoedanigheid van fractievoorzitter van het CDA. Hij is lid van de commissies voor algemene aangelegenheden, financiën, management en personeelszaken en economische aangelegenheden.
Combée pakt zijn werk als raadslid buitengewoon consciëntieus op. Hij weet zijn mening of opvattingen op uitstekende wijze onder woorden te brengen, zodat iedereen hem begrijpt. Dat levert hem grote waardering op. Als fractievoorzitter is hij de man van de grote lijnen. Hij laat zich nauwelijks in met detailzaken.
Een van zijn gaven is dat hij met iedereen goed overweg kan. Bij meningsverschillen zoekt hij vooral naar de oplossing. Vaak vervult hij een bemiddelende functie. Kortom, hij is een echte senior in de raad.
Als Combée zitting neemt in het dagelijks bestuur van de agglomeratie Eindhoven, moet hij zijn raadslidmaatschap opgeven. Voor de wijze waarop de belangen van de stad en de burgerij heeft behartigd, ontvangt hij het ereteken van de stad Eindhoven.
1978 - Frans Roeterink
Datum uitreiking: 7 november 1978
Mensen die in de jaren vijftig met pensioen gaan, voelen zich thuis vaak, nutteloos, afgedankt en uitgerangeerd. Het ene moment staan ze met twee benen in de maatschappij, het andere moment staan ze aan de kant. Het maakt sommigen diep ongelukkig, zeker als ze geen hobby hebben. Prof. Ir. Roeterink trekt zich hun lot aan.
De ‘coöperatieve werkgemeenschap Sterk Door Werk’, in 1959 opgericht, is door Frits Philips bedacht en wordt vooral door de chemicus Roeterink, oud-werknemer van Philips en sinds 1949 bijzonder hoogleraar aan de TH Delft, gestalte gegeven. Het is een eigen, goed uitgeruste fabriek waar Eindhovense gepensioneerden - aanvankelijk uitsluitend oud-werknemers van Philips maar later ook anderen - drie uur per dag nuttig werk kunnen verrichten.
Weer ingeschakeld te zijn in het arbeidsproces maakt hen, zoals een van hen het uitdrukt, “verschrikkelijk gelukkig”. Niet zozeer vanwege de verdiensten, maar vooral omdat de gepensioneerde zich weer nuttig kan maken. ‘Sterk door werk’, kortom. Ook hun echtgenoten zijn blij dat hun mannen zich weer prettiger voelen.
Binnen vijf jaar tijd heeft de fabriek een omzet van meer dan een miljoen gulden gemaakt. Het Eindhovense initiatief vindt op tal van plaatsen in Nederland navolging. Roeterink wordt vanwege dit initiatief op 31 december 1960 door het Eindhovens Dagblad verkozen tot een van de Mannen van het Jaar 1960. Daarnaast wordt hij in 1978 ereburger van de stad Eindhoven, op de dag dat hij zijn zestigjarig huwelijksfeest viert.
1978 - Ben Ullings
Datum uitreiking: 10 juni 1978
In oktober 1953 wordt Ben Ullings benoemd tot cultureel ambtenaar; de eerste van de gemeente Eindhoven. Tien jaar later wordt hij uit een groep van 42 kandidaten gekozen tot directeur van Kunststichting Eindhoven. Een paar jaar later wordt hij de eerste directeur van Stadsschouwburg Eindhoven.
Ullings is gek van cultuur in het algemeen en toneel in het bijzonder. Als leerling van het St. Joriscollege leert hij de complete teksten van Shakespeare-toneelstukken uit het hoofd. Ook maakt hij voor de Tweede Wereldoorlog deel uit van een befaamd toneelgezelschap.
In zijn hoedanigheid als schouwburgdirecteur paart Ullings koopmanschap aan goede artistieke ideeën. Hij trekt veel vernieuwend theater aan, wat veel toneelliefhebbers naar Eindhoven trekt, zelfs vanuit België. Zelf is Ullings bij iedere voorstelling aanwezig en hij zit steevast op dezelfde plaats. Hij is een echte gastheer, die de bezoekers persoonlijk bij de ingang welkom heet. Ullings introduceert ook het Kerstwintercircus: in Eindhoven (en daarbuiten) nog altijd een begrip en een traditie.
