Jaarverslag 2020 Cliëntenraad Sociaal Domein

20 januari 2020

Inleiding

Medio 2019 is de gemeente het project Contractering 2021 gestart. Het betreft een project met tal van tussenstappen om te komen tot vernieuwing van contracten in het sociaal domein op 1 januari 2021. Tussenstappen bestaan onder andere uit: advies opdrachtgeverschap, voorstel inkoopstrategie, besluit contractering, start aanbesteding, start implementatie en start nieuwe contracten 2021.

Om het proces van marktconsultatie vorm te geven werden over het opdrachtgeverschap bijeenkomsten gehouden met alle gecontracteerde aanbieders en ook de cliëntenraad werd hierover geïnformeerd  en geconsulteerd. Vervolgens vonden werksessies plaats met vertegenwoordigers van aanbieders, cliënten, huisartsen en partijen uit de sociale basis. Ook een aantal leden van de cliëntenraad heeft  hieraan deelgenomen.

Tot slot vond in de cliëntenraad in december een ambtelijke terugkoppeling plaats van het proces tot dat moment. Als onderlegger bij deze terugkoppeling hadden wij ontvangen het stuk “Jeugdhulp posters toets-sessie 12 december 2019”. Tevens hadden wij in december een brief ontvangen van gezamenlijke aanbieders die hun zorg uitspraken over de tarieven die de gemeente voor 2020 hanteert en het gevolg daarvan voor 2021. 

Terugblik

Op 12 november 2019 gaf de cliëntenraad een schriftelijk advies aan het college over het raadsvoorstel “Strategie opdrachtgeverschap en inkoop 2021 Jeugdwet en WMO”. Hierop hebben wij ook schriftelijk antwoord gehad van het college. In het raadsvoorstel werd aangegeven dat het huidige model van opdrachtgeverschap en inkoop in het sociaal domein een aantal knelpunten kent waaronder onvoldoende grip op kwaliteit, resultaat en kosten.

In ons advies refereerden wij tevens aan een brief van de minister aan de Tweede Kamer van 7 november 2019  waarin hij een aantal veel voorkomende knelpunten benoemd: gebrekkige samenwerking van instellingen, gebrekkige continuïteit van aanbieders, gebrek aan middelen, knellende tarieven en wachtlijsten. Ook het rapport “Het groeiend jeugdzorggebruik” (NIJ, 2019) is van belang om een visie op de toekomst van het jeugdstelsel te ontwikkelen;  minder aanbieders, minder versnipperd aanbod, meer preventie, meer kwaliteit en meer integratie.

Onze twijfels en vragen in ons advies van 12 november 2019 betroffen onder meer: de positie van wijkteams, de organisatie van zorg bij complexe situaties, de aansprakelijkheid bij het voorgestelde model van multi-probleem-aanpak en onze twijfel of inkoop (in plaats van subsidiering) het juiste bekostigingsinstrument is bij zorg. Het hierna volgende advies en de opmerkingen en vragen daarbij sluiten aan op ons eerder uitgebrachte advies van 12 november 2019.

Mono en multi

Tijdens de presentatie was er onduidelijkheid over het model opdrachtgeverschap. Vanuit de aanbieders werd opgemerkt dat zij het logischer vinden als mono 1 zou staan voor behandeling, mono 2 voor chronisch en dat multi zou staan voor meerdere aanbieders. Het gebruik van de term “complex” zou dan moeten staan voor “waar meerdere aanbieders bij betrokken zijn”. Een enkelvoudige problematiek met slechts één behandelaar kan ook zeer complex zijn, bijvoorbeeld bij persoonlijkheidsstoornissen, anorexia, bipolaire stoornis, enz.  

Verder werd er in de presentatie als uitgangspunt genoemd dat aanbieders ondersteuning binnen eigen specialisme aanbieden. Wij hebben hierbij de vraag hoe je kunt voorkomen dat als één aanbieder de hoofdaanbieder wordt, dat deze dan de specialisten van anderen niet inschakelt of zelf dit ontbrekende specialisme gaat aanbieden zonder dat hier van kwaliteit sprake is.

Het is nog niet duidelijk hoe het inkoopmodel mono en multi zich verhoudt tot de inkoop van specialistische jeugdhulp indien jeugdbescherming en jeugdreclassering aan de orde is. Die twee modellen gaan elkaar overlappen: wat wordt dan de handelswijze in de praktijk? In de door ons bijgewoonde sessies bleek enerzijds dat er nog veel onduidelijkheid is met betrekking tot de trajecten mono en multi. Anderzijds wordt het model al wel als “klaar verhaal” naar de raad gepresenteerd. Er wordt flink vaart achter gezet. Is het niet verstandiger om bij iets dat zo ingrijpend is, te zorgen voor voldoende denktijd en draagvlak is? Haastige spoed…..

Gezien het voortschrijdend inzicht sinds de vele wijzigingen op het aanvankelijk WIJmodel en de ervaringen de afgelopen 5 jaar, is het wellicht verstandig om het model in zijn geheel nog eens tegen het licht te houden. Wat zijn kerntaken van WIJeindhoven, hoe komen we tot veel minder specialistische aanbieders en een beperkte productcatalogus, hoe gaan we daadwerkelijk integrale hulp organiseren, wat is de visie op de sociale basis en welke visie wordt gehanteerd bij preventie, welke kwaliteitseisen worden er gesteld, is er zicht op geleverde kwaliteit enz. Het zou heel goed zijn als nog in deze raadsperiode een hernieuwd visiestuk op het sociaal domein wordt vastgesteld.

Deskundige triage

Welk traject en welke hulp wordt ingezet hangt in eerste instantie af van de triagist. In het nieuwe model lijkt dat in de meeste gevallen de generalist van WIJeindhoven te zijn.  Dat houdt in dat een generalist voor een juiste triage over specialistische kennis moet beschikken. Wij hebben al meerdere keren aangegeven dat wij vraagtekens zetten bij de verwachting die we hebben van een generalist: inzicht te hebben over zoiets omvangrijks als het gehele sociaal domein. Hoe zorgt de gemeente ervoor dat de kwaliteit wordt gewaarborgd en dat de juiste triage plaatsvindt, zonder dat dat -zoals in het verleden- tot onnodige wachttijden en administratieve kosten leidt?