Ullings is een van de initiatiefnemers tot de Stichting Vrienden van de Club van 111, een groep mensen die het carnaval in Eindhoven financieel ondersteunt. Hij opent de deuren van zijn chique schouwburg dan ook graag voor carnavalsactiviteiten zoals het jaarlijkse federatiebal en het carnavalsontbijt.
Bij de uitreiking van het ereteken heft burgemeester Van der Lee een lang gedicht in oud-Hollandse stijl aan te ere van de decorandus: “Gij gaaft de schouwburg voor deez’ stad en streek een eigen, nieuw gezicht Het werd een open huis, voor iedereen, vol passend in dit tijdsgewricht.”
1973 - Herman Witte
Datum uitreiking: 30 mei 1973
Als Herman Witte in 1959 aantreedt als burgemeester, heeft hij er al een indrukwekkende carrière als bestuurder opzitten, onder meer als burgemeester van Bergen op Zoom en als minister van Volkshuisvesting.
Witte blijkt een charmante en erudiete man met een scherp inzicht in wat de stad nodig heeft. Hij legt de onderhandelingen met de buurgemeenten over grenscorrecties stil en oriënteert zich eerst op wat Eindhoven nodig heeft. Uiteindelijk bereikt hij consensus met de randgemeenten: geen annexatie, maar een beperkt aantal grenscorrecties. Argwaan maakt plaats voor voorzichtig vertrouwen, na zijn dood resulterend in de oprichting van de Agglomeratieraad, een voor Nederland uniek regionaal samenwerkingsverband en voorloper van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE).
Witte maakt werk van woningbouw en onteigent grote stukken grond. Onder Witte (1959-1973) groeit het aantal woningen van 37.059 naar 58.465. De kwantitatieve woningnood maakt plaats voor een kwalitatieve woningbehoefte. Witte haalt Duitse verkeersadviseurs naar Eindhoven om een goed verkeersplan te maken. Dankzij hen beschikt Eindhoven over brede ontsluitingswegen zoals de Montgomerylaan en de Kennedylaan. Witte overlijdt op 30 mei 1973, na twee hersenoperaties. Hij is dan nog in het ambt. In de raadsvergadering van 3 juli 1973 wordt hem postuum en met terugwerkende kracht het ereteken van de stad Eindhoven toegekend.
1971 - Wim van Doorne
Datum uitreiking: 9 september 1971
Kort nadat zijn oudste broer Hub in 1928 de ‘Hub van Doorne’s Machinefabriek en Constructiewerkplaats’ heeft opgericht, treedt Wim toe tot het bedrijf. De taakverdeling is helder: Hub is van de techniek, Wim behartigt de commerciële belangen van het bedrijf. Dat blijkt een regelrechte succesformule, want na een jaar heeft het bedrijf al dertig werknemers in dienst. Mede dankzij een grote order van de gemeente Eindhoven voor een enorme gasinstallatie doorstaat DAF zonder al te veel problemen de crisis.
Al voor de oorlog wordt Defensie een belangrijke opdrachtgever. Die ontwikkeling zet zich na afloop van de oorlog versterkt door en mede dankzij Defensie groeit DAF stormachtig.
In 1949 start de productie van bedrijfsauto’s, in 1950 wordt de truckfabriek in gebruik genomen, in 1957 opent de motorenfabriek zijn deuren en een jaar later wordt de eerst personenauto, de DAF 600, gepresenteerd.
In 1965 wordt Wim van Doorne president-directeur als zijn broer en oprichter Hub met pensioen gaat. Zes jaar laat zwaait Wim van Doorne zelf af. Ter gelegenheid daarvan ontvangt hij het ereteken uit handen van burgemeester Witte. Twee broers, beiden ereburger van Eindhoven: een unicum. Van Doorne en zijn vrouw hebben zich altijd enorm ingezet voor maatschappelijke doelen zoals het Rita- en het Labrehuis. Als blijk van waardering is een aantal bewoners aanwezig op de afscheidsreceptie. Zij bevinden zich in het illustere gezelschap van bisschop Bluyssen en pater Mijnsbergen, eveneens houder van het Eindhovense ereteken.
1968 - Frans van Vliet
Datum uitreiking: 30 september 1968
De politieke loopbaan van Frans van Vliet, opgeleid als kleermaker, begint in 1945. Hij wordt dan lid van de noodraad (de tijdelijke gemeenteraad van Eindhoven) en vervolgens lid van de Eindhovense gemeenteraad (1946-1968).
Van 1945-1946 en van 1961-1968 is hij wethouder, onder meer van volkshuisvesting en sociale zaken. Hij combineert dit werk met het lidmaatschap van de Tweede Kamer (1946-1962) en van Provinciale Staten van Noord-Brabant (1962-1966). Als burgemeester Witte kortstondig minister is in het kabinet-Zijlstra (1966-1967), neemt Van Vliet hem waar.
Van Vliet, lid van de Raad van de Volkshuisvesting, beijvert zich voor goede, betaalbare woningen voor de vele arbeiders die zich in Eindhoven vestigen. Hij weet de woningproductie op te stuwen tot een kleine 2.000 woningen per jaar (in de vijf jaar daarvoor lag het jaargemiddelde op ca. 1.300 woningen). Ook op het gebied van de volksgezondheid en de sport laat Van Vliet zijn sporen na. Hij is een grote stimulator van het Eindhovense ziekenfonds EAZ (later opgegaan in VGZ) en is jarenlang ondervoorzitter van de stichting Het Eindhovens Sportpark.
In 1966 wordt Van Vliet voor vier jaar herkozen als wethouder, maar twee jaar later neemt hij afscheid. Hij heeft zich dan veertig jaar op allerlei manieren ingezet voor de Eindhovense gemeenschap, waarvan twintig jaar als bestuurder. Van Vliet vindt dat burgemeester Witte hem al te zeer overlaadt met complimenten. Hij is verrast door het ereburgerschap. “U had mij werkelijk geen grotere eer kunnen aandoen.”
1966 - Harry van Lieshout
Datum uitreiking: 5 september 1966
Het succes komt Harry van Lieshout bepaald niet aanwaaien. Als hij twaalf jaar is, overlijdt zijn vader. Hoewel hij fantastisch kan leren, zit een vervolgopleiding er niet in. Harry, het oudste kind van het gezin, wordt kostwinner en werkt in een schoenenfabriek. Vijf jaar na het overlijden van zijn vader overlijdt ook zijn moeder.
Van Lieshout beschikt over een ijzeren zelfdiscipline. Hij bekwaamt zichzelf onder meer in boekhouden, handelscorrespondentie en stenografie. Hij treedt in dienst van de vakbeweging en bouwt een uitgebreid netwerk op, ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1945 wordt hij lid van de KVP en raadslid in Eindhoven - en zal dat 21 jaar blijven. Van die 21 jaar is hij maar liefst 20 jaar wethouder, onder meer van sociale zaken (hij volgde in deze Frans van Vliet op, eveneens ereburger), van volksgezondheid en van financiën.
Van Lieshout ontwerpt onder meer een hecht systeem voor subsidieregelingen. Dit systeem dient diverse andere gemeenten tot voorbeeld. Volgens burgemeester Witte weet Van Lieshout als wethouder van financiën op wonderbaarlijke wijze de negatieve financiële gevolgen van een Rijkswet te verzachten. Zijn sociale betrokkenheid is groot; hij is in minstens vijftig commissies en besturen actief. Van Lieshout is 64 jaar als hij afscheid neemt. Nog eens vier jaar wethouderschap ziet hij niet zitten, zo zegt hij in zijn dankwoord. “Daarvoor is een fysieke en psychische gesteldheid nodig waarop slechts weinigen op deze leeftijd kunnen bogen.”
1965 - Frits Philips
Datum uitreiking: 16 april 1965
In 1935 treedt Frits Philips, de zoon van Anton Philips, toe tot de directie van het door zijn vader opgerichte bedrijf. Als vijf jaar later de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, wijkt zijn vader uit naar Engeland. Zoon Frits blijft in Nederland en leidt het bedrijf. De onderneming maakt in de oorlogsjaren – noodgedwongen – radio’s voor de Duitse bezetter. Philips heeft daarvoor joden in dienst.
Na de oorlog wordt hem verweten dat hij voor de Duitse oorlogsindustrie heeft gewerkt. De joodse gemeenschap ziet dat anders: dankzij hun werk in de Philipsfabriek ontkwamen de joodse Philipsarbeiders aan deportatie naar Duitsland. In 1996 ontvangt Philips hiervoor de onderscheiding ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’ van Yad Vashem, het Israëlische museum ter herdenking van de Holocaustslachtoffers.