Tarief

Zorg ervoor dat er voor de zorg een fatsoenlijk tarief wordt gehanteerd. Nu zijn er al een aantal lokale aanbieders gestopt met het verlenen van jeugdhulp, omdat het tarief niet kostendekkend is. Het gaat hier om specialistische aanbieders, waarbij het voor de cliënt nogal wat gevolgen heeft dat de aanbieder stopt: opgebouwde vertrouwensband wordt verbroken, zoektocht naar gelijksoortige aanbod bij andere aanbieders, wachtlijsten, opnieuw je verhaal moeten doen, opnieuw investeren in vertrouwensrelatie. Zeker in het geval van kind en jeugd is dit een pijnpunt. Daarnaast staan de gezinnen al onder druk, dus dit hele proces kost veel energie, die er vaak niet altijd is.

Doorlooptijd

Wij zijn ook benieuwd naar de maximale doorlooptijden die worden aangehouden. Mede omdat er eerder in het document wordt gesproken over “passende doorlooptijd van behandeling, zodat onnodig verlengen voorkomen wordt”.  Vaak wordt vooruitgang geboekt in kleine stappen. Nu zorgt het verlengen van een indicatie (en het afwachten of e.e.a. wordt goedgekeurd) voor stress en onzekerheid bij de client.

Kind- en gezinsprobleem

Verder zijn we verbaasd dat gespecificeerd staat dat “het probleem van het kind centraal staat en niet de problemen in de opvoedsituatie.”  We gaan uit van het kind, de ouders, het gezin, de relatie tussen het kind en de ouders en de kwaliteit van leven van het kind en ouders. Een kind is niet los te zien van zijn/haar ouders en het gezin dat zij samen vormen. Betekent dit dat ambulante reguliere jeugdhulp zich in principe niet kan richten op opvoedproblematiek? En hoe verhoudt die stelling zich tot de stelling daaronder “Wij nemen als kwaliteitseis op dat bij opvoedproblematiek de zorgaanbieder altijd samenwerkt met het lokale team.”

Kwaliteitsmeting

Vervolgens ging het over kwaliteitsmeting. Daarbij werd door de aanbieders outputgericht opzij geschoven. Output zou mogelijk de wens van de ouders zijn maar deze is vaak te vaag gedefinieerd om de zorg erop af te kunnen rekenen. Nu is het goed mogelijk dat de wensen van ouders en kinderen soms helemaal niet in het belang zijn van de gezondheid of welzijn van de ouders en of kinderen. Daarom is het van belang dat er altijd een professionele vertaalslag plaatsvindt die de wens van de ouders vertaalt naar een werkbare zorgvraag, zodat dat laatste mogelijk wel te meten is.

Daarnaast vragen wij ons af hoe de inzet van een generalist een kwaliteitsindicator kan zijn. Is dit in de praktijk haalbaar? En wat als de indicatie via bijvoorbeeld de huisarts is gegaan. Gaat de gemeente de ouders/zorgaanbieder dan verplichten ook de generalist te betrekken? Kan en mag dat?

Groepstrainingen

Groepstrainingen worden uitgesloten van jeugdhulp ambulant regulier. Vanuit de LEA-presentatie begrepen wij dat daar nu pilots worden uitgevoerd met juist het accent op groepstraining. Hoe verhoudt zich dit met elkaar? En wat heeft dit voor gevolgen voor het traject waar ouders mee te maken gaan krijgen als ze hulp nodig hebben voor hun kind? Nu al worden ouders vaak van school naar hulpverlening gestuurd, vaak van kastje naar muur.

Dagbesteding

Opvallend bij de door ons bijgewoonde werksessie tussen partijen uit de sociale basis en professionals bleek dat er in de wijken nog weinig samenwerking tussen hen is ontstaan. Wanneer men in 2021 wil overgaan naar andere wijze van werken zal hier veel meer aandacht aan moeten worden geschonken. Ook de huidige financieringssystemen sluiten niet op elkaar aan; de inkoop voor instellingen met specialisten en subsidie voor instellingen in de sociale basis. Hoe wordt daar mee omgegaan?

Dagbesteding voor groepen en individuele aandacht hierbij, waar met name beroepskrachten in opgeleid zijn, vraagt aandacht in de uitwerking. Vrijwilligers mogen geen verpleegkundige handelingen verrichten. De kwetsbaarheid van vrijwilligers vraagt ook aandacht bij het samenvoegen van de twee partijen. Er is daarin een goede balans nodig. Wat kun je verlangen van de vrijwilliger en hoe houd je ze aan boord?

In de werksessies kwam ook de geschiktheid van de locaties ter sprake. Als men wil dat dagbesteding veel meer wijkgericht moet worden, dan moet men ook zorgen voor de toegankelijkheid voor iedereen. Denk hierbij aan het aanpassen van toiletten en het verwijderen van drempels. Wil de gemeente dit en zo ja wie gaat deze aanpassingen dan bekostigen?

Hoe bereik je wijkbewoners en krijg je ze achter de voordeur uit. De drempel om naar de dagbesteding/opvang te gaan dient verlaagd te worden. Vaste aanspreekpunten in de dagbesteding zijn van belang. Mensen hechten zich nu eenmaal aan bekende gezichten; vertrouwen is dus van belang.  Gekeken dient te worden naar de behoeften van de mensen in de dagbesteding: van creatieve tot arbeidsmatige werkzaamheden, zoals bijvoorbeeld het repareren van fietsen. Gedacht kan worden aan een soort menukaart.  Probeer bij de realisatie hiervan wel zoveel mogelijk aan te sluiten bij al bekende locaties in de wijk.

Tot slot

Wij hopen spoedig van u antwoord te ontvangen.

De Cliëntenraad Sociaal Domein

4 februari 2020

Inleiding

Onlangs werd het rapport uitgebracht “Toekomst van ons onderwijs” (2020). Het rapport is opgesteld door de gezamenlijke onderwijssector en pleit hierin voor “groot onderhoud”. 

Zij stellen dat het onderwijs een spiegel vormt van onze samenleving en een goede voorspeller is voor de samenleving van de toekomst. Dat vraagt om een brede blik, waarbij zowel voldoende aandacht is voor beroepsgerichte en algemene kennis en vaardigheden als voor waardevolle aspecten zoals burgerschapsvorming, leesplezier en creativiteit. Het vraagt ook om onderwijs dat niet alleen kwalificeert voor de arbeidsmarkt, maar waarin ook de bredere opdracht van socialisatie en persoonsvorming centraal staat, waarbij het onderwijs jongeren verder helpt bij hun ontwikkeling en in hun leven. Dit alles vraagt om sector-overstijgend denken waarbij institutionele belangen niet leidend zijn.