Philips is een gewaardeerde werkgever. Werken voor Philips betekent een baan voor het leven en een omvangrijk pakket van bijkomende voordelen. Philips heeft een eigen medische dienst, eigen sportverenigingen, een eigen woningcorporatie en een eigen theater en daarnaast biedt het Philips-Van der Willigenfonds financiële steun voor studerende kinderen van Philipswerknemers.
‘Meneer Frits’ groeit in de loop der jaren uit tot een icoon van de stad Eindhoven. Curieus: in 1911 verricht hij als vijfjarige jongen de aftrap van het Philips Elftal, de voorloper van de Philips Sport Vereniging (PSV). Hij volgt de verrichtingen van zijn club op de voet, maakt alle grote successen mee en blijft tot zijn dood in 2005 de thuiswedstrijden bezoeken.
1961 - Frans Gijzels
Datum uitreiking: 13 september 1961
Frans Gijzels werkt vanaf 1933 in Eindhoven en is vanaf 1946 wethouder van financiën en bedrijven. Het werk dat Gijzels in Eindhoven en daarbuiten verzet, grenst volgens burgemeester Witte ‘aan het ongelooflijke’.
Behalve wethouder is Gijzels algemeen secretaris van de Kamer van Koophandel en heeft hij meer dan veertig nevenfuncties.
Door zijn werkkracht, toewijding en persoonlijkheid neemt het aantal inwoners en bedrijven in Eindhoven sterk toe. Die groei fungeert als fundering voor een gezonde financiële huishouding van de gemeente Eindhoven.
Gijzels geldt als een financieel specialist die veel waardering oogst voor het feit dat hij steevast een sluitende begroting weet te presenteren, maar ook vanwege zijn ‘volkomen integere en toegewijde dienstbaarheid aan de zaak van het algemeen belang van deze stad’. Gijzels is een vertrouwensman voor velen, een innemend mens, de bindende persoon in het college van burgemeester en wethouders en het cement in de raad.
Dat Gijzels in 1961 zijn wethouderschap verruilt voor de functie van staatssecretaris van Economische Zaken, streelt burgemeester en wethouders. Vanwege zijn grote verdiensten voor de stad en de bevolking en zijn stuwende en bindende persoonlijkheid keren zij hem het gouden eremedaille van de stad toe.
1959 - Hub van Doorne
Datum uitreiking: 31 december 1959
Het ondernemersbloed kruipt waar het niet gaan kan bij Hub van Doorne. Eerst probeert hij op 12-jarige leeftijd, als zijn vader plotseling is overleden, diens werk als hoefsmid voort te zetten. Het wordt geen succes, evenmin als zijn in 1920 opgerichte grof-, fijn- en kachelsmederij. Maar Hub volhardt.
In 1928 start hij de Hub van Doorne’s Machinefabriek en Constructiewerkplaats. Zijn broer Wim komt in de zaak en na een jaar hebben ze al dertig werknemers in dienst. Wim is de man van de centen, Hub de man van de techniek. In 1932 wordt de naam veranderd in Van Doornes Aanhangers Fabriek (DAF).
Als Anton Philips Hub van Doorne voorstelt aan defensieminister Colijn, gaat het hard. Vanwege de oorlogsdreiging vernieuwt Defensie veel verouderd materieel en DAF sleept order na order binnen.
Al tijdens de oorlog maakt Van Doorne heimelijk ontwerpen voor vrachtwagens, trolleybussen en autobussen. Kort na de oorlog verandert het bedrijf opnieuw van naam, in Van Doorne’s Automobielfabriek. In 1950 rolt de eerste DAF-vrachtwagen van de band. Het bedrijf groeit stormachtig en Van Doorne ontwikkelt voortdurend nieuwe technieken, zoals de ‘Variomatic’: een traploze transmissie, ook wel het ‘pientere pookje’ genoemd. Rond 1950 heeft hij al meer dan 150 octrooien op zijn naam staan.
Daags voor zijn zestigste verjaardag viert DAF groot feest. In aanwezigheid van alle 4.500 (!) werknemers ontvangt Van Doorne tot zijn grote verrassing uit handen van burgemeester Witte de gouden erepenning van de stad Eindhoven, als dank voor zijn “belangrijke bijdrage aan de industriële ontwikkeling van de stad.”