Nederland, zo wordt in het rapport gesteld,  was lange tijd koploper in de wereld.  Die positie raken we kwijt. Het aantal laaggeletterden blijft hoog, de leesvaardigheid van leerlingen daalt en er zijn steeds minder uitblinkers. En terwijl ons onderwijs een onmisbare pijler is onder onze vrijheid en democratische rechtstaat, ontwikkelen Nederlandse leerlingen relatief weinig burgerschapscompetenties. In vergelijking met andere landen ervaren leerlingen en studenten ook minder uitdaging in het onderwijs en zijn ze een stuk minder gemotiveerd. We selecteren leerlingen als ze nog maar 11 of 12 jaar zijn en rekenen leerlingen af op hun minste vak, in plaats van hun grootste talenten te waarderen en te stimuleren.

Rondom de overgangen groeit het schaduwonderwijs en zijn extra inspanningen nodig gericht op een betere begeleiding, om te voorkomen dat er in het vervolgonderwijs veel studenten zijn die switchen en uitvallen. Met andere woorden werk aan de winkel. Wij hopen dat bij de uitwerking van de lokale educatieve agenda waar mogelijk wordt aangesloten op dat landelijk rapport, omdat veel van deze landelijke thema’s raakvlakken hebben met de lokale educatieve agenda.

Educatieve agenda

In de meerjaren lokale educatieve agenda 2020 – 2024 van Eindhoven spreken onderwijs, maatschappelijke instellingen en gemeente hun gezamenlijke ambities voor deze periode uit. De thema’s hierbij zijn onder andere: voorschoolse educatie, voorkomen van onderwijsachterstand, tegengaan van kansenongelijkheid, bevorderen van talentontwikkeling, tegengaan van voortijdig schoolverlaten, aanpakken van laaggeletterdheid, samenwerking onderwijs en jeugdhulp, het bevorderen van integratie en het tegengaan van segregatie. 

De meerjaren-agenda zal vervolgens vertaald worden in een jaarlijks vast te stellen uitvoeringsplan. Voor de zomer van 2020 zal de LEA-monitor gereed zijn en deze zal mede richting zal geven aan de uitwerking van het uitvoeringsplan voor 2020.

De volgende speerpunten wordt genoemd bij het thema aansluiting onderwijs-jeugdhulp:

• Versterken van de functie opvoed- en opgroeiondersteuning
• Verbeteren aansluiting veilig thuis en onderwijs
• Aansluiting jeugdhulp en MBO (o.a. GGZ op MBO)
• Integrale aanpak onderwijs-jeugdhulp: 1 kind, 1 plan, 1 regisseur

Reactie en advies

De LEA is een kadernota waarin ook reeds eerder vastgestelde bestaande speerpunten (zoals VVE en VSV) alsmede nieuwe speerpunten zijn opgenomen. Goed om zo het overzicht te hebben van alle gezamenlijke inspanningen. Alle thema’s en speerpunten die genoemd zijn in lokaal educatieve agenda doen er ons inziens toe. De cliëntenraad vindt het dan ook positief dit gezamenlijk kader er ligt dat een goede basis kan zijn voor verdere constructieve samenwerking.

In de LEA wordt nauwelijks over geld gesproken. Bijna alle middelen zitten blijkbaar vast op reeds lang bestaande subsidietrajecten. Om echter een idee te krijgen wat de financiële inzet is bij al die thema’s missen wij een overzicht daarvan, alsmede missen wij wat de mogelijkheden om te prioriteren; om te schuiven tussen die budgetten. Want, eerlijk is eerlijk, de LEA barst van de goede ambities maar extra middelen zijn er niet. Wij vragen ons af of de realisatie van de speerpunten genoemd bij het thema aansluiting onderwijs-jeugdhulp zonder extra middelen te realiseren is.

In het deel “Iedereen doet mee” wordt aandacht besteed aan onder meer burgerschapsvorming, maatschappelijke diensttijd en maatschappelijke stages. Wij vragen aandacht voor het vooral betrekken van jongeren zelf bij de uitwerking van dit thema: hoe zien zij hun rol en wat vinden zij van de voostellen?

Een voor de hand liggende aandachtspunt betreft het creëren van een veilige school. Wij vernemen uit de media dat jeugd tegenwoordig vaak met messen rondloopt, ook op scholen. Bent u het met ons eens dat dit ook in Eindhoven aan de orde is en dat daar ook op de scholen iets aan gedaan moet worden. Wij zijn benieuwd welke aanpak u hierbij voorstaat.

Een van de LEA-speerpunten is “Aansluiting Onderwijs – Jeugdhulp” en dat betreft het experimenteren middels proeftuinen met integraal arrangeren PO en VO. Hierbij staat het belang van kind voorop en niet van de school, de gemeente of de zorgaanbieder. Uitgangspunten voor de hulp daarbij zijn: dichtbij, laagdrempelig en tijdig. Logisch dat daarbij tevens wordt ingezet op duurzame samenwerking en vertrouwen tussen partijen. Dit past natuurlijk ook goed bij de ambities van de gemeente m.b.t. de transformatie-agenda Sociaal Domein. In de plannen wordt onder andere gesproken over een casemanager op school. Dat zou weliswaar een goede bijdrage kunnen zijn als ten minste deze casemanager heel goed geschoold is (“hoge kwalificaties voor aan de poort”) en veel zelf kan aanpakken. Als echter de casemanager een tussenpersoon is die slechts kijkt wat er nodig is, die vervolgens t.b.v. een noodzakelijke 2de lijnspecialist doorverwijst naar het servicebureau, die op haar beurt weer doorverwijst naar de wachtlijst van de GGZ, dan gaan we er niet op vooruit. Als dat de werkwijze zou worden hebben we veel meer kosten, veel tijdverlies en bovenal geen winst voor de client. Wij zijn heel benieuwd naar de vernieuwende en effectieve opzet van dit soort arrangementen.

In het onderdeel “Aansluiting onderwijs-jeugdhulp” lopen de LEA-partners het risico dat er sterk wordt geredeneerd vanuit de formele posities van enerzijds de gemeente (jeugdhulp) en anderzijds onderwijs (zorgstructuur en passend onderwijs). Om bij de uitwerking met name de inbreng vanuit clientperspectief te waarborgen, doen wij het aanbod om bij dit onderdeel een (pro)actieve bijdrage te leveren. Graag vernemen wij van u op welke wijze wij hieraan kunnen participeren.