1957 - Hans Kolfschoten
Datum uitreiking: 10 februari 1957
“Herlevende en stabiele materiële welvaart in een grote, mooie, moderne stad met pleinen en plantsoenen, die ons met trots vervult.” Dat ideaalbeeld beschrijft burgemeester Kolfschoten in zijn installatierede. Kolfschoten zet in op welvaart en groei – en met succes. In de tien jaar dat hij burgemeester van Eindhoven is, groeit de stad in alle opzichten. Wethouder Gijzels strooit in zijn dankwoord aan Kolfschoten kwistig met getallen. “Sinds 1946 is het areaal aan industrieterrein toegenomen met 800.000 m². Er is 7, 2 miljoen vierkante meter aan grond aangekocht of onteigend en 70 kilometer aan riolering aangelegd.”
Onder Kolfschoten wordt het hoogspoorplan gerealiseerd en krijgt Eindhoven betere verkeersverbindingen met de rest van Nederland. De stad investeert stevig in onderwijs - in 1956 opent de Technische Hogeschool (nu TU/e) zijn deuren - en in cultuur. Ondertussen houdt Kolfschoten de druk erop. Lopen plannen vast of dreigt stagnatie, dan weet hij in Den Haag de juiste deuren te openen.
In 1957 wordt Kolfschoten, die eerder kortstondig minister van Justitie was, ‘geroepen’ tot het ambt van burgemeester in Den Haag en neemt hij afscheid van Eindhoven. Bij het uitreiken van het ereteken verzekert wethouder Gijzels de scheidende burgemeester dat Eindhoven hem nooit zal vergeten. In zijn dankwoord benadrukt Kolfschoten: “Wij hebben het samen gedaan, Gij en ik, in een vruchtbare harmonie.” Vervolgens citeert hij Michiel de Ruyter: “Ik heb niet meer gedaan dan ik schuldig was te doen.”
1956 - Hans s'Jacob
Datum uitreiking: 23 juni 1956
Hans s’Jacob is voorzitter van een commissie die het Ministerie van Financiën moet adviseren over de financiële gevolgen van de wederopbouw.
Als hij in 1947 Eindhoven bezoekt, lijkt hij weinig voor de stad te kunnen betekenen. Hij acht het hoogspoorplan financieel slecht onderbouwd en vindt bovendien dat het plan weinig te maken heeft met het herstel van oorlogsschade.
Desondanks vindt het plan uiteindelijk doorgang. Dat niet alleen; het Rijk neemt zelfs zestig procent van de kosten voor haar rekening.
In de wederopbouwperiode breekt breed het besef door dat Nederland behoefte heeft aan meer ingenieurs - en dus aan een tweede Technische Hogeschool (TH), naast die van Delft. Tal van steden kandideren zich, maar Eindhoven gaat uiteindelijk met de hoofdprijs aan de haal. s’Jacob wordt voorzitter van de commissie die de vestiging van een ‘rijksinstelling voor technisch hoger onderwijs’ in Eindhoven voorbereidt. In juli 1955 publiceert zijn commissie het eindrapport. Een klein jaar later keurt de Eerste Kamer het betreffende wetsontwerp goed. Eindhoven krijgt een TH.
Op 23 juni 1956 viert Eindhoven de ‘dies natalis’ (geboortedag) van de TH. ’s Middags reikt burgemeester Kolfschoten aan s’Jacob het ereteken van de stad uit. In de raadsvergadering van die avond spreekt Kolfschoten van ‘dank en bewondering’ voor s’Jacobs ‘uitmuntende arbeid voor Eindhoven’. “Voor zijn bijzondere verdiensten voor de totstandkoming der Eindhovense TH is daarin de hoogste lof gelegen.”
1955 - Frans Otten
Datum uitreiking: 31 december 1955
In 1939 volgt Frans Otten zijn schoonvader Anton Philips op als president-directeur van Philips; een functie die hij 22 jaar lang zal uitoefenen. Onder Ottens leiding groeit de onderneming explosief. De stad is hem er dankbaar voor.
Op zijn zestigste verjaardag reikt burgemeester Kolfschoten Otten het ereteken van de stad Eindhoven uit. Kolfschoten stelt dat Philips zich onder Ottens “voortvarende en zeer bekwame leiding na 1944 herstelde en tot een prachtige na-oorlogse opbloei kwam.”