Voorts vragen wij vragen ons af of hetgeen de gemeente tot op heden heeft geregeld ten aanzien van de inkoop van specialistische jeugd niet het grootste knelpunt zal zijn om onderwijs-jeugdhulp arrangementen van de grond te krijgen: de honderden aanbieders van jeugdhulp en een tussenlaag in de vorm van een gemeentelijk bureau jeugdzorg (“servicebureau”). Eén jongere, één plan en één regisseur gaat zo anders nooit werkelijkheid worden. Wellicht kan de gemeente overwegen om schoolpsychologen bij de GGD opnieuw in te stellen.

Voor wat betreft het thema “Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt” wordt in de LEA weliswaar verwezen naar een ander regionaal plan hierover, echter wij vragen hier toch aandacht voor. Daarmee doelen wij niet op een abstract verhaal over de verhouding onderwijs en arbeidsmarkt maar over de concrete problematiek die zich zowel landelijk, regionaal als lokaal voordoet. Er is een groot tekort aan personeel in de zorg (o.a. in de verpleging), in de techniek (o.a. in de metaal en bouw) en in het onderwijs (met name basisonderwijs). In een gezamenlijk plan zoals LEA zou een hoofdstuk hierover niet misstaan. Daarin zou onder andere de ambitie kunnen worden uitgesproken extra aandacht te besteden aan het promoten van studierichtingen die bijdrage leveren aan het opheffen van het tekort aan personeel.

Wij zijn nieuwsgierig naar de wijze waarop de activiteiten in het kader van de LEA concreet zullen worden vormgegeven en wat de meetbare effecten ervan zullen zijn. Dit laatste is belangrijk omdat wij daar nu nog geen duidelijk beeld van hebben, aangezien de beoogde resultaten redelijk algemeen zijn geformuleerd.  Wij verwachten dat in de uitwerking hierover meer duidelijkheid zal komen.

Wij vermenen graag uw reactie en wij worden graag van de ontwikkelingen op de hoogte gehouden.

De Cliëntenraad Sociaal Domein

4 februari 2020

Inleiding

De gemeente Eindhoven verzoekt de cliëntenraad om een advies uit te brengen over het college-advies van 20 januari 2020 “Doorontwikkeling clientondersteuning en continuering second opinion”. De collegenotitie betreft feitelijk twee separate vormen van ondersteuning voor cliënten te weten (onafhankelijke) clientondersteuning en second opinion. Bij het collegeadvies behoren twee bijlagen die over de twee genoemde vormen van ondersteuning gaan.

Clientondersteuning

Het college is binnen het Sociaal Domein wettelijk verplicht gratis onafhankelijke cliëntondersteuning (OCO) beschikbaar te stellen voor inwoners met een ondersteuningsvraag op alle gebieden van het sociaal domein: preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen.

Clientondersteuning vindt merendeels plaats door familieleden, vrienden en buren (bijvoorbeeld meegaan naar het ziekenhuis). Aanvullend daarop zijn er vrijwilligers die clientondersteuning aanbieden met bijvoorbeeld het invullen van formulieren zoals door KBO of FNV. Vervolgens zijn er instellingen die binnen hun reguliere werkwijze professionele clientondersteuning aanbieden zoals WIJeindhoven. Tot slot zijn er een aantal instellingen die onafhankelijke professionele clientondersteuning aanbiedt zoals MEE en Lumens. Totaal gaat hierbij jaarlijks om ongeveer € 400.000 aan financiering.

In het evaluatierapport wordt aangegeven dat:

• OCO onvoldoende bekend is bij de inwoners van Eindhoven
• De vraag is hoe de meest kwetsbare doelgroep bereikt kan worden
• Er geen zicht is op de kwaliteit van de aanbieders van clientondersteuning
• Er weinig samen wordt gewerkt in deze sector
• Meer regie wenselijk is

Overwegingen en advies clientondersteuning

Onafhankelijke cliëntenondersteuning wordt door 17 instellingen verzorgd, terwijl er maar € 400.000 financiering in omgaat. De vraag is of dat een goed construct is: voor alle doelgroepen een vorm van ondersteuning. Sommige kleine instellingen bieden over alle onderdelen van het sociaal domein ondersteuning. De vraag is dan hoeveel deskundigheid aanwezig is. Zoals chirurgen slechts deskundig worden geacht als ze veelvuldig bepaalde operaties verrichten zo kunnen clientondersteuners alleen deskundig zijn bij voldoende volume, dus veelvuldig adviseren op specifiek terrein. Daarnaast speelt mee dat veel regelingen jaarlijks veranderen en sommige onderdelen van het sociaal domein heel complex zijn: combinaties met WLZ, complexe zorg, jeugdhulp in gedwongen kader, arrangementen jeugdhulp en onderwijs enz. 

Aanvullend op hetgeen ambtelijk in het evaluatierapport wordt vermeld, constateren wij dat er in deze evaluatie geen antwoorden worden gegeven op voor de hand liggende vragen zoals:

• Welke instelling welk bereik had?
• Hoeveel personen bereikt werden?
• Welke hulpvragen het vooral betroffen?
• Welke doelgroepen hier nu juist wel of geen gebruik van maakten? 

Daarmee constateren wij dat er sprake is van kwantitatief en kwalitatief beperkte evaluatie. De vraag is of op basis hiervan nieuw beleid kan worden geformuleerd. In de adviesnota wordt gevraagd om in te stemmen met de doorontwikkeling van het beleid ten aanzien van (onafhankelijke) clientondersteuning. Wij denken natuurlijk graag mee in de ontwikkeling naar een beter beleid van (onafhankelijke) clientondersteuning en geven hierbij alvast de volgende aandachtspunten mee:

Regie

De gemeente moet regie voeren: zorgen voor voldoende samenhang bij het aanbod van OCO’s, komen tot het vaststellen van visie op OCO, kerndeskundigheid en kwaliteitseisen.

Clientondersteuners moeten gevraagd worden om te signaleren bij structurele problemen in het zorgstelsel.