In die jaren botsen de belangen van Philips en de gemeente Eindhoven geregeld, bijvoorbeeld bij de verwerving van gronden. Kolfschoten prijst Otten echter omdat hij de “constructieve geest van samenleven en samenwerken heeft gevoed en gestuwd” en de stad daarmee “onschatbare diensten heeft bewezen.” Kolfschoten stelt: “Gij zoudt niet schromen in voorkomende gevallen het algemeen en openbaar belang van gemeente en stad voorrang te verlenen boven het bijzondere bedrijfsbelang of persoonlijk belang.”
Ondanks zijn drukke werkzaamheden beijvert Otten zich veelvuldig voor sportbeoefening. Als PSV in 1928 een federatie wordt en ook niet-medewerkers van Philips lid mogen worden, wordt Otten de eerste directeur. Die functie oefent hij uit tot 1961, het jaar waarin hij tevens stopt als president-directeur van Philips. Het jeugdtoernooi van PSV Voetbal, dat in 1947 voor het eerst werd georganiseerd, is vernoemd naar Frans Otten. Ook het zwembad aan de Vijfkamplaan (Ir. Ottenbad) draagt de naam van de oud president-directeur van Philips.
1949 - Theo Tromp
Datum uitreiking: 23 november 1949
Theo Tromp studeert samen met Frits Philips werktuigbouwkunde aan de Technische Hogeschool Delft. Hij studeert in 1926 af en treedt een jaar later in dienst van Philips. In 1945 is Tromp kortstondig minister van Waterstaat in het Oorlogskabinet Gerbrandy III. Hij blijft vervolgens vertrouwensman van de regering en wordt voorzitter van de commissie voor Wederopbouw en Herstel van Eindhoven. In deze hoedanigheid maakt Tromp zich sterk voor de komst van een verhoogd spoor. Dit moet een eind maken aan de frequente verkeersopstoppingen in het centrum vanwege de veelvuldig gesloten spoorbomen. Ook beijvert Tromp zich voor de wederopbouw van Eindhoven.
Als de directie Wederopbouw in 1949 wordt opgeheven, verkeren de plannen voor het hoog spoor al in de prille uitvoeringsfase. Het college van B en W besluit Tromp het ereteken toe te kennen ‘uit waardering voor zijn grote verdiensten voor de wederopbouw van de stad’. Daags na de uitreiking schrijft Tromp in een dankbrief aan het college: “Ik voel de hoge onderscheiding die U mij heeft verleend als een nog grotere verplichting mijnerzijds om als loyaal burger van deze gemeente naar beste weten mijn plichten te vervullen (..)”. Dat blijkt allerminst een loze belofte. Tromp maakt zich in de jaren erna zo verdienstelijk voor de stad dat hem op grond daarvan wellicht ook het ereteken zou zijn toegekend.
Tromp, die bij Philips uiteindelijk vice-president wordt, is onder meer voorzitter van een commissie die de komst van de Technische Hogeschool (inmiddels Technische Universiteit Eindhoven) voorbereidt. In 1969 geeft hij een aanzienlijke som geld aan de gemeente Eindhoven om een internationaal muziekconcours in te richten. Dit Tromp Muziekconcours bestaat nog altijd.
1919 - Clémens Schellens
Datum uitreiking: 16 november 1949
Clémens Schellens is jarenlang voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken in Eindhoven en in die hoedanigheid een belangrijk man. Een man van aanzien en een breed netwerk. Schellens beijvert zich onder meer voor het hoog spoor, dat een einde moet maken aan de enorme verkeersopstoppingen in de Eindhovense binnenstad als de slagbomen sluiten voor naderende en vertrekkende treinen. Na de Tweede Wereldoorlog maakt Schellens zich samen met enkele notabelen sterk voor de oprichting van ‘Oost-Brabant’: een dagblad dat moet concurreren met het Eindhovens Dagblad, bedoeld om te voorkomen dat het ‘politiek katholicisme’ afbrokkelt.