Organisatie

Het aanbod van OCO dient divers te zijn en waar nodig integraal. De inwoner moet zelf haar of zijn clientondersteuner kunnen kiezen, die bij de specifieke situatie past. De OCO dient georganiseerd te worden bij (de toegang tot) een hulpvraag in het sociaal domein en zo mogelijk tijdens het gehele traject. Nu blijkt dat OCO vaak pas besproken wordt wanneer er een conflict ontstaat tussen generalist en hulpvrager. Overigens is de cliëntenraad van mening dat de stichting WIJeindhoven geen onafhankelijke clientondersteuning kan bieden. Zij heeft taken als toegangsbepaler tot (de tweede lijn) voorzieningen en is daarom niet onafhankelijk.

Communicatie

Onafhankelijke clientondersteuning (OCO) is bedoeld voor het gehele sociale domein: Jeugdwet, Participatiewet, schulden, onderwijs, zorg, wonen, werk en inkomen. Dat is bij veel (kwetsbare) inwoners van de stad onbekend en moet dus veel beter gecommuniceerd worden. Bekendheid van OCO loopt terug: in 2018 was 34% van de mensen met een hulpvraag bekend met OCO, in 2019 nog maar 30%. Een extra reden om beter te communiceren. Maak een communicatieplan met daarin de opdracht: hoe bereiken wij de (kwetsbare) inwoners van de stad. Werk hierbij wijkgericht en gebruik daartoe de al bestaande netwerken in deze wijken.

Second opinion

De gemeente biedt de inwoners de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier een second opinion aan te vragen. Een onafhankelijk expert beoordeelt dan de voorgenomen indicatie en geeft binnen 10 werkdagen een advies, dat voor de gemeente zwaarwegend is. De inwoner krijgt dus pas na de second opinion een definitief besluit, waartegen hij desgewenst alsnog in bezwaar en beroep kan gaan.  Er is door de gemeente één instelling aangewezen die deze second opinion uitvoert: de landelijke instelling Radar. Jaarlijkse kosten € 80.000. Jaarlijks worden er meer dan 10.000 aanvragen door de gemeente verwerkt. De afgelopen 2 jaar zijn er 240 aanvragen second opinion ingediend. In ongeveer de helft van deze zaken was de onafhankelijke expert het niet eens met het eerder door de gemeente voorgenomen besluit en krijgt de inwoner alsnog geheel of deels de voorziening die hij had aangevraagd.

Overwegingen en advies second opinion

Er ligt een duidelijke evaluatie over second opinion. De conclusie daarvan is dat het een goed aanvullend instrument voor cliënten om gehoord te worden. Wij zijn het eens met deze conclusie: het is een goed instrument en goed georganiseerd. Ons advies luidt dan ook: continueer de second opinion. De gemeente verdient overigens een compliment omdat zij de enige gemeente in Nederland is die second opinion aanbiedt.

De Cliëntenraad Sociaal Domein

Inleiding

Gemeente Eindhoven neemt samen met vier regiogemeenten deel in de Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningsschap Regio Eindhoven (GRWRE). Leden van de colleges van B&W van de deelnemende gemeenten hebben zitting in het bestuur van de GRWRE. De GRWRE bestaat uit de uitvoeringsorganen Ergon en participatiebedrijf. Zij voeren samen onder de Participatiewet de voormalige Wet sociale werkvoorziening (Wsw), de loonkostensubsidie (LKS) en Beschut werk (BW) en sinds 1 januari 2018 ook de re-integratiedienstverlening voor mensen met een bijstandsuitkering.

Begin 2019 brachten wij een advies uit over het “Raadsvoorstel strategisch plan GRWRE 2019 – 2022”. In dit advies hebben wij destijds aangegeven wat wij goede uitgangspunten voor beleid vinden in dit werkveld.

In september 2019 werd ons verzocht advies uit te brengen over de begroting 2020 en meerjarenraming. In ons advies hierover hebben wij destijds gememoreerd aan het eerder uitgebrachte en nog steeds actuele advies over het strategisch plan.

Advies

Aan de Cliëntenraad Sociaal Domein wordt thans advies gevraagd over de begroting 2021 en de meerjarenraming. Wij merken op dat ons advies over het strategisch plan nog steeds actuele waarde heeft. Dat advies hebben wij wederom bijlage bijgevoegd. Aanvullend daarop hebben wij de volgende vragen:

• Belemmeringen wegnemen om aan de slag te gaan is zeer van belang. Soms moeten mensen noodzakelijke kosten maken (zoals reiskosten) om aan proefplaatsingen of stage deel te kunnen nemen. Is er een tegemoetkoming voor dit soort kosten?
• Destijds werd geconstateerd dat men de client niet kende. Hiertoe zou een inhaalslag gemaakt worden. Wat is hiervan de stand van zaken?
• Destijds werd ook geconstateerd dat de overheid als werkgever zelf achterbleef bij het nakomen van de banenafspraak. Wat is de stand van zaken in Eindhoven?

De Cliëntenraad

Eerder uitgebracht advies in 2019 m.b.t “Raadsvoorstel strategisch plan GRWRE 2019 – 2022”

Inleiding

De gemeente Eindhoven wil dat zoveel mogelijk mensen aan het werk gaan. Dat is goed voor de mensen zelf (zelfstandigheid, talentontwikkeling, financiële zekerheid, collega’s, enz.), dat is goed voor de stad (economische ontwikkeling, veiligheid, imago, enz.) en dat is goed voor de gemeente als uitvoerder van de zorg- en participatiewetten (minder zorgbehoefte en minder uitkeringen).

Om deze ambitie waar te maken moet er extra inzet worden gepleegd omdat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt nu eenmaal niet automatisch profiteren van deze vacaturegroei. Op meerdere terreinen is deze extra inspanning daartoe nodig. Het pakket van (verbeter) maatregelen waaraan gewerkt wordt is gericht op een betere dienstverlening aan werkzoekenden én aan ondernemers met als doel een betere match tussen vraag en aanbod. 

Bij alle maatregelen dient beseft te worden dat bij een groot deel van mensen met een uitkering het volgende aan de orde is: lage opleiding, weinig werkervaring, teleurstellingen op het gebied van onderwijs en arbeid, financiële-, fysieke- en/of psychische problemen. Het grootste deel van de mensen met een uitkering heeft deze uitkering langer dan 3 jaar en is ouder dan 45 jaar.

Raadsvoorstel strategisch plan

Het voorliggend raadsvoorstel betreft een uitwerking van een eerder gekozen koers uit 2017: betere samenhang en samenwerking door betrokken partners. De GRWRE heeft als ambitie om 2.500 tot 3.000 inwoners te begeleiden naar werk.

Activering 

In de voorstellen missen wij de nuttige functie van vrijwilligerswerk dat een uitstekende opstap kan zijn naar een actiever leven, naar contacten buiten de deur, naar nieuwe ontplooiingsmogelijkheden en naar arbeid. Er zijn talloze instellingen en organisaties die vrijwilligers tekort komen. Echter, dit vraagt wel van de cliëntondersteuner dat deze ook daadwerkelijk de cliënt goed kent en dus weet wat zijn interesses en mogelijkheden zijn.

Advies: Stimuleer vrijwilligerswerk als opstapmogelijkheid en stimuleer die initiatieven uit de sociale basis die aantoonbaar een bijdrage leveren aan succesvolle begeleiding.

Ontzorgen

Vaak wordt deze term gebruikt bij activiteiten die erop gericht zijn om het werkgevers gemakkelijk te maken om een werkloze in dienst te nemen. Dat is een nuttige activiteit die bijdraagt aan meer kansen voor werklozen. Ontzorgen kan ook van toepassing zijn op de bijstandsgerechtigde zelf. Bij tijdelijk werk en bij deeltijdarbeid wordt het voor uitkeringsgerechtigden heel in gewikkeld en vooral heel onzeker. Daardoor “kiezen” sommigen van hen er voor om in de bijstand te blijven, terwijl ze liever zouden werken.

Werken, zoals dat genoemd wordt, loont dan niet. Het moet toch mogelijk zijn om iemand voor minimaal een half jaar de zekerheid te geven (als tegenprestatie voor het accepteren van een tijdelijke parttime baan) dat alle financiën gewoon doorlopen (uitkering en toeslagen) en de gemeente afrekent met het betreffende bedrijf. Dit is een soort payroll-constructie die voor de cliënt alleen voordelen heeft. Hierdoor ontstaat een vorm van ontzorgen voor de cliënt en een vorm van tegenprestatie door de gemeente. Met deze inzet kan de gemeente bij weigering ook terecht sanctioneren. 

Advies: kijk veel beter naar wat cliënten tegenhoudt om stappen te zetten en haal zo veel  mogelijk belemmeringen weg; ontzorg de werkgevers en ook de cliënt. 

Organisatie

De cliëntenraad geeft als advies 6 uitgangspunten die als start kunnen dienen bij het beter inrichten van de dienstverlening en de organisatie daarvan. Uitgangspunten (vanuit cliëntperspectief) voor een betere dienstverlening en organisatie daarvan:

• Leer de cliënt, zijn omstandigheden, zijn ervaring, zijn opleidingen, zijn competenties en zijn interesses goed kennen
• Laat door deskundig onderzoek de sterke en minder sterke kanten in beeld brengen
• Op basis van de ontstane relatie én gedegen kennis van het profiel van de kandidaat samen kijken waar de beste kansen liggen, hoe de cliënt zichzelf het beste kan presenteren en vervolgens samen op zoek gaan naar een passend traject naar arbeid
•  Arbeid kan zijn: tijdelijk, parttime, met intensieve begeleiding, met loonkostensubsidie enz.
• Het hele proces (van intake tot plaatsing en van nazorg tot mogelijke herplaatsing) begeleid door één deskundige jobcoach die thuis is in de wereld van onderwijs, arbeid en inkomen
• Bij voorkeur één krachtig overheidsinstituut voor arbeidsbemiddeling

Advies

Wij adviseren om bovengenoemde 6 uitgangspunten te hanteren voor het beter inrichten van de dienstverlening en de organisatie daarvan.  We begrijpen dat de GRWRE staat voor regionale samenwerking. Het strategische jaarplan heeft dus niet alleen betrekking op de gemeente Eindhoven en haar inwoners. Daarbij heeft het betrekking op de uitvoering van de WSW, Beschut werken, LKS en Participatiebedrijf.

In het advies inzake de commissienotitie “Verbetervoorstellen Participatie en Werk”, heeft de cliëntenraad aangegeven in een vroeg stadium te willen meedenken over de uitgangspunten voor een nieuwe structuur. Voor het onderdeel binnen het Participatiebedrijf zou dit, wat ons betreft, in een vorm van co-creatie kunnen.

10 februari 2020

Inleiding

Inwoners, zo is wettelijk geregeld, kunnen hun noodzakelijke hulp grofweg op twee manieren ontvangen: middel ZIN (Zorg in Natura) of middels pgb (Persoonsgebonden Budget). Bij Zorg in Natura is de gemeente de regisseur van de hulp zowel op stedelijk niveau (inkoop en subsidiëring) als op individueel niveau (casemanagement). Bij een Persoonsgebonden Budget is de patiënt/cliënt/gebruiker zelf de regisseur en managet deze zijn noodzakelijke individuele hulp.

De CRSD is een groot voorstander van pgb omdat eigen regie de optimale mogelijkheid biedt om daadwerkelijk tot maatwerk te komen: om de gewenste hulp dichtbij te organiseren, om de eigen hulpverleners uit te kiezen en om zelf de integraliteit en kwaliteit te bewaken. Dat vraagt het nodige van hulpvrager (verantwoordelijkheid en verplichtingen) maar daar staat dan ook veel tegenover (eigen regie en hulp op maat).  

Van de duizenden aanvragen per jaar voor hulp en ondersteuning wordt slechts een klein deel (± 10 %) ingezet middels pgb. Eindhoven kent momenteel ongeveer 1000 budgethouders tezamen voor WMO en Jeugdwet. 

Hoewel dus de keuze tussen ZIN en pgb wettelijk is verankerd, stellen gemeenten nadrukkelijk voorwaarden aan het verkrijgen van hulp middels pgb. Dit doen gemeenten om de garantie te hebben dat de beschikbaar gestelde financiën ook daadwerkelijk wordt ingezet voor het beoogde doel. Daartoe wordt er gebruik gemaakt van onder meer een verplichte pgb-vaardigheidscheck en een Persoonsgebonden Budgetplan.

De CRSD wordt gevraagd om advies te geven over de adviesnota “Evaluatie Persoonsgebonden Budget”. Wij hebben bij de totstandkoming  van ons advies mede gebruik gemaakt van de inbreng van de PGB-ambassadeurs.