Op zijn zeventigste verjaardag wordt Schellens door ondernemend en bestuurlijk Eindhoven uitgebreid in het zonnetje gezet vanwege zijn vele verdiensten. Onder de aanwezigen bevinden zich de (latere) eretekenhouders oud-burgemeester Verdijk, burgemeester Kolfschoten en wethouder Lieshout. Kolfschoten refereert in zijn toespraak aan een kenschets die het Eindhovens Dagblad eerder van Schellens gaf, namelijk ‘topfiguur in Eindhovens sociaal en economisch leven’. Kolfschoten vertelt in zijn toespraak het predicaat ‘père noble van de Eindhovense gemeenschap’ te verkiezen. Om uitdrukking te geven aan de dankbaarheid van de stad voor al het werk dat Schellens heeft verricht, biedt Kolfschoten hem de erepenning van de stad aan. Schellens is daardoor dusdanig aangedaan dat hij slechts enkele woorden van dank weet uit te brengen.
1945 - Anton Verdijk
Datum uitreiking: 31 december 1945
Anton Verdijk is tweemaal burgemeester van Eindhoven. Hij is de eerste burgemeester van Groot Eindhoven, na de annexatie van Tongelre, Woensel, Strijp, Gestel en Stratum op 1 januari 1920. De administratieve eenwording van Eindhoven met vijf omliggende dorpen blijkt een complexe en een tijdrovende operatie, temeer omdat de stad ondertussen stormachtig groeit.
Als Verdijk in 1920 aantreedt als burgemeester, telt de stad nog geen 46.000 inwoners. Als hij in 1945 afzwaait, zijn het er bijna 130.000. Er verrijzen in die 25 jaar niet alleen hele woonwijken, ook krijgt Eindhoven onder meer een nieuw slachthuis, een vliegveld en het Van Abbemuseum.
Verdijk wordt 15 oktober 1941 op een vergadering in Den Haag door de Duitse bezetter gearresteerd. Hij zou te lichtzinnig bewijzen van goed gedrag hebben afgegeven aan arbeiders voor het vliegveld Welschap en joden in bescherming nemen. Hij zit 28 dagen vast in de gevangenis van Scheveningen. Eenmaal vrij krijgt hij te horen dat hij uit zijn ambt is gezet. Veearts Pulles, een NSB’er, is vanaf dat moment burgemeester van Eindhoven.
Als Eindhoven op 18 september 1944 wordt bevrijd, wordt Verdijk opnieuw burgemeester. Hij leest die dag op de Markt een proclamatie voor, die wordt besloten met het Wilhelmus. Verdijk leidt de noodraad (tijdelijke gemeenteraad) tot 31 december 1945, de dag waarop hij ook formeel afscheid neemt. De bijbehorende gouden eremedaille moet hij dan tegoed houden; door de naoorlogse schaarste is het niet mogelijk dit waardevolle kleinood te vervaardigen en uit te reiken.
1939 - Anton Philips
Datum uitreiking: 8 juli 1939
Anton Philips begint in 1895 als verkoper in de onderneming van zijn vader. Twintig jaar later wordt hij directeur. Hij bouwt het bedrijf uit tot een wereldconcern. Philips is een sociale ondernemer die belangrijke verdiensten heeft voor de stad. Zo is hij een van de aanjagers van de Eindhovense Telefoonmaatschappij, van een ziekenbus voor Eindhoven en omgeving en van de annexatie van de vijf randgemeenten. Tevens is hij voorzitter en inspirator van de eerste Noord-Brabantse woningcorporatie. Daarnaast stimuleert hij mogelijkheden om te sporten en te ontspannen, resulterend in de oprichting van de Philips Sport Vereniging (PSV) en de realisatie van het Sportfondsenbad.
Als Philips op 8 juli 1939 officieel terugtreedt als president-directeur, wordt hij op grootse wijze uitgeluid. Op de receptie in de Philips Schouwburg is onder meer minister Steenberghe van economische zaken aanwezig. Hij bevordert de scheidende ondernemer tot commandeur in de orde van de Nederlandse Leeuw. Ook commissaris van de Koningin Van Rijckevorsel geeft acte de préséance. Burgemeester Verdijk prijst Philips in bloemrijke bewoordingen: “Gij waart en Gij bleeft (…) de voortvarende, de sterke, de vastberaden, geniale leider die met onmiskenbare meesterschap steeds den veiligen en juisten weg verkende.” Philips was niet benoemd tot ereburger, vond Verdijk. “Gij, Dr. Philips, hebt U langs den eenigen juisten weg, dat is door Uwe daden tegenover de plaatselijke gemeenschap, zelf tot eereburger gemaakt.”