Advies

• Wij zien in de nota dat het aantal pgb-toekenningen terugloopt, maar we zien geen afdoende verklaring daarvoor. Kunt u dit nader onderzoeken?
• Er zijn nu twee soorten pgb-plannen: een voor Jeugd en een voor WMO. Wij zouden echter meer differentiatie willen: specifieke plannen voor mensen met progressieve of chronische ziektes en/of aandoeningen. Zij zetten hun plannen namelijk niet in om tot verbetering te komen. Bent u bereid om deze differentiatie te realiseren?
• PGB-houders hebben te maken gekregen met zorgaanbieders die stopten met hun dienstverlening vanwege niet toereikende tarieven. Bent u bekend met dit gegeven en bent u het met ons eens dat dit een zeer ongewenste situatie is?
• De vaardigheid van potentiële pgb-houders wordt getoetst. Welke ondersteuning biedt de gemeente opdat mensen zich hierin kunnen ontwikkelen?
• Op de website van de gemeente is geen informatie te vinden over de vaardigheidstoets alsmede ontbreek de klachtenprocedure. Bent u bereid deze lacune op te heffen?
• Op welke wijze voorziet de gemeente pgb-aanvragers actief van informatie?
• Inzet Onafhankelijke cliëntondersteuning. Voor sommige mensen blijft het lastig om een pgb-plan in te vullen. Wordt hier ook gewezen op onafhankelijke cliëntondersteuning? Heeft de gemeente inzichtelijk hoeveel mensen hier gebruik van maken? Voorziet de gemeente hierover pgb-aanvragers en pgb-houders actief van informatie.

Mede door de hiervoor vermelde kwesties heeft de cliëntenraad al eerder aangegeven dat er sprake lijkt van een pgb-ontmoedigingsbeleid. Veel pgb-houders en pgb-aanvragers ervaren dat pgb niet een volwaardig alternatief is voor ZIN, waar dat nu juist wel zou moeten. Wij roepen de gemeente op om alles in het werk te stellen om pgb een meer dan volwaardig alternatief te laten zijn.

De CRSD gelooft in eigen regie en daarmee in integrale hulp, hulp dichtbij en maatwerk. Deze Idealen (vaak transformatie genoemd) predikte de gemeente met enthousiasme wel in haar beleidsnota’s over WMO (ZIN) en Jeugd (ZIN), maar bij het pgb-beleid missen wij nog steeds die gedeelde idealen en dat enthousiasme.

De Cliëntenraad Sociaal Domein

21 april 2020

Inleiding

In opdracht van de gemeente Eindhoven heeft Purpose een onderzoek uitgevoerd naar de werking van het armoede en schulden beleid in Eindhoven. Het onderzoek bestaat uit 3 fasen: beschrijving huidige problematiek, evaluatie huidige beleid en uitvoering, en ontwerpen van een toekomstperspectief. Op basis daarvan heeft de gemeente een beleidsplan opgesteld.

Onderzoek

Een op de tien huishoudens heeft een laag inkomen. Ruim 4.000 huishoudens hebben een langdurig laag inkomen. In het rapport wordt een aantal risicogroepen m.b.t. armoede onderscheiden: bijstandsgerechtigden, laagopgeleiden, eenoudergezinnen, alleenstaanden onder de AOW-leeftijd en migranten. De evaluatie van het huidige beleid geeft aan dat er knelpunten op alle niveaus van het armoede- en schuldendomein zijn. Zo is er behoefte aan een beleidskader, vraag naar meer leiding, regie en sturing. Ook is meer inzicht en stuurinformatie nodig. Regelingen zijn te complex en het gebruik ervan kan vergroot worden. Er wordt slechts een klein deel van de inwoners met schulden bereikt. Als oorzaak worden de generalistische aanpak, de vele overdrachten en wachttijden genoemd. Uitval en ontbreken van nazorg wijzen op minder effectieve behandeling.  Dit alles vraagt om verbetering, zo wordt in het rapport geconcludeerd.

Om armoede en schulden aan te pakken worden in het rapport een aantal zaken genoemd zoals: een agenda voor de stad, opstellen van een integraal beleidsplan en het ontwerp van een nieuwe drempelloze keten. Opzet van een regieorganisatie met een leiderschapsteam, regieteam en verschillende projectteams worden voorgesteld. Een beter registratie- en meetsysteem dat zorgt voor organisatiesturing wordt als noodzakelijk gezien. Permanente scholing van de betrokken medewerkers is nodig.

Beleidsplan 

Als vervolg op het bovenvermeld onderzoek heeft de gemeente Eindhoven een beleidsplan voor 2020-2024 ontwikkeld. Het onderzoek is reeds voor het begin van de coronacrisis uitgevoerd. De coronacrisis zal ongetwijfeld invloed hebben de uitwerking en implementatie van het beleidsplan. We beoordelen het beleidsplan als zeer ambitieus. We zien veel van de bevindingen uit het onderzoek omgezet worden in beleidsvoornemens. Toch vragen we ons af of de doelen binnen de gestelde termijnen haalbaar zullen zijn. Dat neemt niet weg dat we de gestelde doelen en termijnen als noodzakelijk beoordelen om het armoede- en schuldenbeleid beter op de Eindhovense kaart te zetten.

We vertrouwen erop dat de coronacrisis niet wordt gebruikt als excuus om van de gestelde doelen en termijnen af te wijken. Het aantal inwoners die met schulden in de problemen komt zal naar verwachting behoorlijk toenemen. Het onderzoek toont echter aan dat implementatie van het voorgestelde beleid noodzakelijk is.

Advies

Wij zijn door de onderzoekers en de betrokken ambtenaar goed geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek en over de inhoud van het beleidsplan. De cliëntenraad is zeer de spreken over de kwaliteit en de gedegenheid van het onderzoeksrapport. Het is zeer kritisch rapport geworden en in het beleidsplan wordt daar door de gemeente niets aan af gedaan.

Wij zijn blij met een goed onderbouwd onderzoek, met de goede maatregelen op de korte termijn en met een goede aanzet voor beleid voor de langere termijn van de gemeente. Wij participeren graag bij de ontwikkeling van de “Agenda voor de stad”. Wij stemmen aldus in met voorstel.

De Cliëntenraad Sociaal Domein

23 september 2020

Inleiding

De gemeente Eindhoven voert als centrumgemeente sinds 2015 Beschermd Wonen uit voor de regio Eindhoven. Vanwege de landelijke doordecentralisatie per 1 januari 2022 dienen de 15 betrokken gemeenten in de regio een plan op te stellen over nieuwe regionale samenwerkingsafspraken die zij met elkaar willen maken. Vervolgens zullen er ook nieuwe inkoopcontracten met de aanbieders moeten worden gesloten.  In onze regio gaat hierbij om een budget van jaarlijks totaal ongeveer € 40.000.000 en betreft het totaal ongeveer 1500 cliënten.

In het regionale plan van aanpak uit 2019 is de visie van de adviescommissie Toekomst beschermd wonen (commissie Dannenberg) zoals vastgelegd in het rapport ‘Van beschermd wonen naar een beschermd thuis’, én de visie op de groep inwoners met ernstige psychiatrische aandoeningen genaamd ‘de Stip’ door de regio Eindhoven omarmt.

Dit betekent dat er gewerkt wordt vanuit een inclusieve gedachte: mensen met een psychische kwetsbaarheid maken zoveel mogelijk onderdeel uit van de samenleving. Zij dragen een eigen verantwoordelijkheid, zoals ook als het sociale netwerk van de cliënt, maar zij kunnen ook rekenen op vraaggerichte zorg. De herstelgedachte en een positieve kijk op gezondheid zijn daarbij leidend.

Om het herstel zo optimaal mogelijk te laten verlopen, is het Beschermd wonen gebaat bij een nauwe aansluiting op de lokale ondersteuningsketen. Een preventieve aanpak of snel handelen bij problemen voorkomt erger. Het is hierbij van belang dat zorg en ondersteuning zo flexibel mogelijk worden georganiseerd qua duur en intensiteit. Navolgend betekent dit een afbouw van intramurale voorzieningen en een toename van lichtere woonvormen of inzet op ambulante begeleiding.

Alles is gericht op het behoud van een persoon in zijn of haar woning of – indien opname niet kan worden voorkomen – een zo spoedig mogelijke uitstroom uit een intramurale voorziening. De gemeente speelt een belangrijke rol in het creëren van de juiste condities in de (lokale) samenleving, zodat mensen ook kunnen uitstromen. Uiteraard is dit niet voor iedere inwoner mogelijk en haalbaar. Er zal altijd een groep zijn die behoefte heeft aan langdurige en soms intensieve ondersteuning waar soms ook 24 uur per dag toezicht aanwezig is.

Ook de opgaven naar een nieuwe, meer vraaggerichte en op inclusie gerichte uitvoering van het beschermd wonen worden door de gemeenten de volgende uitgangspunten gehanteerd:   

• Versterken van zelfmanagement, ervaringsdeskundigheid en informele zorg;
• Garanderen van langdurige begeleiding met flexibele intensiteit;
• Ondersteuningscontinuüm voor herstel en participatie;
• Een breed arsenaal van woonvarianten;
• Beschikbare en betaalbare wooneenheden;
• Laagdrempelige toegang tot zorgfuncties;
• Duurzaam samenwerken tussen gemeenten en zorgverzekeraars;
• Borgen van kwaliteit en vraaggerichtheid van ondersteuning.

Deze uitgangspunten vormt de basis van de gezamenlijke doelstelling in de regio voor de doordecentralisatie van beschermd wonen voor de jaren 2022 en verder.  Om dit mogelijk te maken zijn er nieuwe samenwerkingsafspraken nodig in de regio voor de verdere doordecentralisatie en de nieuwe gezamenlijke inkoop voor de periode vanaf 1 januari 2022.  

Beleidsplan

Aan ons is advies gevraagd op basis van het rapport “Strategische beleidsnotitie: doordecentralisatie beschermd wonen 2022 e.v. regio Eindhoven”. In dit rapport van de gezamenlijke 15 gemeenten worden de uitgangspunten verwoord en het proces geschetst van alle besluitvormingsmomenten in 2020 en 2021. Daarnaast hebben ambtenaren voor ons een presentatie gehouden over “Beschermd Wonen regio Eindhoven”.

Wij hebben als cliëntenraad al eerder te kennen gegeven dat wij de uitgangspunten destijds van de commissie Dannenberg onderschrijven. Mede in het licht van de VN-resolutie over inclusie, steunen wij de voorgestane beweging: van beschermd wonen > naar beschermd thuis > naar zelfstandig thuis. Uitgangspunt daarbij is zo min mogelijk exclusie en zo veel mogelijk participatie in de samenleving.

Advies en vragen

Over het algemeen kunnen wij ons vinden de genoemde uitgangspunten, wij hebben echter daarbij de volgende vragen die vooral gericht zijn op de uitvoering en implementatie:

• Zijn er voor het vaststellen van de uitgangspunten en van de strategische beleidsnotitie al gesprekken gevoerd met belanghebbenden, zoals o.a. zorgverleners en zorgvragers?
• Zijn er in de gemeenten voldoende betaalbare woningen?
• Bent u het met ons eens dat het niet verstandig is om al deze mensen in de gemeente Eindhoven te huisvesten in de nu al zwaarbelaste probleemgebieden?
• De visie van o.a. De Stip vraagt om een stevige en sterke sociale basisinfrastructuur, die de nieuwe bewoners ondersteunen en stimuleren in het algemeen functioneren bij wonen, werken, leren en het maken van sociale contacten. Ook de nieuwe aanpak van de basisdagbesteding heeft belang bij zo’n sterke sociale basis. Wordt hierin samen opgetrokken in de gemeente Eindhoven, om elkaar hierin de ondersteunen en aan te vullen?
• Het sociale netwerk heeft een belangrijke rol in preventie en nazorg. Hoe worden zij daarin ondersteund?
• Zijn er afspraken met ondernemers om in het kader van het maatschappelijk verantwoord ondernemen te komen tot werk voor uitstromers van Beschermd wonen?
• De gemeente Eindhoven heeft in verhouding tot de regiogemeentes de meeste cliënten beschermd wonen. Regiogemeenten zullen dus ook cliënten moeten gaan huisvesten. De vraag is of de regiogemeenten hun infrastructuur en sociale basis voldoende op orde hebben om deze opgave te kunnen realiseren?
• Uit de beleidsnotitie is nog niet op te maken hoeveel cliënten het concreet betreft die nu zullen moeten gaan verhuizen en of dat nog binnen Eindhoven kan of niet. Kunt u aangeven om hoeveel cliënten het gaat en hoeveel daarvan moeten verhuizen naar een andere gemeente?
• Heeft u streefcijfers voor deze operatie: van de 1500 cliënten zullen er uiteindelijk zoveel in beschermd wonen blijven, zoveel beschermd thuis en zoveel zelfstandig thuis?

De cliëntenraad is graag bereid desgewenst het advies nader toe te lichten.

De Cliëntenraad